Türkiye Cumhuriyeti'nin temel taşlarından biri olan 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, yalnızca bir milli bayram değil, aynı zamanda dünya çocuklarına armağan edilmiş ilk ve tek bayram olarak tarihsel bir ayrıcalık taşıyor.
23 Nisan, Türkiye Büyük Millet Meclisinin açıldığı gün olan 1920'nin birinci yıldönümünde, yani 23 Nisan 1921’de, "milli bayram" ilan edildi.
Bu karar, "23 Nisan'ın Milli Bayram Addine Dair Kanun" başlığıyla yasalaştı. İki maddeden oluşan bu kanunun ilk maddesi, “Türkiye Büyük Millet Meclisinin ilk yevmi küşadı olan 23 Nisan günü milli bayramdır” hükmünü içerirken, ikinci maddede ise “Tarihi kabulünden muteber olan işbu kanunun icrasına Büyük Millet Meclisi memurdur” ifadesi yer aldı. Kanun, 2 Mayıs 1921 tarihinde yürürlüğe girdi.
Çocuklara armağan edilen bayram
1921’den itibaren milli bayram olarak kutlanan 23 Nisan, Mustafa Kemal Atatürk’ün himayesinde 1927 yılında ilk kez “Çocuk Bayramı” olarak da kutlanmaya başladı.
Böylece, Atatürk bu özel günü çocuklara armağan ederek, onların geleceğin mimarları olduğunu sembolik bir şekilde vurguladı. O tarihten bu yana, 23 Nisan tam 96 yıldır Çocuk Bayramı olarak coşkuyla kutlanıyor.
Adı zamanla genişledi
Bayramın adı ve kapsamı, yıllar içerisinde yasal düzenlemelerle şekillendi. 27 Mayıs 1935’te yürürlüğe giren "Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun" ile 23 Nisan, “Ulusal Egemenlik Bayramı” olarak resmiyet kazandı.
Ancak bu tanım da yeterli görülmedi; 20 Nisan 1983 tarihinde yapılan bir değişiklikle, bayramın adı "Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı" olarak yenilendi. Bu şekilde hem halk egemenliği hem de çocuklara duyulan değer bir araya getirildi.
Bayramın uluslararası yönü
Bayram, 1979 yılında uluslararası bir boyut kazandı. İlk kez 6 ülkenin katılımıyla başlayan bu gelenek, giderek genişledi ve günümüzde dünyanın pek çok ülkesinden çocuklar 23 Nisan kutlamaları için Türkiye'ye gelmeye başladı. Türkiye, böylece çocuklarına bayram hediye eden ve bu bayramı tüm dünya çocuklarıyla paylaşan ilk ve tek ülke olma özelliğini koruyor.
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, her yıl yurt içindeki tüm kurumlarda, okullarda, meydanlarda ve yurt dışındaki temsilciliklerde büyük bir coşkuyla kutlanıyor. Törenler, gösteriler, çocuk şenlikleri ve çeşitli kültürel etkinliklerle çocukların ve halkın katılımıyla adeta milli birliğin kenetlenen ruhu yeniden yaşatılıyor.
Arşivlerde ilk bayramın izleri
AA'daki habere göre, ilk 23 Nisan törenlerine ait belgeler ve fotoğraflar, Türkiye Büyük Millet Meclisi arşivlerinde özenle korunuyor. Bu arşivlerde en dikkat çeken belgelerden biri de, 24 Nisan 1927 tarihli Hakimiyet-i Milliye gazetesinde yayımlanan haber kupürü.
Gazete, “Çocuk Bayramı Sevinçle Kutlandı” manşetiyle basıldı ve bayramın ilk kez kutlanmasının halkta büyük heyecan ve ilgi uyandırdığı ifade edildi.
Aynı arşivlerde yer alan fotoğraflarda ise ilk kez Çocuk Bayramı’na katılan miniklerin heyecanı, giydikleri kıyafetler ve yüzlerindeki bayram sevinci gözler önüne seriliyor.
