Eğitim hayatına başlayan bir bireyin, eğitimde geçirmesi muhtemel örgün eğitim süresini ifade eden muhtemel eğitim süresi istatistiklerinin 2024 verileri Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlandı.
Buna göre Türkiye'de ilkokula başlama çağındaki bir bireyin en yüksek eğitim kademesini tamamlayana kadar eğitim hayatında geçirmesi muhtemel süre 2024 yılında 17,2 yıl oldu. İlkokul çağındaki bir bireyin ortaöğretimi tamamlayana kadar eğitimde geçirmesi muhtemel süre 11,9 yıl, okul öncesi eğitimde ise 1,5 yıl olarak hesaplandı.
7 milyon çocuk "Afrika ülkeleri düzeyinde" aç
MES yüzde 3.4 geriledi
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), zorunlu eğitim süresinin kısaltılması için çalışmalar yürütürken Türkiye’de örgün eğitimde geçen sürenin kısaldığı ortaya çıktı. Muhtemel eğitim süresi (MES), bireyin eğitimde geçirdiği muhtemel örgün eğitim süresini ifade ediyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre MES bir önceki yıla göre yüzde 3.4 gerileyerek 17.2 yıl oldu. 2023’te bu süre 17.8, 2018’de ise 18.6 yıldı. 2024’te ilköğretim ve ortaöğretimde zorunlu eğitim süresi 12 yılın altında kalarak 11.9 yıl oldu.
Buna göre Türkiye'de ilkokula başlama çağındaki bir bireyin en yüksek eğitim kademesini tamamlayana kadar eğitim hayatında geçirmesi muhtemel süre 2024 yılında 17,2 yıl oldu. İlkokul çağındaki bir bireyin ortaöğretimi tamamlayana kadar eğitimde geçirmesi muhtemel süre 11,9 yıl, okul öncesi eğitimde ise 1,5 yıl olarak hesaplandı.
İlk kez 12 yılın altına düştü
2024’te ilkokul-ortaöğretimde geçirilen muhtemel eğitim süresi ortalaması 11.9 yıl olarak kayda geçti. Bu süre halihazırdaki 4+4+4 olan zorunlu eğitimin toplamı olan 12 yıldan daha az. Yani MEB’in 4+4+4 sisteminin eğitimdeki karşılığı 12 bile etmedi. İlkokul-ortaöğretimde ilk kez muhtemel eğitim süresi zorunlu eğitim süresinin altında kaldı. İlkokul-ortaöğretimde muhtemel eğitim süresi (MES) 2018-2019 : 12.6, 2020-2022: 12.7, 2021:12.4, 2023’te ise 12.3 yıl olarak kayda geçmişti.
Erkeklerde süre daha düşük
MES, erkeklerde 2023 yılına göre yüzde 3,8'lik azalış ile 16.7 yıl olurken, kadınlarda yüzde 3,0'lık azalışla 17.6 yıl oldu. Erkeklerde eğitimde geçirilen sürenin daha da düşük olduğu görülürken hem erkekler hem de kadınlar da düşüş yaşanması dikkat çekti. Türkiye’de zorunlu ve ücretsiz olmayan öncesi eğitimde geçirilen muhtemel süre ise 1.5 yıl olarak hesaplandı. Yükseköğretimde 2018’de 6, 2023’te 5.4 yıl olan MES süresi 2024’te 5.3 yıla düştü.
"Deprem bölgesinde kamusal eğitim politikaları terk edildi"
Urfa’da 14.4 yılda kaldı
2024 yılında, il düzeyinde en yüksek muhtemel eğitim süresi 19 yıl ile Karabük ve İstanbul'da gerçekleşirken Urfa ve Şırnak’ta bu süre 14.4 yılda kaldı. İller ve bölgeler arasındaki eşitsizlik gözler önüne serildi. Karabük ve İstanbul'u, 18.9 yıl ile Bayburt, 18.6 yıl ile Ankara, 18.5 yıl ile Rize, Erzincan ve Dersim izledi. Muhtemel eğitim süresi en düşük olan iller 14.4 yıl ile Urfa ve Şırnak olurken, bu illeri sırasıyla 14.6 yıl ile Muş, 14.7 yıl ile Ağrı ve 15.2 yıl ile Mardin izledi.
Kadınlarda Dersim 1. sırada
Türkiye genelinde MES, 2024’te kadınlar için 17.6 yıl, erkekler için ise 16.7 yıl oldu. Kadınlarda en yüksek MES değeri Dersim'de, erkeklerde ise Bayburt'ta gerçekleşti. Erkeklerde Bayburt'u Karabük, İstanbul, Erzincan ve Ankara izlerken; kadınlarda Dersim’i Karabük, İstanbul, Ankara ve Rize takip etti. Muhtemel eğitim süresinin erkeklerde en düşük olduğu il olan Ağrı'yı, sırasıyla Şırnak, Muş, Urfa ve Mardin izledi. MES'in en düşük olduğu iller kadınlarda; Urfa, Şırnak, Muş, Ağrı ve Mardin oldu.
Cinsiyet eşitsizliği endeksi arttı
İlkokul-yükseköğretim MES kapsamında cinsiyet eşitliği endeksi 2024 yılında 1.05 oldu. 2018 yılında 0,97 olan endeks, 2024 yılında 0,08 puanlık artış göstererek kadınlar lehine değişim göstermeye devam etti. Endeksin en yüksek olduğu beş il sırasıyla 1.14 ile Iğdır, 1.12 ile Dersim, 1.10 ile Bartın, 1.09 ile Çankırı ve Karaman oldu. Cinsiyet eşitliği endeksinin en düşük olduğu iller ise sırasıyla 0.96 ile Urfa, 0.97 ile Bitlis ve Siirt, 0.99 ile Erzurum ve Muş oldu.
2021’den bu yana düşüş var
Muhtemel eğitim süresi (MES) 2021’den bu yana düşüyor. TÜİK verilerine göre 2021'de 18,8 yıl olan muhtemel eğitim süresi 2022’de 18.2 yıl, 2023’te 17.9 yıl ve son olarak 2024’te 17.2 yıl oldu. TÜİK verileri son yıllarda muhtemel eğitim süresinin sistematik olarak düştüğünü gösteriyor. 12 yıllık zorunlu eğitim olmasına rağmen ilkokul-ortaöğretimde muhtemel eğitim süresi (MES) 2018’den bu yana ilk kez 12 yılın altına düştü.
(NÖ)
