Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı'nın (TESEV), yargı paketlerini incelediği raporunu hukukçu Naim Karakaya ile Mehmet Uçum ve Adalet Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Kenan Özdemir değerlendirdi.
Naim Karakaya ve Hande Özhabeş'in hazırladığı rapor, yargı paketlerini dört başlık altında inceledi: Düşünce ve İfade Özgürlüğü, Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği, Adil Yargılanma Hakkı, İnfaz Uygulaması.
Karakaya, Uçum ve Özdemir'in ortaklaştığı nokta mevzuatta yapılan değişikliklerin yeterli olmadığı üstelik bu iyileştirmelerin uygulamaya geçirilemediği bu yüzden de hakim ve savcılara insan hakları ihlalleriyle ilgili eğitim verilmesi yönündeydi.
Sistem içi revizyon
Raporda, yargı paketlerinin mevzuattaki temel hak ve özgürlükleri ihlal eden sorunlu alanlarda uzun zamandır ihtiyacı duyulan ilerlemeyi kısıtlı biçimde sağladığı belirtilerek bunun sistemi dönüştürmeye yönelik bir reformdan ziyade sistem içi bir revizyon olduğu ifade edildi.
Toplumda da beklentiyi karşılamadığı ve toplumdaki değişimin gerisinde kaldığı ifade edilen raporda, buna örnek olarak "örgütlü suçluluğa" ve "ana dilde savunmaya" ilişkin düzenlemeler gösterildi.
Bunun nedeni olarak da mevzuatta ilerleme sağlanmasına rağmen bireyden çok devleti koruma refleksiyle hareket eden bakış açısının yargıda uygulamaya hakim olması gösterildi.
Yargı paketlerinde içeriğinin tam anlaşılmamasına neden olan "torba kanun" sisteminin ortadan kaldırılarak sivil toplum kuruluşlarının önerilerini dikkate alacak katılımcı bir mekanizma oluşturması talep edildi.
Karakaya: Hakim savcılara eğitim verilmeli
Sabancı Üniversitesi'ne ait Minerva Han'da yapılan toplantıda konuşan raporun yazarlarından Naim Karakaya paketlerin ancak uygulamada şekillenebileceğini belirterek bu konuda istenen ilerlemenin sağlanamadığını bu yüzden mutlaka hakim ve savcılara insan hakları ihlallerine dair eğitim verilmesi gerektiğini söyledi.
Uçum: TMK kalkmadan reform olmaz
TESEV'den hukukçu Mehmet Uçum, paketlerin sistemdeki temel sorunları çözmediğini, toplumdaki Kürt, azınlık, başörtüsü, inanç gibi sorunlara bir çare olamadığını belirterek ideolojik kodların değişmesi gerektiğini ifade etti. Sadece revizyon getiren paketlerin reform olabilmesi için örneği Terörle Mücadele Kanunu'nun (TMK) tümden kaldırılmasını getirmesi gerektiğini söyledi.
Özdemir: Ülke şartları gözönünde tutuldu
Adalet Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Kenan Özdemir de mevzuatın yeterli olmadığını yapısal değişiklik gerektiğini belirterek hakim ve savcıların eğitimi ile ilgili çalışmaları olduğunu söyledi. Özdemir, en çok tartışılan TMK'nın uzun dönemde kaldırılmayı düşündüklerini ancak bunun için ülke şartlarının uygun olması gerektiğini ekledi.
Özdemir, en çok eleştiri getirilen ve abartıldığını düşündüğü tutuklu sayısının düştüğünü, özellikle 5 yıl ve üzeri tutuklu oranın yüzde 1'i bulmadığını da sözlerine ekledi. (NV)
