Kuzey Kıbrıslı cumhurbaşkanı adayları Maraş için ne dedi?

Fotoğraf: Ali Ruhluel / AA

Kuzey Kıbrıs’ta 11 Ekim Pazar günü yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimlerine üç gün kala 46 yıldır kapalı olan Kıbrıs’ın Maraş bölgesinin bir bölümü bugün halkın ziyaretine açıldı.

Peki, Kuzey Kıbrıs’ta seçime girecek siyasiler arasında öne çıkan isimler bu adıma ne dedi?

Mevcut Cumhurbaşkanı ve pazar günkü seçimlerde bağımsız cumhurbaşkanı adayı olan Mustafa Akıncı, Maraş’ın açılması kararının kendisine haber verilmeden alındığını söylerken, “Yapılanlar demokrasi adına yüz karasıdır” dedi.

Mevcut Başbakan Ulusal Birlik Partisi (UBP) Genel Başkanı ve cumhurbaşkanı adayı Ersin Tatar, Maraş’ı insanlığa kazandırdıklarını söylerken, çok gururlu olduğunu ifade etti.

Dışişleri Bakanı ve bağımsız Cumhurbaşkanı adayı Kudret Özersay, Maraş’ın seçim malzemesi yapıldığını savundu.

Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Başkanı Tufan Erhürman, kararın Meclis’e, bakanlara, hükümet ortağına haber verilmeden alınmasını eleştirerek Başbakan Tatar’a seslendi: “siz nesiniz, padişah mısınız?”

Eski cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’ın oğlu ve Demokrat Parti Başkanı Serdar Denktaş ise Maraş’ın halka açıldığı söyleminin gerçeği yansıtmadığını, seçim propagandası olarak yalan söylendiğini ifade etti.

Yeniden Doğuş Partisi (YDP) Genel Başkanı Erhan Arıklı ise Maraş konusunda atılan adıma Rumlardan ve BM’den daha sert tepki gösterenleri anlamakta zorlandığını söyledi.

Akıncı: Senaryo yazılmış, Tatar’a figüranlık yapmak kalmış

Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı SİM TV'ye yaptığı değerlendirmede Maraş kararının kendisinden habersiz alındığını belirtti.

“Bir senaryo yazılmış, Sayın Tatar’a da bu senaryoda figüranlık yapmak kalmıştır” diyen Akıncı, Maraş konusundaBirleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve diğer uluslararası aktörlerin Cumhurbaşkanlığı makamını muhatap kabul ettiğini hatırlatarak, şunları kaydetti:

“Maraş hamlesi ve etkinliğin bir adaya puan kazandırmak adına yapıldığı açık. Yapılanlar demokrasi adına yüz karasıdır, seçimlere doğrudan müdahalenin devamıdır.”

Akıncı, Maraş’ın halka açılacağının açıklandığı 6 Ekim günü yaptığı açıklamada da özetle şunları demişti:

“Kapalı Maraş konusunda BM ile çatışma içine girmeden, uluslararası hukuk içinde kalarak ve Maraş konusunu çözüme bir engel oluşturacak şekilde değil, çözüme katkı yapacak şekilde değerlendirmek gerekir.

“BM Genel Sekreteri, seçimlerimizden sonra gayri resmi 5+1 toplantı çağrısı için hazırlıklarını yaparken, yine seçimlere ramak kala kapalı Maraş konusunda yapılmaya çalışılanlar Kıbrıs Türk halkını uluslararası alanda zor durumda bırakacak hatalı bir davranış anlamındadır.

“Cumhurbaşkanlığının sorumluluk alanına giren Maraş gibi önemli bir konunun seçimlerimize çok kısa bir süre kala açıkça seçim malzemesi yapılmış olmasının son derece yanlış olduğunu belirtmeyi görev biliyorum.

“Öyle inanıyorum ki, Kıbrıs Türk halkı bu yapılanlara özgür iradesiyle gereken cevabı verecektir.”

TIKLAYIN - Akıncı: Maraş seçim malzemesi yapılıyor

Tatar: Maraş’ı açacağım dedim, açtık

Başbakan ve UBP lideri Ersin Tatar, Maraş’ın bir bölümünün halk ziyaretine açılmasının ardından hükümet yetkilileriyle birlikte bölgeye gitti.

BBC Türkçe’nin aktardığına göre, "Ben dediğimi yaparım, 'Kapalı Maraş'ı açacağım' dedim, açtık. Maraş, dünya turizmcilerinin gözdesi olacak" diyen Tatar, şöyle devam etti:

“Maraş'ı insanlığa kazandırdık. Çok heyecanlıyım. Bu tarihi anın mimari bir hükümetin Başbakanı olmaktan gurur duyuyorum."

Özersay: Bu, Maraş’ın açılması değildir

Dışişleri Bakanı Kudret Özersay ise konuya ilişkin dün yaptığı değerlendirmede şunları dedi:

“Yapılan açıklamalar halihazırda gerek kapalı Maraş içerisinde, gerekse yan tarafındaki Derinya bölgesinde sivillerin kullanımına açık olan sahil bölgelerine yenilerinin eklenmesi anlamı taşımaktadır, yani mülkiyete dair düzenlemeleri de içeren kapalı Maraş’ın açılması projesi bu değildir.

“Bir başka ifadeyle kapalı Maraş’ın askeri bölge statüsü devam etmektedir, kaldı ki bu statünün değişebilmesi için bir Bakanlar Kurulu kararı gerekir.

“Özetle atılan adım Bakanlar Kurulu’nun karara bağladığı ve bugüne kadar tarif ettiğimiz kapalı Maraş’ın Kıbrıs Türk yönetimi altında açılması ve oradaki özel mülkün tasarrufunun eski sakinlerine verilmesi projesinin hayta geçirilmesi anlamı taşımamaktadır. Bu Maraş'ın açılması değil, Maraş'a dair açıklamadır...

“Bu adımdan bugün sayın Tatar’ı aramam üzerine sadece birkaç saat önce haberdar oldum. Daha önce defalarca kapalı Maraş'ta seçime sayılı günler kala atılacak herhangi bir adımın ancak ve ancak bu kadar önemli bir projenin seçim malzemesi yapılması ve zarar görmesi sonucunu doğurur demiştim. Şimdi tam da öyle bir noktadayız.

“Bugün bu ülkede tek başına iktidar değil bir koalisyon olduğunu ve bu kadar önemli kararların birlikte alınmasının şart olduğunu belli ki Sayın Tatar halen daha anlayamamış, öğrenememiştir. Devletin başı olmaya, Cumhurbaşkanı olmaya aday olan birisinin devletin nasıl çalıştığını bilmiyor ya da göz ardı ediyor olması vahimdir.

“Kıbrıs Türk halkının sandığa gittiğinde bu ve benzeri siyasi manevralara prim vermeyeceğini düşünüyorum.”

Erhürman: Siz nesiniz, padişah mısınız?

Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Başkanı Tufan Erhürman, kendilerinin Maraş’ı açma söylemleri ile bugün yapılanların hiçbir ilgisinin olmadığını söyledi. Erhürman, “Açılan Maraş değil. Maraş sadece ziyarete açılmıştır” dedi:

“Maraş zaten ziyarete çok da kapalı değildi. Özel izinle Maraş’ı gidip de ziyaret eden, pek çok insan oldu bugüne kadar. Burada da o izin mekanizması yumuşatılıyor. İnsanlar izin alacak ve bir yoldan geçerek denize kadar ulaşacaklar ve oradan geri gelecekler. Orada olacak olan budur. Bizim ‘Maraş’ı açacağız’ dediğimiz şeyle, bu yapılanın hiçbir ilgisi yoktur.

“Meclis’te hiç kimsenin haberi olmadan, Bakanlar Kurulu’nda hiç kimsenin haberi olmadan, Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı’nın haberi olmadan çok önemli konularda adımlar atıldı. Siz nesiniz, padişah mısınız? Kendi kendinize kararlar veriyorsunuz. Sayın Özersay, arıyor, öğrenmeye çalışıyor ve söylemiyorlar. Nasıl bir Başbakanlık anlayışıdır bu? Nerede görülmüştür?

“Maraş gibi bu memleketin en ciddi konularından biri ile ilgili bir şey yapılacak ve Bakanlar Kurulu’nda bakanların haberi olmayacak. İki koalisyon ortağının iki lideri var, ikinci liderin bundan haberi olmayacak. Bunu sonradan öğrenecek.

“Devlet dediklerinde ağızlarından üç defa devlet çıkanların, devlet ciddiyetinden ne kadar uzak olduğu bir kez daha görüldü. Devlet dediğiniz şey, kurumsal yapıdır. Kurumsal yapıların kendi içindeki ilişkilerdir.

Denktaş: Halk gerçekleri gördü

Bağımsız cumhurbaşkanı adayı Serdar Denktaş ise şu değerlendirmede bulundu:

“Hükümet Anadolu halkının Kıbrıslı Türk kardeşleri ile paylaştığı can suyunu bile seçim propagandası yaptı.

“Kapalı Maraş’ı açtık yalanı da Başbakan Tatar tarafından Kıbrıs Türk halkına sunulmak istendi, fakat halk gerçekleri gördü.

“Maraş’ın Güvenlik Konseyi kararlarına uygun olarak Uluslararası Hukuk içerisinde açılması ile sadece sahilinin apar topar açılması aynı şey değildir.”

Denktaş, 6 Ekim’de “Maraş’ın halka açılacağı”nın açıklanması sonrası ise özetle şunları demişti:

“Son çırpınış olarak ‘Kapalı Maraş’ı açtık’ yalanına sarılan Ersin Tatar, halkın takdirini kazanmak yerine, kendini Kıbrıs Türk halkı karşısında gülünç duruma düşürmektedir.

“Kendisi de pekala Kapalı Maraş’ın BM Güvenlik Konseyi Kararları’na uygun olarak ve uluslararası hukuk içerisinde açılması ile Maraş’ın sahilinin bir kısmını apar topar açmanın aynı şey olmadığını biliyor ancak seçimde takdir toplayacağını sanarak böyle bir yalana sarılmayı uygun görüyor.

“Ersin Tatar’a 11 Ekim günü yine Kıbrıs Türk demokrasisi ve iradesinin en sert yanıtı vereceğinden hiç kuşkum yoktur.”

Arıklı: Kraldan fazla kralcı olmanın anlamı yok

Yeniden Doğuş Partisi (YDP) Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı adayı Erhan Arıklı yaptığı yazılı açıklamada Maraş kararıyla ilgili BM kararını eleştirdi:

“BM’nin Maraş konusunda Türk tarafının yaptığı açılımı üzüntü ile karşılaması son derece talihsiz bir yaklaşım.

“BM’nin Maraş konusunda 11 Mayıs 1984 tarihinde almış olduğu 550 sayılı karar tavsiye nitelikli bir karardır ve bağlayıcılığı yoktur. Kaldı ki ayni karar Maraş’ın eski sakinlerinin dışında insanların yerleştirilmesine karşı çıkmaktadır.

“Bizim Maraş açılımımız tam da buna uygundur. BM’nin kararını ihlal eden bir uygulama yoktur.

“Maraş konusunda atılan bu adıma Rumlardan ve BM’den daha sert tepki gösteren insanlarımızı da anlamakta güçlük çekiyoruz. Kraldan daha fazla kralcı olmanın anlamı yoktur.

(EKN)

Kaynak: Yeni Düzen, Kıbrıs Postası, Özgür Gazete Kıbrıs, BBC Türkçe