Sınırlar üzerine çalışan akademisyen Prof. Neşe Özgen, sınırda giderek artan patlamamış mayın bulma hadiselerinin önceki yıl başlatılan ve şimdi neredeyse tamamlanan Nusaybin sınırına duvar örme işlemiyle ilgili olduğunu söyledi.
“Son iki yıldır, özellikle Nusaybin’in önüne içerideki halkın Rojava’ya gitmesini engellemek için yüksek bir duvar örüldü. Şimdi açığa çıkan ve çocukların bulup sağa sola taşıdığı mayınların o dönemde inşaatla birlikte sökülmüş ve ortaya bırakılmış mayınlar olduğunu düşünüyorum.”
Duvar inşaatı
Özgen’e göre, sınır duvarı inşaatı sırasında arazideki mayınlar dışarı çıkarıldı ve bölgedeki insanların can güvenliğini, sağlığını tehlikeye atacak biçimde ortaya saçıldı.
“1952’de arazi mayınlanmaya başlandığında ve 1980’de çok yoğun bir biçimde tellenip tekrar tekrar mayınlandığında aslında Kamışlı’ya içeriden geçişi engellemek için kurulmuştu. dışarıya karşı bir korunma duvarı olarak değil.
“Şimdi olan başka bir şey. Mayınların ortaya saçılmasını elbette eski hikayelerle birlikte okumalıyız ama görünen o ki sınır duvarı inşaatı sırasında arazideki mayınlar dışarı çıkarıldı.
“Daha önceden keskin çatışmalı, mayınlı bir sınır olarak gördüğümüz Ceylanpınar’ın altından başlayıp Silopi’ye kadar devam eden ve mayınlı arazi ve tellerle beslenmiş olan sınırın statüsü de durumu da giderek daha belisizleşiyor.
“Türkiye devleti de bu belirsizliği gidermek yerine, arttıran ve çatışmayı yükselten bir pozisyon almayı başardı son iki yıldır.”
Sınır içinde tampon bölge
Özgen oradaki kara mayının temizlenmesi için harekete geçilirken bölge halkının giderek daha fazla çeşitli türde mayınlara ve tuzaklara maruz kalmaya başladığına dikkat çekti.
“Türkiye dışarıya dönük kurmayı hedeflediği, heveslendiği tampon alan iddiasını geri çekmiş gözükse de kendi sınırının iç tarafını yüksek oranda tampon bölge olarak sınır haline getirmeye başladı, Nusaybin ilçesi de dahil.
“Tampon bölge uluslararası statüsü olmadığı için son derece tehlikeli ve yüksek hayat riski taşıyor.
“Bütün bu mayınlara aldırmama, ortada gezinen silahlar, son dönemde artan sınırda vurup öldürmelerin bu nedenle olduğunu düşünüyorum.”
Silah ticareti
Özgen belirsizliğin oluşturduğu ortamın yarattığı tehlikeden de söz etti.
Duvarın örülmesiyle Türkiye’de “gayriyasal, paramiliter bir yapı”nnı körüklenmeye başladığını vurgulayan Özgen, “mayınların pervasızca dolaştırıldığı bir silah pazarı”nı işaret etti.
“Bizim gördüğümüz, çocukların çıkardığı mayınlar dışında orada ne var? Ne kadarı hurdacılara satılıyor, hangileri legal ve illegal silah pazarlarının eline geçiyor?
“Ne kadarı bölgedeki ya da ulusal birbiriyle hasım olan güçlerin elinde alınıp satılıyor; çünkü kayıtsız bunlar...”
Bölge insanının durumu
Prof. Özgen’in üzerinde durduğu bir başka nokta da bölge insanının durumu oldu.
“Statü böyle belirsizleşmeye başlayınca bu belirsizlik statüsü içindeki insan grubuna istediğiniz gibi ‘kaçak insan’ muamelesi yapabilirsiniz.
“Yöre halkını bütünüyle kriminalize etme, illegalleştirme, tampon bölge insanı sayma halinin kimleri kapsadığına bakmak lazım.
“Bu sadece yörede yerleşik olan insanları kapsamayacaktır; bölgedeki gazeteciler, görev yapanlar, memurlar ve geçici olarak orada ziyaret içinde bulunan herkesin bir tür illegalitenin içinde addedilmesi kaçınılmaz hale geliyor. Bu çok tehlikeli.”
İnsanlık suçu
Özgen sınırdan içeriye geçenlerin sıklıkla vurulmasının da dikkatli okunması gerektiğini söyledi.
“Uluslararası sistem içinde sınırdan içeri girenin vurulması en son ortaçağdan yeni döneme geçerken dünyada yaşanmıştı. Son dönemde Uygur sınırında yaşandı, dünya ayağa kalktı.
“Sınırdan gireni vurmak insanlık suçudur, insan hakların aykırıdır. Gireni vurmazsın, kapı açmak zorundasın.” (YY)
Uluslararası suç zemini oluştu |
| "Bu tampon bölgedeki diğer grup kendilerine statü verilmiş ya da belirsiz statüde bırakılan kamp sakinleri; mülteciler kimi zaman misafir statüsünde kimi zaman uluslararası kabul statülerinde oralarda barındırılıyor. "Bu grup da bir tür illegalitenin içinde yaşamaya mahkum bırakılıyor. Uluslararası henüz geçerliliği sağlanmamış ilaç denenmesinden yeterli statüye kavuşmamış bazı besinlerin denenmesine, organ ticaretinden uluslararası boyutta suç sayılan her tür illegalitenin bölgede yapılanmasına olanak sağlamış olursunuz. "Bir yapıyı bu kadar belirsizleştiğinizde içeride bu kadar insan sağlığına, insan dokusuna düşman nelerin döndüğünü bütünüyle denetimden çıkarmış olursunuz. "Ben orada bazı ilaçların denendiğini düşünüyorum. Belediyelerin kamplarında bu açıdan daha denetimli bir yapının olduğunu düşünüyorum ama diğerleri..." |
