Kürtlerin önderlik ettiği, Kuzey ve Doğu Suriye'deki Arap, Kürt ve diğer toplulukların ortak savunma gücü Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) komutanı Mazlum Associated Press'e (AP) verdiği röportajda Şam'daki merkezi hükümetle birleşmek üzere bir "mekanizma" üzerinde anlaştıklarını söyledi.
10 Mart anlaşması
Şam'daki Geçici Yönetim ve SDG'nin 10 Mart'ta imzaladıkları anlaşma SDG'nin güçlerini yeniden kurulan Suriye ordusuyla birleştirmeyi öngörse de özellikle SDG'nin orduya bir birim halinde mi katılacağı yoksa önce lağvedilip üyelerin yeni orduya bireysel olarak mı katılacakları konusunun belirlenmemiş olması ilerlemeyi olanaksızlaştırmıştı.
Suriye Demokratik Güçleri ve Şam yönetimi arasında anlaşmaya varıldı
"Mekanizma" geniş askeri yapılarla işleyecek
Abdi, AP'ye verdiği söyleşide "On binlerce asker ve binlerce iç güvenlik gücünden oluşan büyük bir sayıdan bahsediyoruz," dedi. "Bu güçler, diğer küçük gruplar gibi Suriye ordusuna tek başlarına katılamazlar. Aksine, Savunma Bakanlığı kurallarına göre oluşturulmuş geniş askeri yapılar halinde katılacaklar."
Abdi, Savunma Bakanı ve diğer askeri yetkililerle birlikte "uygun mekanizmaları" belirlemek üzere çalışacak bir komite oluşturduklarını da sözlerine ekledi.
Abdi, ulusal orduya katılacak SDG üyelerinin ve komutanlarının Savunma Bakanlığı ve ordu komutanlığında etkin görevler alacağını umduğunu söyledi.
SDG'nin gücü
SDG, on yılı aşkın bir süredir Irak ve Suriye'nin büyük bir bölümünü kontrol eden Sünni şiddet örgütü IŞİD'e karşı mücadelenin öncüsü olarak çok büyük kayıplar pahasına önemli askeri deneyim kazandı. SDG, ABD öncülüğündeki ululsrarası koalisyonun yardımıyla Mart 2019'da Doğu Suriye'de IŞİD'i elinde kalan son toprak parçasından da söküp attı.
Abdi, SDG güçlerinin "Deneyimleri ve uzun süredir verdikleri askerlik hizmetleri sayesinde Suriye ordusunda saygın bir yer edinecekler[ini]" söyledi. Bu deneyimlerinin "ordunun güçlenmesine yardımcı olacağını" da ekledi.
ABdi, Kuzeydoğu Suriye'deki polis gücünün de ülkenin iç güvenlik güçleriyle birleşeceğini söyledi.
Abdi, AP'ye verdiği söyleşide bu ayın başlarında Şam'a yaptığı ziyarette, aralarında Dışişleri ve Savunma Bakanlarının da bulunduğu el-Şara ve diğer yetkililerle bir araya gelerek SDG'nin orduya dahil edilmesi mekanizması konusunda "prensipte anlaşmaya" vardıklarını söyledi.
Mazlum Abdi: "SDG ve ordunun birleştirilmesi için ilk anlaşmaya varıldı"
Bu görüşmeler, artan gerilimler ortasında gerçekleşti. Şam, bu ayın başlarında SDG kontrolündeki bölgelerin katılmadığı parlamento seçimleri düzenledi. Ayrıca, bu ayın başlarında, Suriye'nin kuzeyindeki Halep şehrinin mahallelerinde güvenlik güçleri ile Kürt savaşçılar arasında çatışmalar çıktı.
Halep'te Şam güçleri Kürt mahallelerini kuşattı, çatışmalar sürüyor
Gerginliklerin çözümüne giden yol
Abdi, Şam ile Kürt güçleri arasındaki anlaşmanın uygulanmasının, yaklaşık yarım milyon insanın ölümüne yol açan 14 yıllık iç savaştan kaynaklanan ülkedeki diğer birçok sorunun çözümüne de yardımcı olabileceğini söyledi.
Abdi, AP'ye verdiği röportajda, hükümet yanlısı silahlı kişiler ve güvenlik güçleri tarafından Mart'ta Suriye'nin sahil bölgesinde ve Temmuz'da güneydeki Süveyda ilinde gerçekleştirilen mezhep temelli cinayetlerin, kuzeydoğu Suriye'de birçok kişinin kaygıya kapıulmasına yol açtığını ve anlaşmanın uygulanması konusunda tereddüt yarattığını söyledi.
Bu, "10 Mart anlaşmasının uygulanmasındaki gecikmeye katkıda bulunan nedenlerden biriydi" dedi. "Ancak, Mart anlaşmasında ilerleme kaydedilir ve tüm hükümleri fiilen uygulanırsa, bu tür olayların tekrarlanmasını önleyebileceğimize inanıyoruz."
Ademi merkeziyetçi bir yönetim
SDG Genel Komutanı, gelecekte bu tür mezhep temelli saldırıların önlenmesi için, tüm Suriyelilerin eşit haklara sahip olduğu ve devletin inşasına katılacağı bir anlaşmaya varılması gerektiğini söyledi.
Abdi, SDG'nin birleşik bir devlet içinde "yetkilerin merkez ve iller arasında dağıtıldığı" ademi merkeziyetçi bir yönetim biçimini savunduğunu söyledi. Şam'daki merkezi hükümet, ademi merkeziyetçiliğin ülkenin fiili olarak bölünmesine yol açacağından endişe duyuyordu.
Abdi Mart anlaşmasının uygulanmasının Suriye'nin kuzeydoğusundaki tüm sivil, ekonomik ve askeri kurumların Şam merkezli otorite altında birleşeceği anlamına geleceğini de sözlerine ekledi. Bununla birlikte Türkiye'nin SDG'nin Suriye Ordusuyla dağıtılmadan iç bütünlüğe sahip bir birim olarak bütüleşmesini kabul edip etmeyeceği bir soru işareti olmaya devam ediyor.
Ankara SDG'yi Türkiye'de on yıllarca devam eden bir isyanı örgütleyen Kürdistan İşçi Partisi (PKK) ile bağlantıları dolayısıyla SDG'nin bir terörist grup olduğu iddiasını sürdürüyor.
Abdi ise umutlu.
"Biz Suriyeliler olarak -şu anda olduğu gibi- anlaşma içinde olursak Türkiye'nin Suriye'ye müdahale için hiçbir bahanesi kalmayacağına inanıyorum," dedi ve "Türkiye'nin tutumunda SDG'nin Suriye ordusuna katılımı konusunda bir miktar esneklik gözlemledik[lerini]" ekledi.
(AEK)
