Mithat Sancar: Sonuçları Değiştirecek Kadar İhlal Yaşandı

Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekili Mithat Sancar, referandumdaki ihlal iddialarının seçim sonucunu değiştirecek kadar çok olduğuna dikkat çekti.

Sancar, jandarma tarafından açık oy kullanma baskısı yaşanan Kürt köylerinin olduğunu dair iddialar olduğunu belirterek bu ağır şartlar altında Kürt illerinde sanki evet çıkmışçasına bir algı yaratılmasının etik olmadığını ifade etti.

"Referandum adil ve eşit yürütülmedi"

Sancar’ın konuşmasından satır başları şöyle:

* Referandum sürecinin kendisi adil ve eşit şekilde yürütülmedi. Olağanüstü hal şartlarında, basın ve düşünce özgürlüğünün kısıtlandığı, baskıların yoğunlaştığı bir dönemde referandum yapmanın meşruiyet tartışmalarına kapı açtığını söyledik. Nitekim öyle de oldu.

* Partimizin kampanya yapması pek çok yerde engellendi. Zaten eş genel başkanlar ve vekiller tutuklu, pek çok yerde parti yöneticileri de tutuklandı. Sadece bize değil hayır cephesi genel olarak baskı ve yasaklarla engellendi. Cumhurbaşkanı ve hükümet ise kamu kaynaklarını hoyratça kullanarak bir kampanya yürüttü. Bu hem hukuka hem de etik kurallarına aykırı.

"Açık oy kullandırıldığı iddiaları var"

* Sağlıklı rakamlar olmasa da Kürt illerinde 2015 Kasım seçimlerine göre belli farklılıklar olduğu doğru. Fakat bu tabloyu sanki Kürt illeri “evet” vermiş gibi yansıtmak son derece haksız ve dayanaksız bir tutum. Ayrıca son 1,5 yılı dikkate almadan bu tür değerlendirmeler yapmak etik dışı. Kürt bölgelerinde yürütülen operasyonların yol açtığı manzarayı görmezden gelmeye kimsenin hakkı yok. Pek çok yerde insanlar evlerini, şehirlerini terk ettiler. Ülkenin batısında olağanüstü hal vardı ama Kürt illerinde sıkıyönetim şartları vardı.

* Bizzat beni arayıp jandarma komutanın kendilerine açık oy kullanmak için baskı kullandığını bildiren muhtarlar oldu. Benzer bilgiler başka köylerden de geldi. Nerede, hangi köyde açık oy kullanıldığını tespit etmek de kolay değil, askeri abluka var. Parti çalışanlarının köylere ulaşması engellendi. Zaten gözlemci heyetler de ulaşamadıklarını belirttiler.

"Mühürsüz zarf meselesi en ağır darbeyi indirdi"

* Bütün bu baskılara, engellemelere rağmen Kürt illerinden yüksek oranda hayır oyu çıktı. Bunun şu anlamı var: çok ağır yıkım ve zulüm politikalarına rağmen iradelerine sahip çıktılar. Bu da çözümü demokraside ve barış politikalarında gördüklerini gösteriyor. Kürt illerinden çıkan mesaj budur.

* Yine AGİT raporunda belirtildiği gibi özellikle mühürsüz zarf/oy pusulası kullanılması bu seçimlerin meşruiyetine en ağır darbeyi indirdi. Seçim sonuçlarını geçerli kabul etsek bile aradaki fark 1 milyon 250 oy civarında. Her seçim ihlali bu sonucu değiştirebilecek ağırlıkta. Mühürsüz oy kullanımı iddiasını, diğer bütün seçim ihlalleri ile birlikte değerlendirdiğimizde bize göre seçim sonuçlarını değiştirecek kadar ihlal yaşandı.

* Sanki referandum düzgün şekilde yapılmış ve sonuçlar da tartışmalı değilmiş gibi varsayım üzerinden değerlendirme yapmak doğru gelmiyor. Bu referandum sonuçları güvenilir değildir. Sürecin kendisi de referandumun sonucu da meşru değildir.

* Bize göre ilk yapılması gereken şey mühürsüz oy kullanımıyla ilgi bütün bilgilerin güvenilir şekilde kamuoyuna açıklanması. Hangi bölgelerde hangi seçim çevrelerinde ne kadar mühürsüz oy kullanıldı ve evet ile hayır oranları nedir?