Milli Savunma Bakanlığı (MSB) yerel seçimlerde bazı askerlere özellikle Kürt illeri ve köylerinde toplu olarak oy kullandırılmasına ilişkin görüntü ve haberlere yönelik açıklama yaptı.
MSB Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri Tuğamiral Zeki Aktürk, basın açıklamasında oy kullandırılan asker görüntüleriyle ilgili olarak Anayasa ve ilgili mevzuata göre, "silah altında bulunan eratın ve askeri öğrencilerin oy kullanamayacaklarını" söyledi, oy kullanların durumunu ise şöyle açıkladı:
"Profesyonel askerler oy kullandı"
“18 yaşını dolduran her Türk vatandaşı seçme ve halkoylamasına katılma hakkına sahiptir. Anayasamız ve ilgili mevzuat kapsamında silah altında bulunan er ve erbaşlar ile askeri öğrenciler oy kullanamazlar.
"Belirtilen statülerdeki personel dışında kalan profesyonel olarak askerlik mesleğini icra eden diğer personel ise vatandaşlık görevini yerine getirmek için oy kullanma hakkını yürürlükteki mevzuat esasları kapsamında yerine getirmektedir.”
Silah altındaki erat neden oy kullanamaz?
Herhangi bir yasa veya yönetmelik gerekçesinde ayrıntılı olarak açıklanmamakla birlikte subay ve assubayların oy kullanma hakkına sahip olmalarına karşın er ve erbaşların oy kulanamamalarına getirilen açıklamalar arasında şunlar öne çıkıyor:
▶ Askerlerin oy kullanmak için kışlaları ve görev yerlerini terk etmesinin askerlik göreviyle çatışması,
▶ Binlerce askerin oy verme işleminin güvenli bir şekilde yapılmasının büyük çaplı organizasyon ve kaynak gerektirmesi,
▶ Ayrıca, askerlerin oy kullanmasının, kışlada disiplin ve hiyerarşiyi bozabileceği ve siyasal çekişmelere yol açabileceği kaygısı.
Bununla birlikte MSB açıklamasında gerekçelendirildiği şekilde "askerlik görevini profesyonel olarak icra eden diğer personel"in Türk Silahlı Kuvvetleri'nin muharip personelinin çoğunluğunu meydana getirdiği yeni koşullar altında, "zorunlu askerlik" yapanlar oy kullanma hakkından yoksun bırakılırken halk arasında "paralı asker" olarak anılan "profesyoneller"in oy kullanma yerlerine TSK tarafından taşınmasının oluşturduğu çelişkinin askeri ve hukuki açıdan açıklanması olanaksızlaşıyor.
Türk Silahlı Kuvvetleri'nin çoğunluğu halkın
"paralı asker" dediği "profesyoneller"den oluşuyor
Milli Savunma Bakanlığı 2021 Yılı Faaliyet Raporu’nda Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) personel yapısına ilişkin olarak verilen bilgilere göre "TSK’de son beş yılda profesyonel asker sayısı büyük ölçüde artarken zorunlu askerlik kapsamında silah altına alınanların oranı düştü. 2021’de TSK içindeki profesyonel asker sayısı, ilk kez zorunlu askerliğini yapan yükümlü sayısını aştı."
TSK'de 2021'de "zorunlu askerlik"
yapanların sayısı 175 bine düşerken
"paralı asker" sayısı 216 bine yükseldi
Rapordaki veriler, son beş yılda TSK personeli içinde “yükümlü personel” olarak tanımlanan zorunlu askerliğini yapan er, erbaş, yedek subay ve yedek astsubay sayısının azaldığını, buna karşın “profesyonel personel” olarak tanımlanan subay, astsubay, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er sayısının ise arttığını ortaya koydu.
Rapordaki verilere göre 2017’de 156 bin olan profesyonel asker sayısı son beş yılda düzenli olarak arttı ve 2021’de 216 bine ulaştı. Buna karşın 2017’de 259 bin olan yükümlü sayısı, 2021’de yaklaşık 175 bin oldu. Böylece son beş yılda ilk kez profesyonel asker sayısı, yükümlü asker sayısını aştı. 2017’de TSK personelinin yaklaşık yüzde 38’i profesyonel personelden oluşurken 2021’de bu oran yüzde 55’e ulaştı.
Zorunlu askerlik kapsamında silah altına alınan asker sayısındaki azalmadan dolayı MSB’nin toplam personel sayısı da son beş yılda düştü. 2017’de 453 bin olan personel sayısı, 2021 itibarıyla 430 bin oldu.
(AEK)
