Sağlık Bakanlığının yürürlüğe koyduğu aile hekimlerinin özlük haklarının uygulanışına yönelik yönetmelik değişikliğine tepki gösteren hekimler 5-6-7 Kasım'da greve gidiyor.
Bakanlıkça hazırlanan "Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" perşembe günü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmişti.
Hekimler, bakanlığın hastanelerde başa çıkılamayan randevu krizinin önüne geçmek üzere uygulamaya koyduğu öne sürülen yönetmeliğin bilimsel temeli olmadığını söylüyor ve muayene sayısına dayalı teşvik ödemesinde ısrarın koruyucu sağlık hizmetlerinin amacına aykırı olduğunu belitiyorlar.
Yeni yönetmelikte neler var?
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe sokulan yeni yönetmelikte aile hekimlerinin aylık ödemelerini belirleyen ölçütlerde yapılan değişikliklerle her aile hekimi başına belirlenen nüfus sınırı 4 binden 3 bin 500'e indirildi. Böylece, nüfus yoğunluğu yüksek bölgelerde yeni aile hekimlikleri açılabilecek. Ayrıca, kronik hastalıkların takibi, 65 yaş üstü bireylerin izlenilmesi ve yenidoğan bakımları gibi koruyucu sağlık hizmetlerine ilişkin bazı aylık ödemelerde de artışlar yer alıyor.
Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF), yeni yönetmeliğin yürütmesinin durdurulması için yargıya başvurdu. Hekimlerin bu yönetmeliğe, sağlık hizmetlerinin kalitesinin artırılması ve aile hekimliğinin sürdürülebilirliği açısından karşı çıktıkları, yönetmelikteki değişikliklerin sağlık hizmetlerinin sunumunu olumsuz etkileyeceğinden kaygı duydukları bildirildi.
İş bırakma kararı
Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu'ndan (AHEF) yapılan açıklamada, 30 Ekim'de yayınlanan Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği'ne tepki gösteren "paydaşlarla birlikte" 5-6-7 Kasım'da üç gün süreyle iş bırakılacağı ve sonraki haftalarda sağlık meslek örgütleri ile birlikte çeşitli eylem ve etkinliklerle halk sağlığı ve hekimlerin hakları için mücadeleye devam edileceği duyuruldu.
Açıklamada karara katılan kuruluşlar arasında federasyonun yanı sıra Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası (AHESEN), Aile Sağlığı Çalışanları Ebe ve Hemşire Dernekleri Federasyonu (ASEF), Birinci Basamak Sağlık Çalışanları Birlik ve Dayanışma Sendikası, Genel Sağlık İş, Hekim Birliği Sendikası, Hekim-Sen, Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası, Tabip-Sen, Tüm Radyoloji Teknisyenleri ve Teknikerleri Derneği (TÜMRAD-DER), Türk Tabipleri Birliği, Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği'nin de yer aldığı duyuruldu.
TTB: "Ocakla birlikte istifalar başlayacak"
Yeni yönetmeliğin duyulmasıyla birlikte aile hekimliklerinden istifaların başladığını doğrulayan Türk Tabipleri Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu Başkanı Dr. Emrah Kırımlı, Sağlık Bakanlığıyla yıllık sözleşmelerin ocakta yapıldığını hatırlattı ve asıl istifaların o zaman olacağını söyledi.
Kırımlı pek çok meslektaşının sözleşmesini yenilemeyeceğini ifade etti. Kırımlı'ya göre, aile hekimlerinin asıl kadroları ilçe sağlık müdürlükleri ya da hastanelerde olduğu için, hekimler geldikleri birimlere geri dönecekler.
"Maaşlar tırpanlanıyor, erişilemez ölçütler belirleniyor"
Yönetmelikle hastanelerde uygulanan performans sisteminin birinci basamağa getirildiğini, bunun ne aile sağlığı merkezi çalışanlarına ne de hastalara herhangi bir faydası olduğunu belirten Kırımlı, yeni tabloyu şöyle özetliyor:
“Bir sürü performans kriteri koymuşlar. Maaşları tırpanlıyor ve bazı kriterlere bağlıyor. O kriterlere ulaşılması imkânsız. Koyduğu dört kriterin hedef ölçümü, il ortalamasının üzerinde olmak. Bu durumda yarımızın maaşı tamamen kesilecek. Bakanlık birinci basamağa performans kriterleriyle sağlıkta ticarileşmeyi getirmek yerine, yenidoğan çetesiyle ilgili sorumluluğunun hesabını vermeli. Hepimiz için eşit, erişilebilir, kamucu, bir sağlık sisteminin kurgulanması için çalışılmalı.”
Örneğin İstanbul’da 4 bin 400 dolayında aile hekimi var. Söz konusu yönetmelikte aile hekimi başına düşen nüfus 4 binden 3 bin 500’e düşürülecek. Nüfusun fazla olduğu bölgelerde yeni aile hekimlikleri açılacak. Fakat 3 bin 500 üzeri nüfus başka hekime aktarılana kadar aile hekimi o hastalara da hizmet vermeye devam etse de ücret ödenmeyecek. Oysa sadece İstanbul’da 2 bin 700 aile hekimliği biriminde, nüfus 3 bin 500’ün üzerinde.
AHEF Başkanı Nehir: "Yönetmelik mobbing niteliğinde"
AHEF Başkanı Türkü Yağmur Nehir de, yönetmeliğe ilişkin olarak daha önce yaptığı açıklamada “Biz hastalarımıza bilimsel temellere dayalı özgürce sağlık hizmeti sunmak istiyoruz. Sayılarla, formüllerle değil," demişti.
Sağlıkta şiddetin her geçen gün artttığna dikkat çeken Nehir, "hem hastaları[yla ilgilenir] hem de sistemin zorlukları ile boğuşurken fiziksel ve psikolojik şiddetle karşı karşıya kal[dıklarını]" söyleyerek, "Şiddet[in] sadece [kendilerine] değil, sağlık sisteminin tamamına zarar ver[diğine] dikkat çekmiş ve "yönetmeliği kabul etmiyoruz." demiş ve "Mobbing niteliğindeki bu tasarıdan bir an önce vazgeç[ilmesini]" istemişti.
Türkiye'de kaç aile hekimi görev yapıyor?
Türkiye'de, aile sağlığı merkezlerinde yaklaşık 27 bin 762 aile hekimi görev yapıyor. 2024 itibarıyla, aile hekimliği birimi sayısının 36 bin 383’e çıkarılması planlanıyor. Bu plana göre, her aile hekimi ortalama 2.500 kişiye hizmet vermek üzere konumlandırılmakta olup, toplamda yaklaşık 84 milyon nüfusun birinci basamak sağlık hizmetlerinin karşılanması bekleniyor.
(AEK)
