Kuzey Kıbrıs seçimine “müdahale” raporu

Kuzey Kıbrıs’ta Ekim 2020’de iki turlu gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı seçiminde, Türkiye hükümetinin etkisine dair rapor yayınladı.

İstanbul

* Fotoğraf: AA arşiv

Kuzey Kıbrıs’ta geçen yıl gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı seçiminde Ankara hükümetince yapıldığı iddia edilen müdahalelere dair rapor açıklandı.

TIKLAYIN - Ersin Tatar'ın Cumhurbaşkanlığı ve Kıbrıs kısa tarihi

Rapor, araştırmacı Mine Yücel, akademisyen Abdullah Korkmazhan, iş insanı/aktivist Orhan Erönen, avukat Mine Atlı ve uluslararası danışman Derya Beyatlı imzalı. Raporun raportörlüğünü de avukat Tacan Reynar yaptı.

TIKLAYIN - Kıbrıs ve Yunanistan medyası: Erdoğan'ın zaferi

Kuzey Kıbrıs’taki Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu 11 Ekim 2020’de yapıldı. İlk turda seçime katılan hiçbir aday yüzde 50 oy alamadığı için ikinci tura, en çok oy alan Mustafa Akıncı ve Ersin Tatar kaldı. 18 Ekim 2020’deki ikinci turu Ersin Tatar kazandı.

Kronolojik sıralama

Raporda, seçimle ilgili gelişmeler şöyle sıralandı:

1- 9 Eylül 2019: Dönemin Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın haberi olmadan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Karpaz gibi kırsal bölgeleri ziyaret ederek Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri ile birlikte Yenierenköy Belediye Halk Plajı’nda vatandaşla buluşma toplantısına katıldı.

2- 10 Ocak 2020: Cumhurbaşkanı adayı Kudret Özersay’ın adaylığını açıklamasına müteakip Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ersin Tatar ile Kudret Özersay’ı Türkiye’ye huzuruna çağırdı. Basına kapalı toplantıya Fuat Oktay ile Mevlüt Çavuşoğlu da katıldı.

3- 11 Şubat 2020: Bakan Mevlüt Çavuşoğlu Mustafa Akıncı hakkında “Ben böylesine dürüst olmayan bir siyasetçiyle hiç çalışmadım” dedi.

4- 15 Şubat 2020: Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ile UBP adayı Ersin Tatar Maraş’ta ‘Kapalı Maraş Açılımı’ ismi altında yuvarlak masa toplantısı düzenledi. İlgili tarihte henüz Cumhurbaşkanlığı seçimi ertelenmemişti. Akıncı’ya söz konusu toplantıya davet yapılmazken KTBB (Kıbrıs Türk Barolar Birliği) gibi örgütler katılım sağlamayı reddetti.

5- 6 Ağustos 2020: Cumhurbaşkanı adaylarından YDP Başkanı Erhan Arıklı, Ankara’ya Ersin Tatar ile çağrıldıkları ve Cumhurbaşkanlığı seçimiyle ilgili Ankara’dan yapılan anketin kendilerine gösterildiği yönünde açıklama yaptı.

6- 14 Ağustos 2020: Cumhurbaşkanı adayı Mustafa Akıncı, İstanbul’dan ‘Ada Araştırma’ isimli bir şirketin Kuzey Kıbrıs’ta telefon üzerinden anket adı altında yönlendirme yaptığına dair açıklamada bulundu.

7- 15 Ağustos 2020: Siyasi kulislerde UBP içerisinde dönemin Başbakanı Ersin Tatar'a muhalif olarak yorumlanan milletvekilleri, Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri‘nin daveti üzerine Kolordu Komutanı ile KKTC’deki MİT sorumlusunun bulunduğu Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı'na ait Beyaz Ev'de toplantıya katıldı.

8- 30 Ağustos 2020: CNN Türk’te Ahmet Hakan’ın hazırlayıp sunduğu Tarafsız Bölge programında AKP’li siyasetçi Mehmet Metiner “İçimizdeki Yunanlılar derken, işte bunları kastediyoruz. Akıncı, Rum ağzıyla konuşuyor. Kıbrıs’ta, Türkiye'nin egemenliğinden kurtulmak istiyoruz diyenlerin başını Akıncı çekiyor” gibi ifadeler kullandı.

9- 10 Eylül 2020: Yeni Şafak Gazetesi “KKTC Cumhurbaşkanı Rumlara Sığındı Türkiye’ye Vurdu – Rumların Akıncı’sı” şeklinde manşet attı.

10- 17 Eylül 2020: Gazeteci Can Ataklı AKP yetkililerinin Akıncı’yı devireceği yönünde bilgi edindiğini ‘o iş halloldu’ ibarelerini kullanarak Tele 1 ekranında beyan etti.

11- 18 Eylül 2020: Dönemin Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın özel kalem müdürü Cenk Gürçağ, Ankara’dan gelen MİT Dış Operasyonlar Başkanı Kemal Bey, MİT Yunanistan ve Kıbrıs Bölüm Başkanı Ali Bey ve Hakan isimli MİT uzmanı tarafından yemeğe çağrıldı ve ‘Mustafa Akıncı’nın adaylıktan çekilmesi kendisi için, ailesi için ve yakın çalışanları için hayırlı olacaktır’ şeklinde tehdit edildi.

12- 29 Eylül 2020: Kuzey Kıbrıs’a 117 milyon TL aktarıldı.

13- 2 Ekim 2020: Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın Basın Danışmanı Ali Genç’in liderliğindeki, yaklaşık 20 kişilik AKP reklam ekibi, Tatar ve ekibiyle her gece Lord’s Palace’da buluştu.

14- 6 Ekim 2020: 9 Ocak 2020 tarihinden itibaren Kıbrıs-Türkiye arasında bozulan su borusu sebebiyle akmayan su, ‘tamir edildiği’ gerekçesiyle yeniden akmaya başladı. Recep Tayyip Erdoğan Ersin Tatar’ı Ankara’ya yanına çağırarak, canlı yayında tören ile birlikte ‘Kapalı Maraş’ı açacağını ilan etti.

15- 9 Ekim 2020: Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı Reşat Akar’ın sorularına yanıt verirken adaylıktan çekilmesine yönelik tehdit aldığını belirtti. Lefkoşa Büyükelçiliği bu iddiayı yalanladı.

16- 9 Ekim 2020: Türkiye Büyükelçiliği tarafından Kıbrıs’ın kuzeyindeki spor kulüplerine malzeme dağıtıldı. Yapılan yardımlarda her takıma 20 set eşofman, 20 set ayakkabı, 20 set yağmurluk verildi.

17- 9 Ekim 2020: 9 bin 872 kişinin hesabına ‘Salgın Sosyal Destek’ olarak adlandırılan 2’şer bin TL tutarında yardım yattı.

18- 16 Ekim 2020: YDÜ Kurucu rektörü ve sahibi Suat Günsel’in tüm çalışanlarını, Ersin Tatar propagandası yapmaya ve oy vermeye zorlandığı ve baskı yapıldığı açıklandı.

“Ankara hükümeti, Ersin Tatar’a destek verdi”

Rapor, Milli İstihbarat Teşkilatı’nın ve Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği’nin Kıbrıs’ın kuzeyinde gerçekleşen seçime yönelik müdahale iddiasıyla ilgili şu tespitlerde bulunuyor:

“Ankara hükümeti, dönemin Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın tekrar Cumhurbaşkanı seçilmesini istemediğini, 2020 yılının başında belli etmeye başlamıştı. Her şey, Dışişleri Bakanı Mevlut Çavuşoğlu’nun, Akıncı için 2020 yılının Ocak ayında ‘Ben böylesine dürüst olmayan bir siyasetçiyle hiç çalışmadım’ demesiyle başladı.

“Diğer yandan Ankara hükümeti, Ersin Tatar’a verdiği desteği, Tatar’ı sürekli Ankara’ya görüşmeye çağırarak belli ediyordu.”

Raporda, “Ancak eski AKP milletvekili Mehmet Metiner’in, Mustafa Akıncı’ya ‘Rum ve Yunan’ yakıştırmaları yapması, bu seçimlerde daha doğrudan bir müdahalenin gelebileceğinin sinyallerini veriyordu” ifadeleri kullanıldı. (AS)