Dünya Anadil Günü dolayısıyla dün (21 Şubat) Türkiye'de pekçok eylem ve etkinlik düzenlendi. Pek çok etnik grup anadil haklarının yasalarla güvence altına alınmasını istedi.
Gürcü Kültür Merkezi, Galatasaray lisesi önünde "Anadil Şöleni ve Basın Açıklaması" düzenledi. Gürcü Kültür Merkezi başkanı Fazlı Kaya, Türkiye'de var olan bütün dillerin yaşaması için anayasal, yasal ve fiili gerekliliklerin sağlanmasının bu topraklardaki bütün halkların temel hakları olduğunu ifade etti.
Kaya, 2-3 milyonu bulduğunu ifade ettiği Gürcü nüfusu için, TRT'de Gürcü dilinde yayın hakkının sağlanmasını talep etti. Kaya, talepleri şöyle sıraladı:
"Ana dilimizin yaşaması için Gürcülerin yoğun olduğu bölgelerde ilköğretimden üniversiteye kadar devlet okullarında Anadilde eğitim hakkımızın sağlanması, diğer bölgelerde ise anadilimizin Gürcü çocuklarına öğretilmesi için gerekli tüm yasal idari düzenlemeler yapılmalıdır.
"TRT'de Gürcü dilinde ve diğer etnik dillerde yayın hakkının sağlanması.
"Bütün etnik kimliklerin, Anadil hakkının yasal ve anayasal güvenceye alınması sağlanmalı ve bunun için Demokratik bir Anayasa yapılmalı ve diğer yasalar buna göre düzenlenmelidir.
"Uluslararası sözleşmelerden kaynaklı anadil ile ilgili hakların uygulanması sağlanmalıdır. 1990 yılında Birleşmiş Milletlerce kabul edilen Çocuk hakları sözleşmesinin 3 maddesine koyduğu çekincelerle 1995 yılında onaylayan T.C devleti bu çekinceleri kaldırarak anadil eğitimine olanak sağlayacak adımları atmalıdır."
"Pomakçanın kaybolması engellenmeli"
Demokrat Pomaklar Platformu İstanbul'da basın toplantısı gerçekleştirerek Türkiye'de yaşayan ve konuşulan en büyük 3. azınlık dilinin olan Pomakça olduğunu ve kaybolmaya yüz tutan bu dilin yok olmasının engellenmesi gerektiğini söyledi.
Yüzlerce kişi "dil çıkardı"
Halkların Kardeşliği İçin Gençlik Platformu'nu düzenlediği eylemde öğrenciler Kürtçe eğitim talep etti. Bir öğrencinin sembolik olarak Kürtçe ders verdiği eylemde, " Anadilinde eğitim talebimiz en temel insani hakkımızdır ve bir an önce kabul edilmelidir" denildi.
Van ve Hakkari'de Kurdi- Der'in düzenlediği eyleme katılan yüzlerce kişi bilim insanı Albert Einstein ve bir kadının dilini çıkardığı dövizler taşıyarak anadilde eğitim talep ettiler.
Evde değil sokakta Çerkesce konuşmak istiyorlar
Bursa Çerkes Kültür Derneği "Ana dilini öğren, kültürüne sahip çık" sloganıyla Dünya Anadil Günü için eylem yaptı. Dernek başkanı Filiz Çelik, "Dilinizi konuşmanızın önünde engel yok, evinizde konuşabilirsiniz. Amatör kurslarda dilinizi öğrenin" yaklaşımını kabul etmediklerini söyledi; bu yaklaşımın dili, kültürü ve kimliği kendi kaderine terk etmek olduğunu belirtti ve Bizler devletten gerçekçi çözümler bekliyoruz. Yok olmakta olan bir dilin sahipleri olarak pozitif ayrımcılık istiyoruz" diye ekledi.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Ab Enstitüsü de, UNESCO tarafından kültürel zenginliği ve çok dilliliği desteklemek amacıyla düzenlenen Uluslararası Anadil Günü kapsamında bir etkinlik düzenledi. Kafkas Dernekleri Federasyonu'nun (KAFFED) ve Global Dialogue'un katkılarıyla düzenlenen etkinlikte farklı dilleri temsilen konuşacak katılımcıların ardından, Çerkes sanatçı Gülcan Altan farklı dillerde şarkılardan oluşan bir konser verdi. (EG/EÖ)
