* Fotoğraf: Anadolu Ajansı (AA) - Arşiv
Macaristan Başbakanı Viktor Orbán'ın danışmanlarından Zsuzsa Hegedüs, Orbán'ın "karma ırk" ile ilgili açıklamasına tepki göstererek istifa etti.
Hegedüs, Orbán'a hitaben yazdığı istifa mektubunda, Orbán ile Nazi Almanyası'nın propaganda bakanı Goebbels arasında bir benzetme yaparak "Kullandığınız ifadelerin Joseph Goebbels'in ağzına yakışacak tam bir Nazi metni olduğunu nasıl fark etmediğinizi anlamıyorum" dedi.
The Guardian'ın aktardığına göre, "uzun zamandır antisemitizm suçlamaları karşısında başbakanı savunduğunu" hatırlatan Hegedüs, Orbán'ın "son konuşmasının savunulacak bir yanı olmadığını" söyledi.
Hegedüs, istifa mektubunda, "Böylesine utanç verici bir duruşun beni ilişkimizi kesmek zorunda bırakmasına üzgünüm" dedi.
Macaristan Başbakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Orbán, Hegedüs'ün istifasını kabul etti, fakat ırkçılık suçlamalarını reddetti:
"20 yıl boyunca birlikte çalıştıktan sonra beni ırkçılıkla suçlamak konusunda ciddi olamazsınız. Hükümetimin hem antisemitizm hem de ırkçılık konusunda sıfır tolerans politikası izlediğini herkesten iyi bilirsiniz."
Orbán ne demişti?
Macaristan'ın aşırı sağcı popülist başbakanı Viktor Orbán, 23 Temmuz'da Romanya'da yaptığı bir konuşmada, "Biz (Macarlar) karma bir ırk değiliz... ve karma bir ırk olmak istemiyoruz" demiş, Avrupalılar ile Avrupalı olmayanların iç içe geçtiği ülkelerin "artık millet olmadığını" söylemişti.
Orbán, benzer açıklamaları yıllardır yapıyor olsa da bu açıklama hem ülkesinde hem de uluslararası kamuoyunda tepkiyle karşılandı.
"Uygarlığın sınırları aşıldı"
Orbán'ın sözlerine ülkesi de dahil Avrupa'da gösterilen tepkiler, basında yayınlanan haber ve değerlendirmelere de yansıdı.
Macaristan başbakanının ırkçı sözlerine dair haberleri derleyen euro|topics, Avrupa basınından konuya ilişkin özetle şu değerlendirmeleri paylaştı:
Aargauer Zeitung (İsviçre): Demokratlar kendilerini savunmalı
İsviçre'nin Aargauer Zeitung gazetesi, Viktor Orbán'a karşı "fazla yumuşak olunmaması gerektiğini" yazdı:
"Macaristan, ne zamandır pek çok ülkede yeni gerici-muhafazakâr hareketlerin idolü haline geldi. Marine Le Pen bir Orbán hayranı. Post-faşist Fratelli d'Italia'nın lideri Giorgia Meloni de öyle.
"Ancak Avrupa ve onunla birlikte İsviçre, şu konuda kendi açılarından net olmalı: Orbán gibi siyaset anlayışı uzlaşmalara değil, kanlı yumruklaşmalara dayalı olan bir sokak dövüşçüsünün karşısına ancak cepheden çıkılır.
"En kötüsü, popülistlere karşı saflık ve vurdumduymazlık sergilemek, hatta onların peşlerinden gitmek olur. Bu gerçekleşirse, liberalizmin, açıklığın ve bireysel özgürlüklerin uzun zamandır toprağa gömülü olduğu bir toplumda uyanma riskiyle karşı karşıya kalınır."
DW Romanya: Romanya'da çok popüler
Orbán'ın açıklamayı yaptığı Romanya'daki Deutsche Welle servisi, Orbán'ın "ülkedeki popülaritesi karşısında şaşkınlığını" dile getirdi:
"En büyük paradoks, pek çok Rumen'in, kendisini liberal olarak tanımlamayan ve otokratik Budapeşte-Moskova-Pekin ekseniyle kurduğu ittifak uğruna AB'nin sınırlarını sorgulayan Avrupa karşıtı bir lider olarak Viktor Orbán'a hayranlık duyması.
"Kısa süre önce (Nézőpont Enstitüsü tarafından) yayınlanan bir ankete göre, on Rumen'den altısı Viktor Orbán hakkında olumlu görüşe sahip.
Macaristan Başbakanı'nın fiilen Romanya'daki herhangi bir [siyasi] liderden daha iyi bir prestiji var. Sosyologlar, savaş ve enerji krizi karşısında kendisine duyulan sempatinin iki katına çıktığını ortaya koydu."
Magyar Hang (Macaristan): Uygarlığın sınırları aşıldı
"[Bu sözleriyle] Orbán'ın birden fazla gayesi olabilir: gündem yaratmak, dikkatleri başka tarafa yöneltmek için kemik atmak. Ayrıca, aşırı sağcı seçmenlere hoş gözükmek istemiş de olabilir.
"Ancak [gayesinin] anlaşılması, iyi niyetli insanların öfkesini dindiremez. Başbakan, beyaz ırkı korumaya kendini adamış insanlarla özdeşleşerek uygarlığın sınırlarını aşmış oldu. Bedeli ne olursa olsun, insan ruhunun karanlık güçlerini kışkırtarak siyasi fayda elde etmeye çalışıyor." (SD)
