Tam adı "Gemi İnşa Sanayindeki İş Güvenliği ve Çalışma Şartlarının Sorunlarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu" olan komisyon taslak raporunda tersanelerin kurumsallaşmasından yan sanayiye, işçi sağlığı ve iş güvenliğinden alt işverenlere kadar çeşitli konularda önerilerde bulunuluyor.
Yaklaşık 175 sayfadan oluşan taslak raporun haftaya TBMM Başkanlığına verilmesi planlanıyor. Taslak raporun öneriler bölümü kurumsallaşma, tersaneler, yan sanayi, işçi sağlığı ve iş güvenliği, eğitim başlıkları altında toplanıyor.
Öneriler bölümünde, Tuzla'daki şahıs, kolektifi, limited, küçük anonim şirketlerinin birleştirilmesiyle tersane alanlarının genişleyeceği ve bu sayede bölgedeki sıkışıklığın ortadan kalkacağına öngörülüyor.
Tersaneler için ölçülebilir kriterlere dayalı kapasite belirleme çalışmalarının yapılması gerektiği belirtilen taslak raporda, Tuzla koyu için master planı yapılması ve bölgede yaşanan ulaşım ve park sorununun hızla çözüme kavuşturulması isteniyor.
Raporda yer alan önerilerden bazıları şöyle:
Gemi üzerinde otomasyon: Gemi üzerinde özellikle kesim, kaynak ve boya işlemlerinde otomasyona geçilmeli.
Ana iş taşeronlara verilmemeli: Tersanede yapılan ana işler, tek tek belirlenmeli ve bu işler her ne ad altında olursa olsun taşeronlara verilmemeli. Alt işveren uygulaması, objektif kriterlere bağlanmalı.
Sektörde alt yüklenici firmaların çalışma standartlarının ve alanlarının belirlenmesine ilişkin yasal düzenlemeler yapılmalı.
İşçi sağlığı ve iş güvenliği
İşçi sağlığı ve iş güvenliği ilgili tedbirleri yerine getirmeyen tersaneler faaliyetlerine izin verilmemeli ve bu önlemleri alıncaya kadar faaliyetten men edilmeli.
Tersaneler ve alt işverenler, çalışan işçi sayısına bakılmaksızın işçi sağlığı ve iş güvenliği uzmanı bulundurmalı. Yine çalışan sayısına bakılmaksızın, tersanelerde işyeri hekimi istihdam edilmeli. İşyeri hekimleri, işçilere öncelikli olarak iş sağlığı ve koruyucu sağlık hizmetleri eğitimi vermeli.
İş güvenliği uzmanları, ücretlerini tersane sahibi yerine, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından almalı. İşveren, işçinin primleriyle birlikte bunun parasını Bakanlığa ödemeli.
Tersanelerde sigortasız işçi çalıştırılmamalı, işçilerin sigorta primleri gerçek ücretleri üzerinden gösterilmeli.
Tuzla tersaneler bölgesinde, iş müfettişlerinin ve sosyal güvenlik kurumu müfettişlerinin sürekli istihdam edileceği bir birim kurulmalı ve bu müfettişler sadece Tuzla tersaneler bölgesinde görev yapmalı.
Tersanelerde ölümle sonuçlanan kaza nedenleri (yüksekten düşme, elektrik akımına kapılma, patlama ve sıkışma gibi) dikkate alınarak, mevzuata uygun önlemler alınmalı.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Danışma Kurulu oluşturulmalı. Tersanelerde yürütülen faaliyetlerden "Sağlık Kuralları Bakımından 7,5 Saat ve Daha Fazla Çalışması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik" kapsamında olan işlerde işçilerin 7,5 saatten fazla çalışmasının önüne geçilmeli.
Barınma
Tersaneler bölgesinin tümü için seçilecek bir alanda lojman, sosyal konut veya yurt projelerinden biri veya birkaçı, işveren katkısıyla yapılmalı.
Çalışan işçi sayısına göre,tersanelerde genel olarak yetersiz olduğu görülen soyunma yeri, tuvalet, duş, dinlenme yeri, yemekhane gibi sosyal tesisler, standartlara uygun hale getirilmeli.
Eğitim
Kaynakçılarda aranan sertifikalandırma zorunluluğu, gemi inşası ile ilgili diğer işlerde de aranmalı.
Teknik liselerdeki gemi inşa bölümlerinin sayısı artırılmalı. Lise, meslek yüksek okulu ve üniversitelerdeki bölümlerin son sınıflarında öğrencilere iş güvenliği ve işçi sağlığı dersleri verilmeli.
Acil durum önlemleri
Tuzla gemi inşa sanayi bölgesinde kara ve deniz itfaiyesinden oluşan ve İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı özel bir itfaiye birimi kurulmalı.
Tuzla ilçesinde de acil, mikro cerrahi, ortopedi ve travmatoloji, beyin cerrahisi gibi bölümlerin bulunduğu bir hastane kurulmalı. (TK/EZÖ)
