* Fotoğraf: Pexels
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), maymun çiçeği virüsünün normalde yaygın görülmediği, yani endemik olmadığı 32 ülkede tespit edildiğini duyurdu.
DSÖ'den yapılan açıklamaya göre, DSÖ Uluslararası Sağlık Düzenlemeleri Acil Durum Komitesi 23 Haziran'da toplanarak salgının "uluslararası kamu sağlığı acil durumu" ilan edilip edilmeyeceğine karar verecek.
"En yüksek küresel uyarı düzeyi" anlamına gelen bu acil durum seviyesi, şu anda sadece COVID-19 ve çocuk felci için geçerli.
DSÖ'nün 14 Haziran'da paylaştığı verilere göre, 2022 yılının başından bu yana, virüsün endemik olmadığı 32 ülke ile birlikte toplam 39 ülkede bin 600'ün üzerinde doğrulanmış maymun çiçeği vakası tespit edildi. Yaklaşık bin 500 kişinin ise virüsü taşıdığından şüphe duyuluyor.
Virüsün yaygın görüldüğü Afrika ülkelerinde bu sene en az 72 ölüm kayıtlara geçerken virüsün endemik olmadığı ülkelerde kayıtlara geçmiş ölüm yok. DSÖ, Brezilya'da maymun çiçeği virüsü ile bağlantılı olduğundan şüphelenilen bir ölüm olayını doğrulamaya çalıştığını açıkladı.
DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, "küresel maymun çiçeği salgınının açıkça olağan dışı ve endişe verici" olduğunu söyledi.
DSÖ Acil Durum Müdahale Komitesi Yardımcı Direktörü Ibrahima Socé Fall da virüsün Avrupa'daki yayılma riskinin "yüksek" seviyede, dünyanın diğer bölgelerinde ise "orta" seviyede olduğunu ifade etti. Fall, "Durum kontrolden çıkana kadar beklemek istemiyoruz" dedi.
Virüsün semptomları ve bulaş riski
DSÖ Çiçek Hastalığı Uzmanı Rosamund Lewis, gazetecilere yaptığı açıklamada hastalığın bazı durumlarda hafif belirtiler gösterdiği ve iki ile dört hafta arasında bulaşıcı olabileceği bilgisini paylaştı:
"İnsanların uzun süre kendilerini izole etmesinin çok zor olduğunu biliyorum, ama bu diğerlerini korumak için çok önemli. İnsanlar çoğu durumda kendilerini evde izole edebiliyor. Hastanede olmaya gerek yok."
DSÖ açıklamasına göre, maymun çiçeği semptom gösteren biri ile yakın fiziksel temas durumunda bulaşıyor. Vücuttaki döküntüler, sıvılar ve kabuklu yaralar özellikle bulaşıcı iken virüsün bulunduğu kıyafet, yatak örtüsü, havlu gibi nesneler de virüsün bulaşmasına sebep olabiliyor.
Öte yandan, semptom göstermeyen insanların da maymun çiçeği virüsünü yayıp yaymadığı henüz bilinmiyor.
Türkiye'de vaka var mı?
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, maymun çiçeği virüsü şüphesi taşıyan 4 kişinin testlerinin negatif çıktığını açıklamıştı.
4 Haziran'da Twitter'dan açıklama yapan Koca, maymun çiçeği tanısı konmuş hasta olmadığını ve kaygıya yol açılmaması gerektiğini belirtti:
"İstanbul'da, maymun çiçeği hastası olabileceği şüphesiyle medyada konu edilen 4 kişi için gerekli testler yapılmış, 4'ünün de test sonucu negatif çıkmıştır. Türkiye'de, şu ana dek Maymun Çiçeği tanısı konmuş hasta yoktur. 'Ya öyleyse' gibi düşüncelerle kaygıya yol açılmamalıdır."
Maymun çiçeği hakkında
Nasıl bulaşıyor?
İnsanlar arasında kolayca yayılmayan virüs, şu yollarla bulaşıyor:
- Maymun çiçeği döküntüsü olan biri tarafından kullanılan giysilere, çarşaflara veya havlulara dokunmak,
- Döküntülere ya da kabuklarına dokunmak,
- Enfekte bir kişinin öksürmesine veya hapşırmasına maruz kalmak.
Belirtileri nedir?
Virüsün enfekte olması durumunda ilk semptomların görülmesi beş ile 21 gün arasında sürüyor.
Belirtiler arasında ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, sırt ağrısı, lenf bezlerinin şişmesi, titreme ve halsizlik var.
Sağlık yetkilileri, temasın ardından dört gün içerisinde aşı yapılmasını tavsiye ediyor. Bunun gerekmesi durumunda 14 güne de çıkabileceği belirtildi. (SD)
