* Fotoğraflar ve Kaynak: Anadolu Ajansı.
Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) yapılan bir çalışma, çevreye zarar veren ürünlere "Doğa dostu değildir" gibi uyarılar yazılmasının, zararsız ürünlere "Çevreye ve doğaya zarar vermez" yazılmasına oranla insanları sürdürülebilir seçeneklere yönlendirme konusunda daha etkili olduğunu gösterdi.
Johns Hopkins Üniversitesi, Harvard Üniversitesi ve Michigan Üniversitesi'nden bilim insanları tarafından yürütülen çalışmada, menüler üzerindeki olumlu ve olumsuz etiketlerin faydalarını ölçebilmek için 2 bin 605'i erkek, 2 bin 444'ü kadın olmak üzere 5 bin 49 kişi yer aldı.
Katılımcılardan önce herhangi bir restoranda sipariş verdiklerini düşünmeleri istendi ve daha sonra fast food yiyecek seçeneklerinin yer aldığı menülerden birini seçmeleri istendi.
Kontrol grubu
ABD'deki birçok zincir fast food restoranında karşılaşılabilecek şekilde dizayn edilen menülerin içeriğinde sığır eti, tavuk ve balık sandviçleri, soslu tavuk parçaları, vejetaryen seçenekler ve salata gibi çeşitler yer aldı.
Sipariş aşamasında katılımcılar rastgele bir şekilde üç ayrı gruba ayrıldı ve kendilerine farklı şekillerde etiketlenmiş üç menüden biri gösterildi.
Kontrol grubu olarak kabul edilen birinci gruba tüm ürünlerin üzerinde sadece QR kodu olan menü, pozitif çerçeveleme yapılan ikinci gruba üzerinde "İklim krizine etkisi düşük" yazılı yeşil renkli etiketlerle daha çok tavuk, balık ya da vejetaryen seçeneklerin yer aldığı menü sunuldu.
"İklim krizine etkisi yüksek"
Negatif çerçeveleme yapılan son gruba ise "İklim krizine etkisi yüksek" uyarısı ile kırmızı etiketli et ürünleri gösterildi. Menülerin fiyatları gerçek restoran fiyatlarıyla doğru orantılı şekilde belirlendi.
Her menünün üzerine etiketlerin ne anlama geldiğini gösteren açıklamalar da eklendi. Örneğin "İklim krizine etkisi düşük" yazılı yeşil etiketli ürünlere "Bu ürünün sera gazı emisyonu düşük ve iklim değişikliğine etkisi daha az"; "İklim krizine etkisi yüksek" etiketli ürünlere ise "Bu ürün çevresel olarak sürdürülebilir değil, sera gazı emisyonu oldukça yüksek ve iklim krizine etkisi yüksek" gibi açıklamalar yazıldı.
Uyarılar etkili oldu
Menü tercihlerini yaptıktan sonra katılımcılara, seçtikleri menünün sağlıklı olup olmadığı konusunda ne düşündükleri, ürünlerin üzerindeki etiketleri görüp görmedikleri ve iklim krizi konusundaki uyarıların, ürünleri tüketme motivasyonlarını etkileyip etkilemediği gibi sorular yöneltildi.
Çalışmanın sonuçları, iklim krizine yönelik uyarılarda bulunulan ve negatif çerçeveleme yapılan grubun, kontrol grubu ve pozitif çerçeveleme yapılan gruba göre sürdürülebilir olmayan menüleri daha az tercih etme eğiliminde olduğunu gösterdi.
Elde edilen verilere göre, kontrol grubu ile karşılaştırıldığında negatif etiketleme yapılan grubun yüzde 23,5'i, pozitif etiketleme yapılan grubun ise yüzde 9,9'u sürdürülebilir menüleri tercih etti.
(TY)
