Beyin Sağlığı ve Hasta Derneği (BEYİNDER) Onursal Başkanı Prof. Dr. Taşkın Duman, Multipl Skleroz (MS) hastalarının COVID-19 pandemisinin normalleşme sürecinde sosyal hayata dönmek için acele etmemeleri gerektiğini söyledi.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) her yıl mayıs ayının son çarşamba gününü “27 Mayıs Dünya Multipl Skleroz Farkındalık Günü” ilan etti. Dünyada yaklaşık 3 milyon, Türkiye'de ise 40 bin civarı MS hastası bulunuyor.
Prof. Dr. Duman, Anadolu Ajansına yaptığı açıklamada, hastalıkla ilgili pandemi sürecinin ilişkine dair değerlendirmelerde bulundu.
Duman, “Şimdiye kadar dünya genelinde paylaşılan hasta gözlemleri, MS tedavilerini kullanan çoğu hastanın, enfeksiyona yakalandıkları takdirde enfeksiyonu beklenenden daha ağır geçirmediğini ortaya koydu” dedi.
“Hastalar risk içerebilecek durumlardan uzak tutulmalı”
Duman, MS hastalarına yönelik önerileri şöyle anlattı:
“Bünye baskılayıcı ve atakta verilen kortizon tedavileri alan MS hastalarına COVID-19 bulaşması halinde, erken dönemde viral enfeksiyonun daha etkin yayılmasına yol açabileceği teorik olarak öngörülse bile şimdiye kadar bu yatkınlığı ortaya koyan herhangi bir kanıt bulunamadı.
“İzolasyon, kronik hastalığı olan kişilerde daha da çok önem kazanıyor. MS de kronik hastalık özelliğindedir. Değişen bu hayat tarzı ve hızla sosyal hayattan çekilmiş olmak, diğer kronik hastaları olduğu gibi MS'li bireyleri de derinden etkiledi.
“Hastaneye gelme sürecinde, kişinin gelişi sırasında toplu taşıma kullanımı, ortak kullanım alanlarına girişler, enfekte bireylerle yakın temas olasılığı, hastanede aynı teşhis ve tedavi araçlarının kullanımı riski, hastaların takip ve tedavisini olumsuz etkileyebilme potansiyeli olan faktörlerdir.
“Bu dönemde hastaların takip ve tedavisine ilişkin uygulamalar koşullara göre adapte edilmeli. Risk içerebilecek durumlardan hastalar uzak tutulmalı. Bu kapsamda laboratuvar tetkikleri ve MR görüntüleme gibi işlemler konusunda çok daha titiz davranılmalı. Sadece belirgin bulguları olan hastalara MR görüntüleme istemek ve mutlaka görülmesi gereken hastaları temiz hastanelere yönlendirmek yönünde seçenekler kullanılmalı.”
“Mutlaka sosyal izolasyon içinde hareket edin”
Günlük hayatta MS hastalarının hareketli tutulmaları ve psikolojik açıdan destek almalarının önem taşıdığının altını çizen Duman şunları söyledi:
“İki ayı aşkın süredir evlerinde kalmaları yönünde telkinde bulunduğumuz MS hastalarının, yeni normal sosyal hayata ne zaman dönebileceklerinin cevabı henüz belli değil. Sosyal hayata dönmek için acele etmeyin. Gerekli olmadıkça dışarı çıkmayın ve topluluk içine karışmayın. Maske takmayı ihmal etmeyin ve hijyene özen gösterin. Dışarı çıkılması halinde de mutlaka sosyal izolasyon içinde hareket edin.” (AS)
* Hastalığa dair geniş bilgiye Türkiye Multipl Skleroz Derneği’nden ulaşabilirsiniz.
