Makina Mühendisleri Odası (MMO) hemen her yıl kış aylarında can almaya devam eden Soba-şofben-baca zehirlenmeleri konusunda kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla bir broşür hazırladı.
Broşürde, hemen her evde bulunan soba, şofben ve kombilerin nasıl çalıştırılması gerektiği ve çalışırken nelere dikkat edilmesi gerektiğinin resimlerle ayrıntılı bir şekilde anlatılıyor.
MMO Yönetim Kurulu Sekreteri Ali Ekber Çakar, "Kaza ve ölümlerin yaşanmaması için halkımızı bu havalarda dikkatli olmaya ve özellikle alçak basınçlı havalarda bacası uygun olmayan evlerde soba yakmamaya davet ediyoruz" dedi.
Ölüm vakalarında trafikten sonra ikinci sırada
Araştırmalara göre, Türkiye'de ölüm vakaları sıralamasında trafikten sonra soba zehirlenmeleri geliyor.
Soba zehirlenmeleriyle ilgili bir istatistik bulunmazken, son 5 yıl içinde yaklaşık 10 bin kişi zehirlendiğini, bunlardan yaklaşık 500'ünün hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.
Zehirlenmelerin yüzde 63'ü soba, yüzde 30'u şofben, yüzde 7'si de tüplerden kaynaklanıyor.
Zehirlenmelerde Marmara Bölgesi ilk sırada
Türkiye'de soba zehirlenmeleri daha çok Marmara Bölgesi'nde ve iç bölgelerde, özellikle kömürle ısınılan evlerde yaşanıyor.
Soba zehirlenmelerinde Bursa, Eskişehir, İstanbul ve Kocaeli başı çekerken; bunları Ankara, Eskişehir, Kayseri, Konya, Sivas, Erzurum, Afyon ve Kütahya gibi kışın şiddetli geçtiği iller takip ediyor.
Zehirlenmeler çoğunlukla doğru yakılma yönteminin bilinmemesinden kaynaklanıyor. Sobaların doğru kurulmaması ve bacaların zamanında temizlenmemesi de zehirlenmeleri tetikliyor.
Alçak basınçlı havalarda ölüm olaylarının arttığına dikkat çeken MMO dikkat edilmesi gereken notları şöyle sıralıyor:
*. Bacalar, standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı.
* Bacalar standartlara uygun yaptırılmalı; baca çekişini arttırmak için baca yalıtımı yaptırılmalı. Pencere veya duvar delinerek yapılan bacada delinen kısımda sızdırmazlık sağlanmasına mutlaka dikkat edilmeli.
* Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının, çatının en üst noktasından 1 metre daha yüksek olması sağlanmalı ve baca şapkası takmak ihmal edilmemeli.
* Tekniğine uygun imalatı, temizliği ve bakımı yapılmayan bacalar zehirlenmelere ve yangınlara neden olur. Bacalar, kömür gibi fazla miktarda is bırakan yakıt kullanıldığı takdirde 2 ayda bir, diğer yakıtlar (sıvı ve gaz gibi) kullandığı takdirde ise 3 ayda bir temizlettirilmeli.
* Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli. İzin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı.
* Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine haiz olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli.
* Cihaz alırken, mümkünse cihaz çalışır halde görülmeye çalışılmalı.
* Alınacak cihazın kapasitesinin kullanılacak mekana uygunluğu incelenerek karar verilmeli.
* Yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt koyulmamalı.
* Binaların Yangından Korunması Yönetmeliklerine mutlaka uyulmalı. (KÖ/EÖ)
