Meclis İnsan Hakları Komisyonu, Ağustos 2007-Ekim 2008 arasındaki döneme ilişkin raporunu açıkladı. Komisyon bu dönem içinde, 2366 başvuru aldığını, 1648'inin işleminin bittiğini, 503'ünün işlemde olduğunu, 205'inin henüz işleme alınmadığını duyurdu.
Raporda, Hrant Dink cinayeti de dahil, komisyonun bu dönem içindeki özel raporları da yer alıyor.
En çok şikayet yargıya dair
Komisyon, bu dönemde yargı kararlarından memnuniyetsizlikle ilgili 620 şikayet aldıklarını yazdı. Uzun süren soruşturmalar ve yargılamalar nedeniyle adil yargılama hakkı ihlallerine dikkat çeken Komisyon önlem istedi.
"F tipi genelgesi uygulanmalı"
Cezaevleri koşulları ve uygulamalarıyla ilgili 591 şikayet aldıklarını yazan Komisyon, F tipinde tutulan mahkumların görüşme saatlerini düzenleyen Adalet bakanlığı genelgesinin tam olarak uygulanmasını istedi. Avukat Behiç Aşçı'nın açlık grevi sonrasında bakanlık mahkumların kendi oluşturacakları 10 kişilik gruplar halinde günde iki saat olmak üzere haftada 10 saat serbestçe sohbet etmelerine olanak sağlayan genelgeyi 22 Ocak 2007'de yayımlamıştı.
Komisyon cezaevleriyle ilgili gelen şikayetleri şöyle sınıflandırdı:
- Ortak etkinliklere katılma haklarının ihlal edildiği,
- Ciddi sağlık sorunlarının yaşandığı, kurumda tedavilerinin aksatıldığı, sağlık hizmetlerinin sunumunda yetersizliklerin bulunduğu buna bağlı olarak mahkumların tedavilerinin yapılmadığı,
- Cezaevlerinin aşırı kapasiteyle faaliyet gösterdiği,
- İdare tarafından karşılanması gereken ihtiyaçların karşılanmadığı,
- Türkçe'den farklı dillerde yazdıkları mektupların gönderilmediği, telefonda Türkçe dışında bir dille konuşmalarına izin verilmediği,
- Yazdıkları dilekçelere cevap alamadıkları,
- Kütüphaneden, ortak kullanım alanlarından ve diğer sosyal etkinliklerden yararlanmalarının engellendiği,
- F Tipi cezaevlerinin tecride neden olduğu,
- İşkence ve kötü muameleye maruz kaldıkları.
"İşkence var, sürüyor"
Komisyon, polis ve jandarmaya ilişkin işkence ve kötü muamele iddialarının sayısının azaldığını, ama varlığını sürdürdüğünü yazdı. Güvenlik kuvvetlerinin kuvvet kullanımıyla ilgili eğitilmesini ve denetlenmesini istedi.
Hak ihlallerinin üstünün örtülmemesi, mazeret kabul edilmemesi, soruşturmaların hızlı sonuçlandırılması da komisyonun gerekli gördüğü uygulamalar.
"Yargı AİHS'yi dikkate almıyor"
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) ve AİHM kararlarının yasa niteliğinde olduğunu, uyuşmazlık halinde yasalardan üstün olduğunu anımsatan Komisyon, mahkemelerin AİHS'yi esas alması gerekirken yeterince dikkate almadığını yazdı; yargıçların AİHS'yi daha fazla dikkate almaları için bilinçlendirilmelerini istedi. (TK)
