Enerji ve madencilik alanlarını düzenleyen yasa teklifinin ilk dört maddesi dün gece (17 Temmuz) Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda kabul edildi.
Teklif, çevresel koruma ilke ve süreçlerini zayıflatarak ormanlar, özel çevre koruma alanları ve zeytinlikler dahil birçok bölgeyi madencilik faaliyetlerine açacak düzenlemeler içeriyor.
Anadolu Ajansı’nın haberinee göre ise Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin kabul edilen ilk dört maddesi özetle şu düzenlemeleri içeriyor:
ÇED düzenlemesi (Çevre Kanunu): Çevre Kanunu’nda yapılan değişiklikle, “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” ifadesi kaldırılıyor. Artık projelere ilişkin onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilebilmesi için “ÇED Olumlu Kararı” zorunlu olacak. Ancak bu karar alınmadan önce teşvik ve izin süreçlerine başvurulmasının önünde engel bulunmayacak.
Maden Kanunu’nda tanım değişiklikleri: Ruhsat bedeli tanımında yer alan “çevre ile uyum teminatı” ifadesi çıkarılarak, bunun yerine “rehabilitasyon bedeli” ayrıca tanımlanıyor. Ayrıca “Kurul”, “Rehabilitasyon”, “Rehabilitasyon bedeli hesabı” ve “Tahsil dairesi” gibi yeni tanımlar da kanuna ekleniyor.
Madencilik izin süreçleri yeniden düzenleniyor: Özel çevre koruma bölgeleri, milli parklar, ormanlar, sulak alanlar ve sit alanları gibi alanlarda madencilik faaliyetleri için izin süreçleri yeniden yapılandırılıyor. İlgili kurumlar izin başvurularına 3 ay içinde yanıt vermezse, ek bir aylık sürenin ardından “izin verilmiş” sayılacak. Devlet ormanlarında ise madencilik faaliyetleri için Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü talebiyle 24 ay süreyle bedelsiz izin verilebilecek; bu süre gerektiğinde 12 ay daha uzatılabilecek.
“Stratejik veya kritik madenler” tanımı değişiyor: Ekonomik güvenlik açısından kritik kabul edilen madenler, “stratejik” veya “kritik” madenler olarak yeniden tanımlanıyor. Bu madenlerin kamusal önemi nedeniyle acele kamulaştırma yapılabilecek.
Yasa teklifinin kalan maddeleri önümüzdeki günlerde Genel Kurul’da görüşülmeye devam edecek.
Ekoloji örgütleri ne diyor?
Ekoloji örgütlerine göre, yasa değişikliğiyle birlikte “ÇED Gerekli Değildir” kararının kaldırılması projeleri durdurmak yerine, izin süreçlerini hızlandıracak. Yani üç ay içinde görüş bildirmeyen kurumlara “onay” verilmiş sayılacak.
Yeni düzenlemeyle şirketler, ormanlarda ruhsat almadan 24 ay boyunca bedelsiz madencilik faaliyeti yürütebilecek; bu süre 12 ay daha uzatılabilecek. Bu düzenleme, özellikle zeytinlikler ve tarım alanları gibi hassas ekosistemleri tehdit edecek.
Ayrıca kurumlar, çevresel etki değerlendirme sürecinde projelere olumsuz görüş veremeyecek.
Ekoloji örgütleri, bu düzenlemelerin ayrıca yerel direnişleri zayıflatarak merkezi onaya dayalı bir modelin önünü açtığını söylüyor. (TY)
