İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği (MAZLUMDER) Diyarbakır şubesi, Mardin'deki Bilge (Zanqırt) köyünde 44 kişinin öldürülmesiyle ilgili raporunu açıkladı.
10 kişilik heyet, 6 Mayıs'ta köye gitti; köylülerle ve çevrede yaşayanlarla, saldırıyı gerçekleştirdiği iddiasıyla tutuklananlarla görüştü.
MAZLUMDER heyetinin saptamalarına göre, anlatılanlar çelişkili. Ayrıca, görüşmeler sırasında silahlı/silahsız bazı güvenlik kuvveti mensupları, görüşme yapılanlara müdahale etti; özellikle kadınlar konuşmaktan çekindi.
"Koruculuk kaldırılmalı"
Fakat heyet olaydaki asıl etkenin koruculuk sistemi olduğunu "asıl etkenin bir 'devlet otoritesine / erkine' bel bağlayıp hukuk dışına çıkma arzusunun ürünü olduğu kanaatine varılmıştır" diyerek ifade ediyor. Koruculuğun kaldırılması gerektiğini belirtiyor.
Heyet korculuğun bölgedeki toplumsal dokuya zaar verdiğini, feodal zihniyeti yeniden yeşerttiğini, özelikle korucubaşlarının toprak ve çeşitli mülkiyetler olmak üzere birçok çıkar elde ettiklerini, yetkililerin hukuksuzlukları bilmesine karşın bunların yıllarca gizlendiğini söylüyor. Korucubaşlarının insanların oy iradelerini de etkilediğini söyleyen heyet, "Dönemin bütün siyasal iktidarlarının yine dönemin bütün korucubaşları tarafından desteklendiği gerçeği incelenirse gerçekler açıkça ortaya çıkacaktır" diyor.
MAZLUMDER heyetinin olayla ilgili araştırılması gerektiğini belirttiği bazı noktalar şöyle.
Jandarma neden 2 saat sonra geldi: Karakolun 5-6 km mesafede olması, bu mesafenin araçla 5-8 dk. süreceği dikkate alındığında, korucuların ve diğer kişilerin olaydan hemen sonra karakolu aramasının mutlak olduğu dikkate alındığında neden 1,5-2 saat sonra olay yerine gelinmiştir?
Ambulanslar gecikti: Ambulansların çok geç geldiği ve ağır yaralı bazı hastaların tıbbi müdahalesizlikten öldükleri dikkate alındığında bu gecikmenin sebebi aydınlatılmalıdır.
Köydeki faili meçhuller aydınlatılmalı: Köyde geçmişte yaşanmış faili meçhul olayların ve faillerinin bulunması yönünde özel bir araştırma yapılmalıdır. Bu olayların faili meçhul kalmasında köyde bulunan kolluk kuvvetlerinin bir katkısı/menfaati olup olmadığı araştırılmalıdır. 1994'te, öldürülen şahıslarla aynı aileden olan 6 kişinin bir çatışma sonucu öldürüldüğü anlaşılmıştır. O dönemde bu olayın PKK tarafından yapıldığı belirtilerek olay örtbas edilmiştir. Ve hemen sonrasında köye koruculuk sistemi getirilmiştir. Köyde geçmişte yaşanmış ve husumet konusu olan fiillerin ek bir araştırmayla hakikatinin ortaya çıkartılması ve olayla bağlantısı aydınlatılmalıdır.
Toplanacak kanıtlar: Heyet olayda kullanılan silahların, olay sonrasında korucularla karakol veya 3. kişiler arasında yapılan telsiz ve telefon görüşmelerinin, kan örneklerinin araştırılması gerektiğini de söylüyor. Heyetin sorduğu sorular arasında, köydeki erkeklerde atış sonrası elde kalan barut atıklarının incelenip incelenmediği, jandarmanın silah sıkılmasını meşru sayarak neden müdahale etmediği. (TK)
