Kararı, Mahkeme'nin kurucu uluslararası sözleşmesi olan Roma Statüsü'ne Taraf Devletler Meclisi'nin başkanı Kosta Rikalı Bruno Stagno Ugarte duyurdu.
UCM'nin Dava Öncesi Daire'si, Lubanga Dyilo hakkındaki suçlamaları inceledikten sonra, dava açılmasına karar verdi. Dava kurulacak üç yargıçlı dava dairesinde görülecek.
Kongo Yurtseverler Birliği'nin (UPC) resmi başkanı ve örgütün resmi askeri kanadı Kongo'nun Bağımsızlığı İçin Yurtsever Kuvvetler'in (FPLC) başkomutanı olan Lubanga Dyilo, geçen yıl mart ayında tutuklanmış, UCM savcılığı tarafından ağustos ayında resmen suçlanmış ve ifadelerin dinlenmesi kasım ayı boyunca gerçekleşmişti.
Lubanga Dyilo, FPLC'nin on beş yaş altındaki çocukları askere alma ve asker olarak kullanmasını "tepeden koordine etmek"le, bunun uygulanmasında da "örgütsel, altyapısal ve lojistik çerçeveyi hazırlamak"la suçlanıyor.
FIDH: Suçlamalar genişletilmeli
Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH) Başkanı Sidiki Kaba, Lubanga Dyilo'ya dava açılmasıyla ilgili memnuniyetlerini dile getirdikten sonra, "UCM, [Kongo'nun kuzeyindeki] Ituri bölgesinde yaşanan silahlı çatışmalar sırasında işlenen suçlara karşı adaletin gerçekleşmesini bekleyen mağdurlara yanıt vermiş oldu" dedi.
Kaba, "UCM'nin yargıladığı suçlar, Kongo'da işlenen suçların gerçekliğiyle uyuşmalı. Savcının Lubanga Dyilo'yla ve milisleriyle ilgili suçlamaları genişletmesi, sistematik tecavüz, işkence, yerinden etme ve yağmaların sonucu olarak üç milyondan fazla kişinin ölmesine yol açan bu çatışmalardaki diğer aktörleri de kovuşturması zorunlu" diye konuştu.
İfadelerin dinlenmesi sırasında, UCM'nin bireylerin katılımına olanak veren yapısının da çok önemli olduğunu belirten FIDH, mağdurların yasal temsilcilerinin ifadelerin dinlenmesi sırasında açılış ve kapanış konuşmaları yapmasının, oturumlar boyunca ve sonrasında gözlemlerini sunmalarının mağdurların sesinin duyulmasında vazgeçilmez olduğunu kaydetti.
Türkiye hâlâ taraf değil
1998'de onaylanan Roma Statüsü'yle kurulan UCM, bireyleri Temmuz 2002'den sonra işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar nedeniyle yargılayabiliyor. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, UCM Savcısı veya Roma Statüsü'ne taraf devletlerden biri süreci başlatabiliyor. UCM, ancak devletler kovuşturma veya soruşturma için gönülsüz ya da yetersiz olduğunda devreye giriyor.
Türkiye hâlâ Roma Statüsü'ne taraf olmuş değil. İnsan hakları savunucuları, Türkiye'nin bu konuda yitirecek zamanı olmadığı vurguluyor ve hükümeti bir an önce Statü'ye taraf olup UCM'nin yetkisini tanımaya çağırıyor. (TK/KÖ)
