Fotoğraflar: Ferid Demirel / bianet
Haberin Kürtçesi için tıklayın
Kürt müziğinin son dönemlerin en popüler gruplarından olan Lawje, kadınların yer aldığı kadın şarkılarının seslendirileceği bir proje ile sahne alacak. "Lawjeyên Jinan" adıyla hazırlanan projede 12 kadın, Lawje ekibi ve Defjen grubu ile birlikte Kadıköy Moda Sahnesi'nde şarkılar söyleyecek.
Lawje grubunun solisti Ali Tekbaş bir süredir ses ve Kürtçe şarkıların doğru okunmasına dair atölye çalışmaları yürütüyor. Türkiye ve Avrupa'nın kimi ülkelerinde gerçekleştirdiği bu atölye çalışmalarının sonuncusuna çok sayıda kadın başvurunca, Ali Tekbaş ve ekibin diğer üyeleri, bu projeyi gerçekleştirme kararı alıyorlar. Ali Tekbaş süreci şöyle anlatıyor:
Botan, Behdinan ve Hakkari yöresi
"Çok zorlu bir süreçti. Bir çok arkadaş müzikle ilgilenmiyor. Her ne kadar müziği seviyor olsalar da, Kürt müziğini, geleneksel müziği çok bilmiyorlar. Onlara bizim Hakkari yöresi şarkılarını, diğer yöredekileri öğrettim. Daha önce Lawjeyên Evîniyê adıyla bir proje yapmıştık. Atölye sürecinde, neden Lawjeyên Jinan diye bir proje yapmayalım diye sorduk kendimize. Ben, İmran, Burhan ve diğer arkadaşlar yapmaya karar verdik. Madem öyle, kadın arkadaşlara şarkıları öğretelim, biz de Lawje olarak içinde yer alalım dedik. Defjen grubu da burada provalarını yapıyor, kurs veriyor. Onlar da, biz de katılmak istiyoruz dediler. Biz de tamam dedik. Sonra provalara başladık."
Projede 16-17 şarkı seslendirilecek. Bu eserler Hakkari, Botan ve Behdînan bölgelerine ait Kürtçe şarkılar. Tekbaş Kürtlerin yaşadığı bütün yörelerden şarkı seçmek istediklerini ancak bunu gerçekleştiremediklerini belirtiyor:
"Bütün yörelerden şarkı olsun istedim. Daha önceki atölyelerde katılımcılara öğrettiğim kimi şarkılar vardı. Bunlar kadınların söylediği şarkılardı. Bunlar hazırdı, elimde varlardı, bu repertuarı çalışayım dedim. Behdînan, Cizîra Botan, Şırnak, Hakkarî, Zaxo bölgeleri var. Gülcan arkadaşımız Lawkê Metînî adlı eserî seslendirmek istedi. Onu kabul ettik. O da kadınların dilinden söylenmiş bir şarkı. Bu şekilde repertuara karar verdik. Heynaroklar var, Şeşbendîler var, düğün şarkıları var, aşk şarkıları, kahramanlık şarkıları var."
Projede yer alan kadınlar müziğe ilgi duysa da profesyonel olarak müzikle uğraşmıyorlar. Her birinin bir işi var. Kimi mali müşavir, kimi avukat...Ali Tekbaş bu süre zarfında şarkıların doğru telafuzu kadar makamlarla ilgili de çalıştırmış onları.
Tekbaş kadınlarla birlikte, atölye süresi de dahil 3 aydır çalışıyor. Bu kadınlardan biri Gülcan Ocak. Mardinli olan Ocak kısa bir süre önce İstanbul'a gelmiş:
"Küçüklüğümden beri müzikle ilgileniyorum. Babam saz çalıyor. İstanbul'a yeni geldim. Diyarbakır'dan geldim. Ali Tekbaş hocanın kurs açtığını görünce bir arkadaşımla başvurdum. Çok güzel. Her birimiz ayrı bölgelerdeniz. Serhat'tan var. Hatta Fransa'dan bile var. Çok heyecanlı ve mutluyum."
Diğer bir katılımcı da Tülin Keyik:
"Gruba dahil olduğum için çok mutluyum. Diğerlerinden şöyle bir farkım var. Grubun tek Türk kızıym. Diğerleri hep Kürt kökenli, Kürtçe biliyorlar. Benim hiç Kürt kökenim yok. Ama ergenliğimden beri sürekli Kürt kültürüne ilgim var, Kürtçe şarkılar okudum ve severek dinledim. Ali Hocanın hayatını çok seviyorum. Tiyatrosuna gitmiştim, orada tanıştım onunla. Onunla birlikte çalışan Gülseven Medar benim şan hocamdı. Bir konuşlada böyle bir proje yapacağını söyledi. Ben de zaten şarkı söylemeyi çok seviyorum. Kürtçe dinlemeyi söylemeyi de çok seviyorum. Anlamıyorum ama genelde söylediğimde insanlar Kürt olmadığım anlamıyor. Çok güzel bir duygu."
Konserde hem solo şarkılar hem de koro olarak şarkılar seslendirilecek. Tekbaş bu duruma ilişkin şunları söyledi:
"Her ne kadar amatör de olsalar, onlara cesaret vermek istedim. Çünkü bu şarkılar onların, bu şarkılar kadınların. Kürt şarkılarımızın kaynağı kadınlardır. Kadınlardan geliyorlar. Onların profesyonel olmasını beklemiyorum. Nasıl söylüyorlarsa, öyle söylesinler. Detone olabilirler. Bu çok normal. Botan'da, Hakkari'de, Behdînan'da, Serhad'ta düğüne gittiğinizde, onların detone olup olmamasıyla ilgileniyor musunuz? Sanmıyorum. Bu bir ders. Grupta yer alan pek çok arkadaş var, Kürtçe bilmiyor. Ancak hepsi de Kürtçe kelimeleri doğru öğrenmeye ve telafuz etmeye çalıştı, Kürt makam ve melodilerini öğrenmeye heves etti."
Proje kapsamında kadınlar ve Lawje ekibinin yanı sıra Defjen grubu de defleri ile sahnede yer alacak.
Yurtdışında da benzer çalışmalar yapmayı planlıyor
Ali Tekbaş benzer bir projeyi Avusturya'da çalışmalarını sürdüren sanatçı Sakina Teyna ile birlikte gerçekleştirmeyi planlıyor. Tekbaş'ın Teyna ile ortak çalışmaları bir süre önce Yar Xezal ve Gulê şarkılarının seslendirilmesiyle başlamıştı. Ali Tekbaş, Sakina Teyna ile yaptıkları bu ortak çalışma için şunları söyledi:
"Avusturya'da yaşayan Kürt müzisyen Sakina Teyna ile yaptık bu çalışmayı ve çok keyifli oldu. Sesiyle ve güler yüzüyle katılmış olması bizi de heyecanlandırdı. LaWje hep erkeklerin olduğu bir grup olarak biliniyor, aslında çoğu şarkımız kadın ağızlı şarkılar ama maalesef ki bir uyumsuzluk problemi yaşıyoruz. Kadın vokal veya bir arada söyleyebileceğimiz kadın arkadaşlar olabilir mi diye denedik fakat dinledikleri veya icra ettikleri müzikler bizden biraz uzak olduğu için o sesi ve rengi kendi tarzımızla bir araya getirip kaynaştırmak oldukça zor, Sakina bu sorunu çözdü."
"Lawjeyên Jinan" projesi 20 Ocak günü Kadıköy Moda Sahnesi'nde sahnelenecek. Ali Tekbaş, projenin devamına, seyircilerin tepkilerine göre karar vereceklerini belirtti. (FD)
