Mısırlı genç bir erkeğin " Evlenmek istiyorum" diyebilmesi oldukça doğal. Ancak Mısırlı bir genç kadın bu sözleri telaffuz ettiğinde ve hatta bu başlıkla bir kitap yazdığında, Mısır gibi tutucu bir toplumda siyasal bir beyanat haline geliyor.
"Kadınlar kendileri için bir şey istememeliler, onlar sadece birilerinin kendileriyle evlenmesi ya da boşanması için varlar" diyor Ghada Abdelaal, "Evlenmek İstiyorum" adlı çok satan kitabın yazarı. "Bir kadının ‘bir şey istiyorum’ demesi saygısızlık olarak görülüyor."
Kitap, Mısırlı bir yayıncı tarafından keşfedilmeden önce bir İnternet günlüğü olarak başladı.
Abdelaal, Mırısır’daki sosyal uyumsuzluğun ve cinsiyet ayrımcılığının keskin bir gözlemcisi. Kitabında erkekleri değil, "gawwaz el-salonat" (salon evliliği, görücü usulü evlilik) denilen geleneği hedef aldığını söylüyor.
Emlak piyasası evlilikleri etkiliyor
"Bırakın hayat boyu birlikte yaşamayı, birlikte pikniğe giden insanların bile birbirilerini tanımak için daha uzun zamana ihtiyacı var" diyor.
Kitabın popülaritesi- şu an üçüncü baskısını yaptı ve dizileştirilme teklifleri var- Mısır toplumundaki endişeyi yansıtıyor. Mısırlı pek çok genç evlenecek parayı bulamıyor.
Kitap "doğru erkeği" bulmak üzerine de olsa, Abdelaal uygun fiyatlı bir apartman dairesi bulmanın zorluklarına da değiniyor. Pek çok genç, ev tutacak parayı biriktirene kadar nişanlı kalıyor.
"Gençler birlikte yaşamaya başladıklarında zaten birbirlerinden sıkılmış oluyorlar" diyor kadın hakları aktivisti Nihad Abou El Qoumsan. Bu durum, Mısır’daki yeni evli çiftler arasındaki olağandışı boşanma oranlarına neden oluyor.
Cinsel ilişki hüsranı
Dini geleneklere göre evlilik öncesi cinsel ilişki yasak. Bazılarına göre buna toplumsal bir risk. Kahire Amerikan Üniversitesi'nin öğretim üyesi, sosyolog Madeeha al-Safty evlilik öncesi cinsel ilişki yasağının Mısır'daki artan tecavüz ve taciz olaylarına sebep olduğuna inanıyor.
"Eğer hüsrana uğramışsanız, bunun hıncını şiddet yoluyla çıkarmanız mümkün" diyor.
Ancak antropolog Hania Sholkamy evlilik öncesi cinsel ilişki yasağı ve tecavüz olayları arasındaki bağlantının o kadar da kesin olmadığını düşünüyor.
"Sokakta kadınları rahatsız eden insanların hepsinin bekar olduğunu ya da cinsel ilişkisizlikten hüsrana uğradıklarını düşünmüyorum. Cinsel ilişkiye girememekten yakınan pek çok insan var ama onlar kadınları rahatsız etmiyorlar."
Cinsiyet eşitsizliği teması Abdelaal’ın kitabında sıkça işleniyor.
"Kızlara daha üç ya da dört yaşındayken kimle evlenecekleri soruluyor… Bir kadının yaşama amacının evlenmek olduğu fikrini daha küçük yaştan kızların kafasına sokuyorlar.
"Kızlar okula gittikten sonra bile bir kadının geleceğinin ancak kocasının evinde olabileceğini söylüyorlar. Peki, bir kadın evlenemezse ne olacak? Kendini mi yakmalı ?" (MA/RFG/TK)
* Magdel Abdelhadi’nin BBC'deki haberini Ruşen Fırat Güllüoğlu özetleyerek Türkçeleştirdi.
