Merkez Bankası bugün yaptığı açıklama ile politika faizini sabit bıraktı, geç likidite penceresi (GLP) faizini 75 baz puan yükseltti. “Enflasyon riski” ve “ithalat fiyatlarındaki artış”a dikkat çekilen açıklamada, “ölçülü bir parasal sıkılaştırma yapılmasına karar verildiği” belirtildi:
“Enflasyon ve enflasyon beklentilerinin bulunduğu yüksek seviyeler fiyatlama davranışları üzerinde risk oluşturmaya devam etmektedir. İthalat fiyatlarındaki yükseliş söz konusu riskleri artırmıştır. Bu çerçevede Kurul, fiyat istikrarını desteklemek amacıyla ölçülü bir parasal sıkılaştırma yapılmasına karar vermiştir.”
Merkez Bankası kararı sonrasında dolar TL karşısında önce yüzde 1 civarında değer kaybedip 4.035’e geriledi, ardından 15:00 sularında 4.10’un üzerine çıktı.
Açıklamada altı çizilen “ithalat fiyatlarındaki artış”, TL’nin özellikle son 45 günlük dönemde dolar ve euro gibi küresel paralar karşısında önemli ölçüde değer kaybetmesi ile ilişkili.
TÜRKONFED Başkanı: “TL’de değer kaybı siyasi huzursuzluktan kaynaklanıyor”
Merkez Bankası’nın bugünkü açıklamasından önce Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Başkanı Tarkan Kadooğlu, son yıllarda giderek daha fazla dövizle borçlanan iş dünyasının “ciddi bilanço bozulmalarıyla karşı karşıya olduğunu” belirtmiş ve TL’deki değer kaybıyla ilgili olarak “siyasi huzursuzluğa” işaret etmişti.
40 bine yakın şirketi temsil eden ve Türkiye’nin dış ticaretinin yüzde 83’ünü gerçekleştiren şirketlerin üye olduğu TÜRKONFED’in Başkanı, Deutsche Welle Türkçe’ye yaptığı açıklamada şöyle demişti:
“Şu anda firmaların çoğunda çok ciddi kur zararı var. Bilançolar zarar yazıyor. Bu durum sürdürülebilir değil. Son 1 ayda TL’de yaşanan yüzde 8 civarında değer kaybı, ne yazık ki Türkiye’nin siyasi huzursuzluğundan kaynaklanan bir durum.”
Şirketlerin bu konuda hükümetten yeni destek ve reform beklediğini söyleyen Kadooğlu, sözlerini şöyle sürdürmüştü: “Ancak şu an seçim süreci başladı ve önümüzdeki 2 ay boyunca maalesef yeni bir adım atılmayacak ve şirketlerin zararı artacak.”
DW Türkçe’nin haberinde, son birkaç ay içinde Türkiye’nin önde gelen sermaye gruplarından Yıldız Holding, Doğuş Holding ve Unit Holding’in bankalardan borç yapılandırması talebinde bulunduğuna, büyük müteahhitlik şirketlerinden İnanlar İnşaat’ın ise iflasını istediğine dikkat çekiliyor.
Erken seçim resmen açıklanmadan önce ne yaşandı?
8 Ocak’ta MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Recep Tayyip Erdoğan’ı destekleyeceklerini açıklaması ile erken seçim sinyalleri güçlenirken, seçime partilerin ittifak halinde girmesine olanak tanıyan yasal düzenleme 21 Şubat’ta TBMM’ye gelmişti. Meclis’te kanunlaşan düzenleme 16 Mart’ta Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmişti.
16 Şubat’ta, yani “Seçim İttifakı Tasarısı”nın Meclis’e gelmesinden beş gün önce 3.74 TL olan dolar, yeni kanunun yürürlüğe girdiği 16 Mart günü 3.92 TL’ye yükseldi. Erken seçimin resmen açıklanmasına henüz bir aydan biraz fazla bir süre vardı.
Kaybeden kaybetti, kazanan kazandı
Baş döndürücü yükseliş artık başlamıştı. Şubat 2018’de henüz Nisan 2017 seviyesinde olan dolar, bir buçuk ay içinde TL karşısında yüzde 8 değer kazandı. Erken seçim Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 18 Nisan 2018’de açıklandığında ise dolar artık 4.10 TL seviyelerinde dolaşıyordu. Bahçeli’den kritik açıklamanın geldiği 8 Ocak’ı izleyen üç aylık sürede, dolar ve euro’nun baş döndürücü yükselişinden artık kaybeden kaybetmiş, kazanan kazanmıştı.
Büyük gruplarda satışlar ve borç yapılandırmaları
Dövizin kaybettirip kazandırması bir yana, bu süreçte iş dünyasında gelişmeler yaşandı. Bazıları şöyle:
Doğuş Grubu, piyasa değeri 1.2 milyar dolar olan d.ream International BV şirketinin 200 milyon dolarlık hissesini yabancı yatırımcılara sattı. İzmir’de inşaatı süren İstinye Park’tan çekilme kararı aldı, hisselerini ortağına devretti.
22 Mart 2018’de Doğan Medya Grubu’nun Demirören Grubu’na satışı açıklandı.
Erken seçim kararının resmen verilmesinden kısa süre sonra Yıldız Holding’in uzun vadeliler dahil 9 milyar dolar borcunun 6.5 milyar dolarlık bölümü için yeniden yapılandırmaya gidildiği açıklandı. Hürriyet’ten Vahap Munyar’a konuşan Murat Ülker, yeniden yapılandırma operasyonunu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’le görüştüğünü belirtti ve Şimşek’e “gelecekte ne gördüğünü sorduğunu” söyledi; Şimşek’in kendisine, “Yazdan sonra mutlaka kış gelir, ama zamanını bilemem” dediğini aktardı. (ŞA)
