Haberin İngilizcesi için tıklayın
6 Şubat depremlerinde 4 bin 197 binanın yıkıldığı Malatya'da koordinat kayması nedeniyle yeni yapılara imar izni verilememesi vatandaşları "kaçak" yapılara mecbur bıraktı.
TIKLAYIN - Dosya: 6 Şubat 6 Ay
Depremin altıncı ayında kentteki durumu bianet'e değerlendiren TMMOB Mimarlar Odası Malatya Şube Başkanı Yunus Emre Fidanel, "Binlerce ev yapıldı bu süreçte ve halen yapılmaya devam ediyor. Hiçbirinin ruhsatı veya kaydı yok maalesef" dedi.
Malatya merkezin koordinatlarının yaklaşık 88 santimetre kaydığını, Doğanşehir ilçesinde de 2,5 metre koordinat kayması tespit edildiğini belirten Fidanel, bu kaymaların düzeltilmesi sürecinin yeni bittiğini bu sebeple de belediyelerin aradan geçen süreçte ruhsat veremediğini ifade etti.
Fidanel, bu süreçte de insanların kendi imkânıyla barınma ihtiyacını karşılamak için ruhsatsız yapılaşmaya mecbur kaldığını belirtti.
11 bin esnaf iş yerini kaybetti
Malatya, 6 Şubat'ta meydana gelen 7,7 şiddetindeki depremde büyük bir yıkım yaşamasa da aynı gün meydana gelen 7,6 şiddetindeki depremden kentin neredeyse tamamı etkilendi.
2000 yılı öncesinde inşa edilen yapıların bulunduğu Malatya Çarşısı tamamen yıkılırken bu bölgedeki 11 bin esnaf iş yerini kaybetti.
TMMOB'un raporuna göre yıkılan, acil yıkılacak ve ağır hasarlı konut sayısı 71 bin 519 olarak tespit edildi ve yıkılan binaların enkazı temizlendi. Kentteki orta hasarlı konut sayısı da 12 bin 801 olarak kayıtlara geçti. Fidanel de ağır hasarlı binaların yıkımının uzun yıllar devam edeceğini söyledi ve bu süreçteki asbest tehlikesine dikkat çekti.
Fidanel, Malatya'nın depremden aldığı hasarı şu sözlerle anlattı:
"Malatyamız şehir merkezinin yıkılmasıyla ticaretini kaybetti, Bostanbaşı Mahallesi'nin ağır hasar almasıyla konaklama alanlarını kaybetti, Gündüzbey Mahallesi'ndeki tescilli tarihi yapıların yıkılmasıyla da turizm alanlarını kaybetti. Yani Malatya'da insanların tutunmasını sağlayacak hiçbir şey kalmadı maalesef."
Kırsalda yerleşim arttı
Malatya'da 47 kişinin ölümüne neden olan Trend Garden Rezidans'ın imar affından faydalanılarak ruhsatlandırıldığını vurgulayan Fidanel, depremde altı otelin çöktüğünü ve can kayıplarının buralarda gerçekleştiğini, depremin ilk haftasında ciddi anlamda yakıt, ekmek ve su problemiyle karşılaştıklarını ifade etti.
Deprem nedeniyle kentteki göçe de değinen Fidanel, Malatya nüfusunun depremde bir hafta sonra 850 binden 250 bine kadar gerilediğini, kentte kalanların da kırsaldaki yerleşim yerlerine gittiğini belirtti.
Fidanel, şu günlerde kent nüfusunun geri dönüşlerle birlikte yaklaşık olarak 600 bine yükseldiğini dile getirdi.
Elazığ Depremi sonrası güçlendirilen okul çöktü
Depremden Malatya'daki kamu binaları da etkilendi. Deprem nedeniyle iki okulun çöktüğünü söyleyen Fidanel, bu okullardan birinin Akçadağ ilçesinde bulunan ve 24 Ocak 2020'de yaşanan Elazığ Depremi'nde hasar aldıktan sonra güçlendirilen bir okul olduğunu kaydetti.
Malatya'da Mimarlar Odası'nın faaliyetleri hakkında da bilgiler veren Fidanel, depremin ilk günlerinde yardım toplama, iş makinesi ayarlama ve koordinasyon süreçlerinde yer aldıklarını söyledi.
Depremin yaralarının sarılması ve kentin yeniden ayağa kalkması adına teknik çalışmalar yürüttüklerini de belirten Fidanel, yaklaşık iki aydır yetkililerle yeniden inşa sürecinin nasıl yürütülmesi gerektiğine ilişkin toplantılar yaparak önerilerini aktardıklarını ifade etti.
Malatya'nın zemininde su olsa da bunun zemin sıvılaşması boyutunda olmadığını, yıkımların yumuşak zeminden kaynaklandığını, sıvılaşma olmaması nedeniyle herhangi bir bölgenin imara kapatılmadığını söyleyen Fidanel, depremin ardından 100 bin kişinin konteyner kentlere yerleştirildiğini, buralarda ilk aşamada alt yapı sorunlarının yaşandığını ancak zaman içerisinde sorunların giderildiğini anlattı.
(DA/VC)
