Meliha Okutay, Kozcağız'ın ilk kadın belediye başkanı. Okutay'la 2009'daki yerel seçimlere yaklaşırken, üç bin 225 belediye başkanından yalnızca 18'inin kadın olduğu bu ortamda, "kadın belediye başkanlığı" ve siyasette kadın temsili üzerine söyleştik...
Okutay 1962'de Kozcağız'da doğdu. Bartın'da okudu, liseyi bitirince 1981'de İş Bankası'na memur olarak girdi, 2001'de emekli oldu. 2004 yerel seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi'nden (CHP) belediye başkanlığına seçildi.
Dört yılda Kozcağız halkı ve kadınları için çok şeyler yaptı.
Belediye başkanlığına aday olduğunuzda nasıl tepkiler aldınız?
En çok yakınlarımın benim üzülmememi istediklerini gördüm. "Çıkmasan daha iyi olmaz mı" diyorlardı... Bir kadına erkek egemen bir toplumda bu statüyü kolay kolay kaptırmazlar, bunun mücadelesi çetindir. O yüzden çevremdekilerin kaybedersem üzüleceğimi ve o zaman kendilerinin de üzüleceğini ifade etmeye çalıştıklarını hissettim.
Aday olmaya nasıl karar verdiniz?
Bartın doğumluyum. Burada liseyi bitirdim, emekli olduktan sonra 2,5 yıl boşluk oldu, hayallerimi gerçekleştirdim, emekliliğin tadını çıkarttım. Çalışmaya alışık olan insanlar boş duramazlar. Oğlum 2001'de Haydarpaşa Lisesi'ni kazandı, İstanbul'a gitti, eşim burada pratisyen hekim. Çevremden aday olmam beklentisi vardı, kendiliğinden oldu biraz da.
Kozcağız bir kadın belediye başkanını hiç yadırgamadı
Halk bir kadın belediye başkanını nasıl karşıladı?
Kozcağız'da halk mutaassıp olmasına rağmen hiç yadırganmadım. Ben nasıl onları bağrıma bastımsa onlar da beni bağırlarına bastılar.
"Nerede kadın orada yaşam var"
Siyasette kadın temsili hakkında ne düşünüyorsunuz?
Erkeklerin her alanda egemenliklerini sürdürmek isteğini görüyorum. Ama böyle olmamalı, bence belli bir kota olmalı, kadınlara şans tanınmalı, birikimli olan insanları değerlendirmeyi bilmeli, bu sorumluluğu taşıyacak insanlara şans tanımalı. Ama bunu erkeklerden beklemeden kadınların kadınlara destek vermesi gerek.
Kadınlar "nasıl olsa olmaz" diye kendilerine olan güvensizliklerini çevrelerindeki kadınlara yansıtabiliyorlar. Bu anlamda kadınları sahaya davet ediyorum. Kendimizi güçlendirmeli, kendimizi sevmeliyiz. Nerede kadın var orada yaşam var. Bence çok geniş kapsamlı özgürlük olmayan yerde bilim ve sanat gelişmez, bilimin olmadığı yerde bilgi de üretmezsiniz, kadın erkek eşitliğine inanan kadının sosyal konumunun güçlenmesi gerektiği konusunda çok şey yapılması gerektiğine inanıyorum.
"Fırsatlar hep merkezlerde, bunu bir kadın olarak adaletli görmüyorum"
Sizce kadının konumu nasıl güçlendirilir peki?
Kadın dayanışması gerekiyor. Memleket meselelerinin genelde erkeklere bırakılmış geniş bir alan olarak görülmesi dengeli değil, kadınların da memleket meseleleriyle ilgili farkındalığının artması gerekiyor. Fırsatlar merkezlerde toplanıyor, bunu bir kadın olarak adaletli görmüyorum. En ücra köşedeki kadınları düşünmek lazım...
Emek çarşısında kadınlar "el emeklerini" satıyorlar
İcraatlarınız neler?
El değmedik yer kalmadı. Üç ayda Özgürlük Parkı'nı yaptım. Eski kadınlar pazarımız vardı, orada atıl dükkanlar vardı. Bunları restore ettim, Emek Çarşısı olarak hizmetlerine sundum. Kadınlar orada el işlerini satışa çıkarıyorlar. Bir parkımız vardı onu da güzelce donatarak eski belediye başkanın ismini vererek daha güzelleştirdik.
Altı dönüm içinde kapalı pazar yeri projemiz vardı, henüz yerine taşınmamıştı, sebze pazarı olarak döşeyip halkın hizmetine açtık. Kozcağız çayı Kozcağız'ın içinden geçer. iki koldan birinin iki yakasında konumlandık, iki köprümüz var, aralarındaki bin 70 metrelik alana bir yeşil alan oluşturduk.
Burada kadın el sanatları çok güçlüdür, bu el becerilerini güçlendirmeyle ilgili binden fazla kursiyer bulundurduk. Bez dokuma, kilim dokuma değişik süsleme sanatları kursları, yemek pişirme teknikleri, makina nakışı kursu, İngilizce, spor kursları, jimnastik, tekvando kursları başlattık. Bunları tanıtmak için festivaller yaptık.
Kozcağız belediyesinde kaç kadın çalışıyor?
Ben geldiğimde kadın çalışan yoktu. Şimdi sekreter olarak harita kadastro mezunu bir kadın var, peyzaj mimarımız kadın. Bunun dışında halk eğitiminde hep kadınlar göreve geldi.
Okutay 23 Mart'ta Gün gazetesinin düzenlediği beldeler arasında en iyileri konulu ankette, kültürel etkinlikleriyle ödül aldı. Okutay Büyük Anadolu gazetesinden iki onur ödülü , "Kürk Lionsları"ndandan bir ödül daha aldı.
Belediyelerde kadın temsili
2004
3 bin 225 belediye başkanından yalnızca 18'i, 34 bin 477 belediye meclis üyesinden yalnızca 834'ü, 3 bin 208 il genel meclis üyesinden yalnızca 58'i kadın.
1999
3 bin 215 belediye başkanından 18'i, 34 bin 84 belediye meclis üyesinden 541'i 3 bin 122 il genel meclis üyesinden 44'ü kadındı. (NZ/GG)
