Haberin Kürtçesi için tıklayın
Kürdistan Ulusal Kongresi (KNK) öncülüğünde Lozan Antlaşması’nın 100’üncü yılında 600'den fazla delegenin katılımıyla, antlaşmanın imzalandığı Lozan’daki Beaulieu Kongre Salonu’nda düzenlenen iki günlük konferansın sonuç bildirgesi açıklandı.
MA’daki habere göre, bildirge, Lozan Antlaşması görüşmelerinin yapıldığı Lozan Ouchy’de bulunan bina önünde çok sayıda kişinin katılımıyla kamuoyuyla paylaşıldı.
“Bu tarihi yanlışı düzeltmek için buradayız”
Bildirgenin okunması öncesi KNK Eşbaşkanları Ahmet Karamus ve Zeynep Murad birer açıklama yaptı.
Karamus, şunları söyledi:
“100 yıl önce burada yapılan antlaşma Kürt halkın iradesi dışında yapılmıştır. Kürt halkın kaderi üzerinde çok kötü bir durumun yaşanmasına sebep olmuştur. 4 gündür Lozan’da Kürt halkının tüm partileri ve temsilcileri, akademisyenleri, aydınları ve sanatçıları bu antlaşmayı tartışıyor. Hukuki ve siyasi olarak geniş bir tartışma konferansta yürütüldü. 100 yıl önce Kürt halkının kaderini tersine çevirdiler. Biz Kürt halkı olarak bu tarihi yanlışı düzeltmek için buradayız.”
“Lozan’ı hiçbir zaman kabul etmedik”
Eşbaşkan Zeyneb Murad da özetle şöyle dedi:
“100 yıllık Lozan Antlaşması halkımız için büyük acıları ve katliamlar getirdi” dedi. Murad, şunları kaydetti: "Bütün dünyaya söylüyoruz; biz Lozan’ı kabul etmiyoruz. Lozan’ın devam etmesini istemiyoruz. Ve halkımız yeni bir Lozan’ı da kabul etmeyecek. Tüm dünya halkları ve Ortadoğu halkları biliyor ki Kürt halkı olarak biz hiçbir zaman Lozan’ı kabul etmedik.”
Sonuç Bildirgesi’nden detaylar
Lozan Konferansı sonuç bildirgesi şöyle:
*22-23 Temmuz 2023 tarihleri arasında Kurdistani parti ve örgütler ile birçok akademisyen, hukukçu, aydın, dini ve farklı etnik grupların temsilcileri ve kadınların katılımıyla İsviçre’nin Lozan kentinde Lozan Antlaşmasının 100. yıldönümü vesilesiyle konferans düzenlendi.
*100 yıl önce imzalanan ve Kürt halkı ve haklarını inkar eden uğursuz Lozan Antlaşmasının sonuçları üzerinde duruldu. Bölgesel ve uluslararası durumun tartışıldığı konferansta görev ve sorumluluklara vurgu yapıldı. Kurdistan halkının hak mücadelesini meşru olduğu belirtildi.
*Konferansta antlaşmayı imzalayan devletlere halkımıza destek olmaları, tarihi sorunun çözümü için Kurdistan’ı işgal eden güçlere desteklerini kesmeleri çağrısında bulundu. Ayrıca Kurdistan’ı aralarında paylaşan devletlerden Kurdistan halk davasının barışçıl çözümü için yol açmaları istendi.
*Katılımlarından kolayı tüm katılımcılara teşekkür edildi ve konferans kararlarının takibi için komisyon kurulmasına karar verildi.
*Lozan’a ilişkin içe yönelik, bölgesel ve uluslararası alan dahil olmak üzere üç temel üzerinde öneriler yapıldı, kararlar alındı.
Bazı kararlar
* Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde Kürdistan temsilcilerinin de içinde bulunduğu uluslararası komisyonun oluşturulmalı. Kürt meselesinin barışçıl ve diyalog çerçevesinde çözümü için bu komisyonun Lozan Antlaşmasının tarafları ile ilişkiye geçmeli.
* Kürtlerin BM gözlemci düzeyinde üye olunması için çalışma yapılmalı.
* Uluslararası düzeyde diplomasi çalışması yürütecek Ortak Ulusal Kurdistani Kuruluşun oluşturulmalı.
* Lozan Antlaşması’nın 100 yılında Kürdistan halkına karşı soykırım ve katliam suçları işlendi. Antlaşmaya taraf olan ülkelerin bu suçlarından dolayı tazminat ödenmeli. Bu tür suçların bir daha tekrarlanmamasının garantisini Kurdistan halkına verilmeli. Uluslararası suçların yasaklanması ve cezalandırılmasına destek olunmalı.
* Başta Rojava'da olmak üzere Kurdistan halkına yönelik hava saldırılarının genel olarak engellenmeli. BM Güvenlik Konseyinde 'Uçuşa yasak alan' ilan edilmeli. Kürt güçleri ile devletlerarası barış gücünün Rojava ve Türkiye sınırında asayiş görevini yapmalı.
* Türkiye'deki siyasi tutsakları özgürlüğüne kavuşması için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Türkiye’ye baskı kurmalı.
* İç siyasi çelişkilerden uzak durulmalı, iç çelişkilerinin çözümü için çaba sarf edilmeli.
* Tüm ulusal dinamiklerin katılımı ile Kurdistan Ulusal Birliğinin oluşturulmalı.
* Türkiye ve Suriye devletleri sınırları içinde paylaşılan Kurdistan parçalarının resmi olarak Kurdistan adıyla tanınmalı, Türkiye ve Suriye'de kendi belirlediği statü ile kabul görülmeli.
* Birleşmiş Milletler’de Kürdistan temsiliyetinin sağlanması için güçlü ve birlikte çalışmanın yürütülmeli.
* Konferans sonuçlarının takibi ve pratiğe geçirilmesi için komite ya da uzman bir komisyon kurulacak.
* Türkiye Cumhuriyeti dışında Lozan Antlaşması’na taraf diğer tüm devletler ile diplomatik ilişki kurularak tarihi haksızlığın telafisi, Kürt halkı ve Kürdistan halklarının mağduriyetinin giderilmesi istenecek.
* Alternatif uluslararası antlaşmanın yapılması için aktif çalışma yürütülecek.
* Türkiye hükümetinden gayri Müslümlere ilişkin verdiği sözlerin ayrımcılık yapmadan yerine getirilmesi istenecek.
* Êzidîler Kürt halkının asli bir unsurudur. 'Müslüman olmayan azınlıklar' kategorisinde kabul görülmesi, Rum, Ermeni, Süryani-Keldanilere sağlanan hakların Êzidî, Yaresan ve Alevi Kürtlere de verilmeli.
* Birleşmiş Milletler’den kendi bünyesinde Kurdistan temsiliyeti için ofis oluşturması istenecek.
(EMK)
