İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi çocuk işçiliği ve Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM) sistemine ilişkin sosyal medya hesabından bir mesaj paylaştı.
Meclis, çocukların mesleki eğitim almasına değil MESEM’e karşı olduklarını belirterek “MESEM, yoksul çocukların devlet eliyle patronlar için ucuz hatta köle işgücü haline getirilmesi projesidir. 14-17 yaşındaki çocukların sanayide ve inşaatta çalışması fiziksel-ruhsal sağlıkları için geri dönülmez olumsuz sonuçlar doğurur. Şimdi de 'Meslek Ortaokulları' adıyla çocukların işçileştirilmesi 10-11 yaşına kadar indirilmektedir. Çocuklarımızın hayatına göz konulmuştur.” ifadelerini kullandı.
"1 yetişkin işçiye 30 bin TL vermek yerine 2 çocuk işçi çalıştırıyorlar"
"Parasız-bilimsel eğitim ve çocuklar için eşitlik istiyoruz"
Sadece bu yılın ilk on ayında en az 71 çocuk işçinin çalışırken yaşamını yitirdiğini belirten İSİG, eğitim sistemine ilişkin eleştirilerini de şu sözlerle dile getirdi:
“Madem MESEM uygulaması bu kadar güzel, neden Patronların ve Bakanların çocukları MESEM'e gitmiyor? Bizim çocuklara gelince MESEM onların çocuklarına gelince kolej ve yurtdışı eğitimi. İlköğretimi niteliksizleştiren, çocuklarımıza eğitim adı altında hiç bir şey vermeyen 4+4+4 sistemi sona erdirilmelidir. MESEM uygulaması da sona erdirilmeli ve mesleki eğitim yeniden yapılandırılmalıdır. Parasız-bilimsel eğitim ve tüm çocuklar için eşitlik istiyoruz.”
Meclis yayınladığı mesajında çocukların bugününün ve geleceğinin yoksulluk, işsizlik-ucuz işçilik ve suç örgütlerine bırakılamayacağını bunun için mücadele edilmesi gerektiğini de belirtti.
🛑Çocuklarımızın mesleki eğitim almasına değil MESEM'e karşıyız..
— İSİG Meclisi (@isigmeclisi) November 4, 2025
🛑MESEM, yoksul çocukların devlet eliyle patronlar için ucuz hatta köle işgücü haline getirilmesi projesidir..
🛑14-17 yaşındaki çocukların sanayide ve inşaatta çalışması fiziksel-ruhsal sağlıkları için geri… pic.twitter.com/yIRlAODnxu
"Eğitimde yol alıyoruz masalı çöktü, çocuk işçiliği hızla artıyor"
MESEM nedir?
Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM), eski adıyla Çıraklık Eğitim Merkezi, 09.12.2016 tarihinde, örgün ve zorunlu eğitim kapsamına alındı.
Milli Eğitim Bakanlığı, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak eğitim vermektedir. En az ortaokul mezunu olan öğrenciler kayıt olabilmektedir ve eğitim süresi 4 yıldır. Bu okulu bitirenler hem Lise Diploması hem de Ustalık Belgesi almaktadır.
Bu okul türünde eğitim süresi 4 yıldır. Haftada 4 gün bir iş yerinde, Usta'nın yanında pratik eğitim, 1 gün ise okulda teorik eğitim ve fark dersleri gösterilir. 34 Alan ve 184 meslek dalında eğitim verilmektedir.
Çocuk hakları savunucuları, MESEM uygulamasının çocuk işçiliğinin önünü açan, çocukların denetimsiz alanlarda eğitimden koparak hayatlarını tehlikeye atan bir düzenleme olduğunu bu nedenle kaldırılması gerektiğini savunuyor.
MESEM'lerde yaşanan hak ihlalleri için ne yapabilirsiniz?
İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi tarafından hazırlanan Mesleki Eğitim Merkezleri’nde (MESEM) çalıştırılan öğrenciler ve aileleri için iki ayrı hak rehberi bulunmaktadır. Rehberlere bu linklerden ulaşabilirsiniz:
https://www.istanbulbarosu.org.tr/files/docs/MESEMCOCUKCHM.pdf
https://www.istanbulbarosu.org.tr/files/docs/MESEMHERKESICINCHM.pdf
Türkiye’de çocuk işçiliği yasası
4857 sayılı İş Kanununun 71 inci maddesine göre, 18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçiler bakımından yasak olan işler ile 15 yaşını tamamlamış, ancak 18 yaşını tamamlamamış genç işçilerin çalışmasına izin verilecek işler, 14 yaşını bitirmiş ve ilköğretimini tamamlamış çocukların çalıştırılabilecekleri hafif işler ve çalışma koşullarına ilişkin usul ve esasları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
Genç işçi: 15 yaşını tamamlamış, ancak 18 yaşını tamamlamamış kişidir,
Çocuk işçi: 14 yaşını bitirmiş, 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış kişidir.
Çocuk hakları savunucuları yasada çocuk ve genç işçi tanımlamalarının ayrı ayrı yapılmasının, bunun yaş ile eşleştirilmesinin boşluk oluşturduğu ve çocukları korumadığı eleştirisinde birleşiyor.
(NÖ)
