TBMM İçtüzüğü'nde değişiklik yapan kanun teklifi, dün TBMM Genel Kurul gündeminin ilk sırasına alındı.
18 maddelik teklif, iki bölüm halinde "temel kanun" olarak görüşülecek.
Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) hazırladıkları öneriye Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) karşı çıkıyor.
Söz konusu değişiklik, milletvekillerinin kürsü ve ifade özgürlüklerine kısıtlamalar getiriyor.
Görüşmeler başlamadan önce yerinden söz alan CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, teklifin gündeme alınmaksızın aykırılık yönünden yeniden değerlendirilmek üzere Anayasa Komisyonuna iade edilmesini istedi.
TBMM Başkanvekili Ahmet Aydın, teklifin, Anayasa Komisyonunun İçtüzüğe uygun olarak görüşüldüğünü belirterek, teklifi görüşmemek gibi bir durumun söz konusu olamayacağını söyledi.
Aydın, Anayasa'ya aykırılık önergesinin maddeler görüşülürken maddelerle ilgili verilebileceği kaydetti.
Özel'den siyah örtülü protesto
CHP Grup Başkan Vekili Özgür Özel, ise mikrofona uygun delinmiş bir siyah örtüyle kürsüyü kapattı. Kurtuluş Savaşı sırasında Bursa’nın işgali üzerine Meclis kürsüsüne kara örtü örtüldüğünü hatırlattı.
Özel, konuşmasına şöyle dedi:
“Milletvekili olduğumuz gün büyük heyecanla geliriz. Bu kürsünün hakkını vermek isteriz. Bir milletvekili için en üzüntü verici olan, demokrasiye ve Meclis tarihine kara bir lekenin sürüldüğü bu kürsünün üzerine siyah bir örtünün geçirildiği böyle bir teklifin üzerine söz almaktır. Bu siyah örtü belki birazdan fiziken kaldırılacaktır ama gerçek anlamda ancak biz iktidar olup bu değişiklikleri geri alan teklife imza attığımızda kaldırılmış olacaktır. Milletvekilinin ifade hürriyetini alıyorsunuz. Dışarıda suç olmayanı içeride suç yapan ilk parlamento sizsiniz. İki cümleyle bu Meclis’i 250 yıl geriye götürüyorsunuz. Bu içtüzüğü istediğiniz gibi değiştirin, biz muhalefetsek o deve o iğne deliğinden geçer. Ya deveyi küçültürüz, ya deliği büyültürüz.”
Konuşmanın ardından örtü kaldırıldı.
Sancar: Parlamento bürokratik devlet aygıtı olacak
HDP Grubu adına söz alan Mardin Milletvekili Mithat Sancar ise İçtüzük değişikliğiyle, iktidarın amacının, "meclisi, muhalefetin etkisiz olduğu bir devlet kurumuna dönüştürmek olduğunu" belirtti.
"İktidar, eğer yasa yapma konusunda bir sıkıntısı yoksa, istediği kanunu istediği hızda geçirebiliyorsa niye böyle bir İçtüzük değişiklik teklifini önümüze getirdi? Bunun iki tane temel nedeni var. Birincisi, parlamentoda muhalefeti iyice etkisiz kılmak, muhalefetsiz bir parlamento yaratmak. İkincisi, tek sesli bir parlamento ve tek sesli bir toplum yaratmak. Nereden çıkarıyoruz bunları? Teklifi iki bölüm halinde tartışıyoruz.
"Birinci bölümde, sürelerin kısaltılması ve muhalefetin inisiyatif alma imkanlarının iyice ortadan kaldırılması var. Bir grup önerisi uygulaması söz konusu. Yıllardır devam eden bu uygulamada, muhalefet partileri ülke gündeminin önemli meselelerini Meclise taşıma imkanı buluyorlardı. Gruplar adına onar dakika konuşma yapılabiliyordu. Şimdi, bunu kısmak istiyorlar. Böylece, muhalefetin aslında bağımsız gündem yaratma konusundaki tek imkanını da iyice etkisiz ve anlamsız bir hale sokuyorlar. Bunun dışında, muhalefetin, sözünü duyurma imkanlarını ortadan kaldırma amacına yönelik bu değişiklikler İçtüzüğün çeşitli maddelerine serpiştirilmiş durumda.
"Eğer bu İçtüzük değişiklik teklifi buradan aynen geçerse bu parlamento da artık bir bürokratik devlet aygıtı haline gelecektir. Bir makamın sadece istediği şeyleri yapan, istemediklerini hiçbir şekilde gündemine almayan bir kuruma dönüşecektir. Artık onun adı parlamento olmayacaktır."
MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, MHP olarak sorumlu ve ilkeli muhalefet anlayışıyla İçtüzük değişikliği uzlaşma arayışından kaçınmadıklarını, değişiklik metninin biçimlenmesinde destekçi değil, eşit ve aktif bir taraf olarak yer aldıklarını ve AK Parti ile birlikte imzaladıklarını kaydetti.
Öneride ne var?Değişiklikte, * İçtüzüğün "İlk toplantı ve andiçme" başlıklı 3. maddesi şu şekilde değiştirilmek isteniyor: “MADDE 3- Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu, milletvekili genel seçimi kesin sonuçlarının Yüksek Seçim Kurulunca ilanını takip eden üçüncü gün saat 14.00’te çağrısız olarak toplanır. Bu birleşimde, önce milletvekillerinin andiçme töreni yapılır. “Andiçme, her milletvekilinin Anayasadaki metni kürsüden yüksek sesle aynen okuması suretiyle olur. “Milletvekilleri, seçim çevresi, soyadı ve adlarının alfabe sırasına göre andiçerler. “Andiçme töreninde bulunmayan milletvekilleri veya ara seçimde milletvekili seçilenler, katıldıkları ilk birleşimin başında andiçerler. “Milletvekilleri andiçerek göreve başlarlar. Andiçmekten imtina eden milletvekilleri, milletvekili sıfatından kaynaklanan haklardan yararlanamazlar.” * İçtüzüğün "Kınama" başlıklı 160. maddesine şu bend eklenmek isteniyor: “6. Genel Kurulun çalışma düzenini ve huzurunu bozucu döviz, pankart ve benzeri materyali getirmek ve kullanmak.” * İçtüzüğün "Meclisten geçici çıkarma" başlıklı 161. maddesi 3. bendi şöyle değiştirilmek isteniyor: “3. Görüşmeler sırasında Cumhurbaşkanına, Türkiye Büyük Millet Meclisine, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanına, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlık Divanına ve Başkanlık görevini yerine getiren Başkanvekiline hakarette bulunmak, sövmek veya onları tehdit etmek yahut Türkiye Cumhuriyetine veya onun Anayasa düzenine sövmek, Türk Milletinin tarihi ve ortak geçmişine yönelik hakaret ve ithamlar ile Anayasanın ilk dört maddesine aykırı beyanlarda bulunmak, Türkiye Cumhuriyetinin Anayasa ve kanunlarda düzenlenen idari yapısı ve yerleşim birimlerine ilişkin Anayasa ve kanunlara aykırı isim ve sıfatlar kullanmak;” |
Fotoğraf: Güven Yılmaz - Ankara/AA
(NV)
