* Fotoğraf: Canva.
Hava kirliliğinin insan sağlığına etkileri üzerine çalışmalar yürüten 15 sağlık, çevre ve iklim örgütünün oluşturduğu Temiz Hava Hakkı Platformu (THHP), bugün yayımladığı açıklamayla platform bileşenlerinden Sağlık ve Çevre Birliği'nin (Health and Environment Alliance-HEAL) bir araştırmasına atıfta bulunarak Muğla'daki kömür yakıtlı üç termik santralin durumuna dikkat çekti.
HEAL'in araştırmasına göre, Türkiye'de işletmeye alındığı günden beri yarattığı hava kirliliği ile en çok ölüme neden olan kömür yakıtlı termik santral, Muğla'daki Yatağan Termik Santrali.
Yatağan'ı üçüncü sırada yine Muğla'da kurulu kömür yakıtlı termik santral Yeniköy takip ediyor. Kemerköy ise Türkiye'nin en kirli 8. termik santrali.
"2019'da bitirilmeliydi"
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'ndan çevre yatırımlarını tamamlamamış santrallerin çalıştırılmamasını isteyen Temiz Hava Hakkı Platformu'nun konuya ilişkin açıklaması şöyle:
"Muğla santralleri yasal zorunluluklara uymuyor. Türkiye'deki eski termik santrallerin baca gazı arıtma sistemlerinin yenilenmesi yasal olarak 2019 yılı sonunda bitirilmeliydi.
"Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy santralleri hava kirliliğini azaltacak yatırımlarını 3,5 yıl sonra hâlâ bu yatırımları tamamlamadı.
"Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'ndan talep ediyoruz: Yaşam hakkımızı elimizden alan, çevre yatırımlarını tamamlamamış santrallerin çalıştırılmasına izin vermeyin."
Türkiye'de havası temiz kent yok
Temiz Hava Hakkı Platformu'nın son yayımladığı (2022) Kara Rapor'a göre Türkiye'de, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) standartlarına göre havası temiz kent yok.
Ayrıca rapora göre:
- 2021'de İstanbul'da 4 bin 848, Ankara'da 2 bin 853, Türkiye genelinde ise en az 42 bin kişi hava kirliliğine bağlı hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirdi.
- Türkiye'de, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) standartlarına göre havası temiz şehir yok.
- Havası en kirli beş kent ise sırasıyla Batman, Iğdır, Ağrı, Şırnak ve Malatya.
- Hakkâri'de DSÖ standartlarına göre, partikül madde kirliliği yok denecek kadar azken, kent kükürt dioksit açısından çok kirli bir hava soluyor.
- Depremden etkilenen kentlerde hava kirliliği, enkaz tozu ve ısınma için açıkta ateş yakılması gibi nedenlerle ulusal limitlerin 2.5 katına, DSÖ kılavuz değerlerinin ise 7.5 katına çıktı.
- Rapor, kanser, kalp-damar, KOAH gibi hastalıklara yol açan hava kirliliğinin ruh sağlığı ve uyku düzenini de olumsuz etkilediğini ortaya koydu.
(TY)