*Fotoğraf: Twitter.
Kanada'yı ve ABD'nin bazı bölgelerini vuran sıcak hava dalgası sırasında yakın zamanda kaydedilen eşi görülmemiş derecede yüksek sıcaklıklar göz önüne alındığında, bu sürpriz kabul edilmiyor.
Ancak İngiltere sakinleri, yaşadıkları yağmura ve buluta rağmen, Avrupa'nın en sıcak ikinci Haziran ayı olduğunu öğrenince şaşırabilirler.
Aynı zamanda dünya çapında kaydedilen en sıcak dördüncü Haziran oldu.
AB'nin Dünya gözlem programı Copernicus, dünya çapındaki uydulardan, uçaklardan ve hava istasyonlarından alınan milyarlarca ölçümü kullanarak bilgisayar tarafından oluşturulan analizlerden dünya sıcaklıklarına ilişkin rakamları üretiyor.
İklim uzmanları, bulguların aşırı sıcaklıklarda korkutucu bir artışa işaret ettiğini söylüyor.
"Buna giderek alışıyoruz"
UK Met Office'ten Prof Peter Stott, "Her yıl dünyanın bir yerinde kaydedilen yüksek sıcaklıkları kaydetmeye alışıyoruz" diyor.
Onun gibi meteorologların için şaşırtıcı olanın, dünyanın daha fazla sıcak hava dalgası yaşaması değil, sıcaklık rekorlarının bu kadar büyük marjlarla giderek daha fazla kırılması olduğunu söylüyor.
5 santigrat derece artış
Kanada ve kuzeybatı ABD'de, bazı şehirlerde sıcaklıklar önceki kayıtların tam 5 santigrat derece üzerinde kaydedildi.
Met Office tarafından Rusya bölgesindeki aşırı sıcaklarla ilgili bir araştırma, insan kaynaklı iklim değişikliği olmadan bu sıcaklıklara ulaşmanın neredeyse imkansız olduğunu buldu.
Kanada sıcak hava dalgası çalışmalarından da benzer sonuçlar bekliyor.
Profesör Stott, ilk hesaplamaların, Kanada'da iklim krizi olmadan meydana gelen sıcaklıkların olma ihtimalinin gerçekten çok düşük olduğunu öne sürüyor.
"Bize ortalama iklimdeki değişikliklerin sadece aşırı sıcaklıklarda değil, aynı zamanda olağanüstü aşırı sıcaklıklarda da hızlı bir artışa yol açtığını söylüyor" diye ekliyor.
"Bilim söylediği tam olarak bu"
Oxford Üniversitesi Çevresel Değişim Enstitüsü'nden Prof Friederike Otto BBC'ye verdiği demeçte, bilimin beklememiz gerektiğini söylediği şey tam olarak bu.
"Her on yılda bir dünya, sera gazı emisyonlarını artırdı ve bu da ısınma oranını artırdı. Dolayısıyla, elbette, ısı kayıtları daha sık kırılıyor" diye devam ediyor.
Prof Otto, dünyanın şu anda yaşadığı artan sayıdaki sıcak hava dalgalarından kaynaklanan risklerin yeterince ciddiye alınmadığına inanıyor.
"Isı dalgaları: Sessiz katiller"
Fırtınalar ve sel, dramatik öncesi ve sonrası görüntüler sağlar ve mülkte yaygın hasara neden olur.
Isı dalgaları, aksine, arkalarında bir yıkım izi bırakmazlar. Prof Otto onları "sessiz katiller" olarak tanımlıyor.
"İnsanlar nadiren sokakta ölürler, ancak kötü yalıtılmış ve klimasız evlerinde sessizce ölürler."
Aslında, bu olayların kaç kurban olduğunu iddia ettiği genellikle olaydan sadece aylar sonra, istatistikçilerin aşırı ölüm oranını hesaplayabildiği zaman ortaya çıkıyor.
Prof Otto, dünyadaki birçok ülkenin şu anda taahhüt ettiği sera gazı emisyonlarında çarpıcı azalmalar elde etmeyi başarsak bile, bugün sahip olduğumuzdan daha sık ve daha yoğun sıcak hava dalgaları göreceğimizi söylüyor.
Karbon emisyonlarını azaltmanın yanı sıra, topluluklarımızın gelecekte bekleyebileceğimiz daha yüksek sıcaklıklara dayanabilmesini sağlamak için uyum ve esnekliğe yatırım yapmamız gerektiğini tavsiye ediyor.
Aşırı sıcaklarda ne yapmalıyız?
Dünya Sağlık Örgütü'nün bu konuyla ilgili önerileri şöyle:
- Öncelikli hedef, çok sık vakit geçirilen alanları serin tutmaya çalışmak olmalı. Oda sıcaklığı gün içinde 32 derecenin, gece boyuncaysa 24 derecenin altında olmalı. Bu önlem, 60 yaş üzeri veya kronik sağlık sorunu olanlar için ayrıca önemli.
- Geceleri ve sabah erken saatlerde serin havadan faydalanmak için pencerelerin hepsini açmak (eğer güvenliyse) bir çözüm olabilir. Tabii dışarıdaki hava sıcaklığı içeriden daha düşükse.
- Evin içerisindeki ısı miktarını azaltmak için özellikle gün içinde güneşe bakan pencerelerdeki panjur ya da perdeler kapatılmalı. Yapay aydınlatma ve mümkün olduğunca çok sayıda elektrikli cihazı kullanım dışı bırakmak da ısıyla mücadeleye yardımcı olabilir.
- Vücut sıcaklığını dengede tutmak için yapılması gerekenlerin başında bol sıvı tüketmek geliyor. Aşırı sıcaklarda özellikle bol miktarda su içmek şart.
- Günün en sıcak zamanlarında özellikle öğlen ve öğleden sonraları dışarıda durulmaması gerekiyor.
- Vücudu çok zorlayan ağır fiziksel aktiviteleri gün içerisinde yapmamaya özen gösterilmeli, bunun için en ideal saat sabah 04:00 ile 07:00 arası.
- Mümkün olduğunca gölgede kalınmalı, şapka ve güneş gözlüksüz dışarı çıkmamalı.
- Soğuk duş almak, alternatif olarak soğuk bezler ve havlularla vücut serinletilebilir.
- Kıyafet seçiminde doğal, hafif ve bol kumaşları tercih etmek de terleme oranını düşürmenize yardımcı olur.
- Çok sıvı almak yararlı ancak alkol ve kafeinden ve şekerden uzak durmak gerekiyor.
- Sık sık ve küçük porsiyonlar halinde yemek yiyin. Ayrıca protein oranı yüksek yiyeceklerden aşırı sıcaklarda kaçınmak gerekiyor.
(PT)
