*Fotoğraflar: AA (Arşiv).
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 60 yıl önce Paris'te polisin "Cezayirli protestoculara kanlı bir şekilde müdahale etmesini" "affedilemez bir suç" olarak nitelendirdi.
Ne olmuştu?
- 17 Ekim 1961'de Paris'te Fransa'nın sömürgesi olan Cezayir'in bağımnsızlık savaşı için Paris'te yaklaşık 30 bin Cezayirlinin katıldığı barışçıl bir protesto gösterisi düzenlendi.
- Dönemin Paris Emniyet Müdürü Maurice Papon, polislere göstericilere ateş açma emri verdi. Bu sırada kimi göstericiler polisin açtığı ateşle kimileri Seine Nehri sularında boğularak öldü.
- Ölenlerin kesin sayısı bilinmiyor, ancak bazıları birkaç yüz kişinin hayatını kaybetmiş olabileceğini söylüyor.
Macron, o gün öldürülenler için düzenlenen anma törenine katılan ilk Fransa cumhurbaşkanı oldu.
Sadece Cezayirlilere uygulanan gece sokağa çıkma yasağına karşı yürüyüş için 1961'de başlangıç noktası olan Seine Nehri üzerindeki köprünün yanındaki anma törenine katıldı.
"Şiddetle ve kanla bastırıldı"
Macron. olayların 60. yıldönümünde kurbanların akrabalarına, kötü şöhretli Paris polis şefi Maurice Papon'un komutası altında "suç" işlendiğini söyledi.
Papon'un 1980'lerde, Yahudileri Nazi ölüm kamplarına nakletmek için İkinci Dünya Savaşı'nda işgalci Nazi güçleriyle işbirliği yaptığı ortaya çıktı.
Macron'un ofisinden yapılan açıklamada, 1961 yürüyüşünün "acımasızca, şiddetle ve kanla" bastırıldığı belirtildi. Raporda, 12.000 Cezayirlinin tutuklandığı, birçoğunun yaralandığı ve düzinelerce kişinin öldüğü belirtildi.
Yazılı yaptı, özür dilemedi
Ancak sorumluluğun daha da güçlü bir şekilde tanınmasını umut eden aktivistler hayal kırıklığına uğradı.
Macron özür dilemedi ve halka açık bir konuşma yapmadı, Élysée Sarayı sadece yazılı açıklama yaptı.
Afrika93 ırkçılık karşıtı derneğinden Mimouna Hadjam uluslararası haber ajanslarına verdiği demeçte, cumhurbaşkanının açıklaması "ilerleme ama tam değil. Daha fazlasını umuyorduk" dedi.
"Papon tek başına hareket etmedi. Paris'in göbeğinde insanlar işkence gördü, katledildi ve üst düzeyler biliyordu" diyen Hadjam, bu "devlet suçunun" tanınması çağrısında bulundu.
Tarihçi Emmanuel Blanchard ise Macron'un yorumlarının "ilerlemeyi" temsil ettiğini ve seleflerinden "çok daha ileri" gittiğini söyledi.
Cezayir'deki Fransız yönetimine karşı savaş sırasında meydana gelen katliam, Fransız hükümetleri tarafından on yıllardır ya inkar edildi ya da gizlendi.
Etkinliğin ilk anmaları 2001 yılında Paris belediye başkanı tarafından düzenlendi.
2012'de dönemin Cumhurbaşkanı François Hollande, Cumhuriyet'in Cezayirlilerin o gün "kanlı bir baskı" içinde öldürüldüğünü kabul ettiğini ve kurbanları andığını söyledi.
(PT)
