Uluslararası Çocuk Merkezi, Çocuğa Karşı Şiddeti Önlemek İçin Ortaklı Ağı ve Çocuklara Yönelik Ticari Cinsel Sömürüyle Mücadele Ağı Meclis’teki Çocuk Hakları İzleme Komitesi’nin daimi bir komisyona dönüşmesi çağrısı yaptı.
Bugün yayımlanan ve üç kurumun imzasını taşıyan "Çocuğa karşı cinsel sömürü ve istismarın önlenmesi" başlıklı politika notunda, Aile ve Sosyal Politika Bakanlığı içinde çocuğun savunuculuğunu yapacak “çocuk koruma görevlisi” adı altında yeni bir yapı kurulması istendi.
Çağrı
Çocuklara yönelik istismarın engellenebilmesi için önlemlerin sıralandığı politika notunda yer alan çağrı da öne çıkarılan noktalar şunlar:
* Avrupa Konseyi Çocuğun Cinsel Sömürü ve İstismardan Korunması (Lanzarote) Sözleşmesi (özellikle 18-24 arasındaki maddeler temelinde) ve diğer ilgili uluslararası yasalar ışığında anayasa ve yasalarda değişiklik
* Çocuğun cinsel sömürü ve istismardan korunması için kayıt sistemi ve düzenli, ayrıştırılmış istatistik sistemi
Araştırma desteği
* Çocuğun cinsel sömürü ve istismarı suçu faillerin kaydı ve bir daha bu suçu işlememeleri için izlenmeleri
* TÜBITAK ve TUBA desteği ile bir araştırma gündemi belirlenmesi ve araştırmalara (özellikle tekrarlanan araştırmalara) destek verilmesi
Eğitimde zorunlu ders
* Yüksek Öğretim Kurumu kararıyla çocukla ilgili tüm yüksek öğretim bölümlerinin çocuk
hakları, çocuk gelişimi ve çocuk koruma eğitiminin zorunlu ders olarak okutulması
* Çocuğun rehabilitasyonu zorunluluğunun yasal güvenceye alınması
Yasa değişikliği
Notta yasalarda değişiklik talebi de yer aldı. Değişmesi istenen yasal düzenlemelerin bazıları şunlar:
* Ceza Kanunu düzenlemesi, çocuğun ilişkiye girdiği kişinin çocuk üzerindeki yetkisi, ilişkinin biçimi gibi konuları rıza yaşı bakımından özel faktörler olarak dikkate almamıştır. Bu da onbeş yaşını doldurmuş olan çocukları cinsel sömürü eylemlerine karşı korumasız bırakmaktadır.
Kız çocukları
* Erken yaşta evlendirilmenin cinsel sömürünün araçlarından biri olduğu dikkate alınarak, özellikle kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmesinin önüne geçecek özel önlemler alınmalı, evlilik yaşını doldurmamış çocuklarla evlenme özel bir suç olarak düzenlenmelidir.
Yasal boşluk
* Ceza kanununun 103. maddesi çocukların cinsel istismarını düzenlemektedir. Ancak madde metni yazılırken suç failinin/aracının çocuğun ağabeyi, babası vb. yakınları olması ve istismarın uzun yıllar sürmesi halinde çocuğun rızasıyla ilgili sakatlanma göz önüne alınmamıştır.
Bu durumdaki çocuk uzun süre istismara maruz kalmasına rağmen konuşmaya cesaret edemezse cebir olmadığı ve rızaya dayalı birliktelik olduğunun varsayılması gibi bir risk ile karşılaşılmaktadır. Bu düzenlemenin değiştirilmesi ve çocukla ilişkiye giren kişinin kimliğine göre suçların tarif edilmesi ve çocuğun korunmaya çalışılan menfaatine uygun biçimde müeyyide konulması gerekmektedir.
Mevzuat
* Konu hakkında çalışan kolluk, sağlık çalışanları vb. tüm görevlilerin görev tanımları ve izleyecekleri prosedür bir yönetmelikle ayrıntılı şekilde düzenlenmelidir.
Saldırıya maruz kalanlara gebelik testi uygulanmalı, bulaşıcı hastalıklara karşı önlem alınmalı ve mağdur bu konuda bilgilendirilmeli ayrıca psikolojik destek alması sağlanmalıdır.
Aynı zamanda şiddet, istismar vb. olayların belirlenmesi, bildirimi, sevk ve başvuru yolları, tedavi ve takibi ve adlî makamların olaya el koyma süreci de düzenlenmelidir.
Ensest
* Ensest ayrı bir suç olarak düzenlenmemiştir. Bu nedenle, ensestin mevzuatta ayrıca düzenlenmesine ihtiyaç vardır.
Aynı zamanda Ceza Muhakemesi Kanununda yapılacak bir düzenleme ile ensest mağdurlarının ve onlardan doğanların korunması, kimliklerinin gizlenmesi gibi olanaklar da öngörülmelidir.
* Benzer bir düzenleme çocukların yasa dışı cinsel ilişkiye zorlandıkları eylemlere ilişkin davalarda tanıklık etmeleri ile ilgili de yapılmalıdır.
Çocuk kaçırma
* Kanunda çocuğun kaçırılması ve alıkonulması, on altı yaşını bitirmemiş çocukları kapsayacak şekilde düzenlenmiştir. Bunun yaş sınırı olmaksızın tüm çocukları kapsayacak şekilde düzenlenmesi yerinde olacaktır.
* Çocuk kaçırma suçları ile mücadele yöntemleri arasında, çocuk kaçırma suçu işleyen faillere ilişkin özel bir veri tabanının oluşturulması ve bunların adlî mekanizma içerisinde ortak kullanımına yönelik bir düzenleme yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır.
Meclis’te panel
Bugün Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Çocuğa Karşı Cinsel Sömürü ve İstismarı Önleme Paneli yapıldı.
Panele konuşmacı olarak AKPM Türkiye Delegasyonu Başkanı Reha Denemeç, Çocuk Hakları İzleme Komitesi Başkanı Türkan Dağoğlu, Hollanda Büyükelçisi Ron Keller, Adana Milletvekili Fatoş Gürkan, İstanbul Milletvekili Ayşe Eser Danışoğlu, Eskişehir Milletvekili Ruhsar Demirel, İstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel, Aile ve Sosyal Politikalar Bakan Yardımcısı Çiğdem Erdoğan Atabek, Adalet Bakanlığı, UNICEF ve Uluslararası Çocuk Merkezi temsilcileri katıldı.
Panel Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Türkiye Delegasyonu ve Uluslararası Çocuk Merkezi ortaklığında, Çocuğun Ticari Cinsel İstismarı ile Mücadele Ağı, Çocuğa Karşı Şiddeti Önlemek için Ortaklık Platformu, YASADER, UNICEF işbirliğinde düzenlendi. (YY)
“Çocuğa karşı cinsel sömürü ve istismarın önlenmesi" politika notunun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
