Macron Ruanda'da: Soykırım için özür yok

Ruanda'ya sembolik bir ziyarette bulunan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Fransa'nın Ruanda'ya karşı "bir rolü, tarihi ve siyasi sorumluluğu" olduğunu söyledi.

Ancak Fransa'nın 1994 soykırımına suç ortağı olmadığını söyleyerek resmi bir özür dilemekten kaçındı.

Macron, 1994 soykırımının 250 bin kurbanının kalıntılarının gömüldüğü Kigali Soykırım Anıtı'nda yaptığı konuşmada "Bugün burada, alçakgönüllülük ve saygıyla, sizin yanınızda durarak sorumluluklarımızı tanıyorum," dedi.

Fransa'nın "Ruanda halkına çektiği acıyı" kabul etme görevi olduğunu söyledi.

Macron, 2010'dan beri Fransa'yı Ruandalı Tutsilerin toplu katliamlarında suç ortaklığı yapmakla suçlayan orta Afrika ülkesini ziyaret eden ilk Fransalı lider.

Macron, Kigali Soykırım Anıtı'nda yaptığı konuşmada, Fransa'nın soykırımın "suç ortağı olmadığını" söyledi.

"Fransa'nın rolü ve sorumluluğu var"

"Fransa'nın Ruanda'ya karşı bir rolü, hikayesi ve siyasi sorumluluğu var. Onun bir görevi var: Tarihle doğrudan yüzleşmek ve gerçeğin incelenmesi üzerindeki sessizliğe çok uzun süre değer vererek Ruanda halkına çektiği acıları tanımak."

Dünya çapında tam bir özür beklentisi varken, Macron'un yorumları France 24'e göre önceki liderlerden daha ileri gitti ve yalnızca dehşetten sağ kurtulanların "affedebilir, bize bağışlama armağanı verebilir" dedi.

Ruanda Cumhurbaşkanı Paul Kagame, Perşembe günü Fransız mevkidaşını Fransa'nın 1994 soykırımındaki rolünü ve sorumluluğunu tanıdığı için selamladı.

İki liderin Kigali'de görüşmelerinin ardından düzenlediği ortak basın toplantısında, "Sözleri özür dilemekten daha değerli bir şeydi. Gerçeklerdi" dedi.

• RUANDA SOYKIRIMI, Ruanda'da 1994 yılında yaklaşık yüz gün içinde 800.000 Tutsi ve ılımlı Hutu'nun, aşırı uç Hutular tarafından öldürülmesi olayı. Soykırım, Tutsi destekli isyancı Ruanda Vatansever Cephesi lideri Paul Kagame'ye bağlı güçlerce, Hutu ağırlıklı hükûmetin düşürülmesi ile son buldu.

"Konuşması beklentilerin altında kaldı"

Ancak hayatta kalanlar derneği Ibuka'nın başkanı, Macron'un konuşmasının beklentilerin altında kaldığını söyledi.

Ibuka'nın başkanı Egide Nkuranga, Macron'un "Fransız devleti adına açık bir özür sunmaması" veya "af dilememesi" nedeniyle hayal kırıklığına uğradığını söyledi.

Macron'un ziyareti, Fransa'nın soykırımdaki rolünü inceleyen ve Macron'un ziyareti için bir yolun açılmasına yardımcı olan Mart ve Nisan'da tamamlanan iki raporun yayınlanmasının ardından geldi.

Macron tarafından yaptırılan ve Mart ayında yayınlanan rapor. Paris'in rolüne ilişkin iddiaları içeriyordu.

Fransa hükümeti tarafından kabul edilen bulgularda tarihçiler, katliamların ardındaki etnik Hutu rejimiyle yakın bağları olan Paris'i soykırım hazırlıklarına "kör" olmakla suçladılar ve "ciddi ve ezici" sorumluluk taşıdığını söylediler.

Ancak komisyon, "Fransızların kan dökülmesinde suç ortağı olduğuna dair hiçbir kanıt" bulamadı.

(PT)