Misket Bombalarına Karşı Sözleşme Yürürlüğe Giriyor, Türkiye Hâlâ Yok

Misket bombalarını yasaklayan Birleşmiş Milletler (BM) sözleşmesini Burkina Faso ve Moldova da onayladı; böylece sözleşmenin uluslararası bağlayıcılık kazanması için gerekli olan 30 ülke alt sınırına ulaşılmış oldu. Sözleşme 1 Ağustos'ta yürürlüğe giriyor.

Türkiye hâlâ yok

Türkiye oluşturulma sürecinde de etkin olarak yer almadığı sözleşmeyi hâlâ imzalamış değil. Kasım ayında, Laos'ta 1. Taraf Devletler toplantısı düzenleniyor. Sözleşmenin oluşumu ve onaylanması için çalışan Misket Bombaları Koalisyonu (CMC) bütün ülkeleri bu süre içinde sözleşmeye katılmaya ve sözleşme koşullarını uygulamaya çağırdı.

104 imza, 30 onay

Sözleşme Aralık 2008'de Oslo'da imzaya açıldığından bu yana toplam 104 ülke tarafından imzalandı.

Sözleşme, misket bombalarının kullanımını, üretimini ve naklini kapsamlı olarak yasaklıyor, kirli arazilerin temizlenmesi ve stok imhası için katı tarihler belirliyor. Ayrıca mağdurları ve etkilenmiş toplulukları desteklemeleri için de devletlere yükümlülükler getiriyor.

Sözleşmeyi onaylayan 30 ülke arasında "Oslo Süreci"ne öncülük eden Norveç, Avusturya, Vatikan, İrlanda, Meksika ve Yeni Zelanda; misket bombalarının kullanıldığı ülkeler, Arnavutluk, Hırvatistan, Laos, Sierra Leone ve Zambiya; misket bombası stoku olan Belçika, Danimarka, Fransa, Almanya, Japonya, Moldova, Karadağ ve Slovenya ve stok imhasını tamamlayan ilk imzacı devlet İspanya yer alıyor. Onaylayan diğer ülkelerse şunlar: Burkina Faso, Burundi, Lüksemburg, Makedonya, Malawi, Malta, Nikaragua, Nijer, San Marino ve Uruguay.

Ülkeler temizliğe ve imhaya başladı bile

Sözleşmenin yürürlüğe girmesinden önce, ülkeler şimdiden şartlardan bazılarını yerine getirmeye başladı. Geçen yıl, İspanya misket bombası imhasını gerçekleştireceğini açıkladı ve 10'na yakın ülke stok imhasına başladı. Arnavutluk Aralık 2009'da topraklarında misket bombası temizliğini tamamlayan ilk imzacı ülke olduğunu açıkladı.

Öldürdüğü 100 kişiden 98'i sivil

Engelli haklarını savunan Handicap International'ın raporuna göre, misket bombalarının öldürdüğü her yüz kişiden 98'i sivil.

Misket bombası yüzlerce küçük bombadan oluşuyor. En büyük tehlikesi bombaların tamamının yere düştüğünde patlamaması. Patlamayan parlak ve sarı renkteki küçük bombaların kurbanı ise genellikle küçük çocuklar oluyor. Bu bombalar, mayınlar gibi yıllarca fark edilmeden düştükleri yerlerde üzerilerine basılmayı bekliyor.

Örgütün raporundan bazı bulgular şöyle:

- Dünya çapında misket bombaları nedeniyle mağdur olan 100 bin kişi olduğu tahmin ediliyor.

- Şimdiye kadar atılan misket bombalarının toplamı 360 milyon.

- Orduların stoklarında 4 milyar kadar misket cephanesi olduğu tahmin ediliyor.

- Irak işgalinde, Amerika Birleşik Devletleri önderliğindeki koalisyon kuvvetlerinin attığı misket bombası parçasının sayısı 13 milyon.

- İsrail'in Lübnan'a saldırılarında attığı misket bombası parçalarının sayısı 4 milyon.

- Bombaların kullanıldığı 23 ülkede, örgütün kaydedebildiği toplam mağdur sayısı 11 bin 44. (TK)