Küreselleşme Müzeleri Amaçlarından Saptırdı
Tarih Vakfı, İstanbul Müzesi Projesi çerçevesinde düzenlediği Müzecilik Konferansları'nın dokuzuncusunu gerçekleştirdi.
Dün (17 Ekim) Yapı Kredi Kültür Merkezi'nde yapılan "Müzeler Krizde mi? Müzecilikteki Çağdaş Hamlenin Bir Değerlendirmesi" başlıklı konferansta konuşan Prof. Starn, karmaşık tarihleri ve farklı amaçları nedeniyle krizlerin müzeler için günlük yaşamın bir parçası olduğunu belirtti.
Starn: "ideal müze"nin hiçbir zaman gerçekleşemeyecek
Müzecilikteki çağdaş gelişmelerin eski gerginlikleri yeniden gündeme getirdiğini ve küreselleşmenin bunun etkilerini artırdığını, "ideal müze"nin hiçbir zaman gerçekleşemeyecek bir kavram olduğunu ifade eden Starn, 20. yüzyıl başlarında Smithsonian'ın direktörünün "Bitmiş bir müze, ölü bir müzedir" deyişini anımsattı.
Sürdürülebilirlik adı altında yapılanları da eleştiren Starn, müzayede pazarı ile müzeler ilişkisinin, turizm pazarına aşırı girişin, müzelerin içinde "kültür süpermarketleri" açılmasının ve tarihi mirasın korunmasını bir kenara atan sanal sergilemelerin bu çarpıklaşmanın tehlikeli örnekleri olduğunu söyledi.
Sanal ortam kullanımı müzeleri müze olmaktan çıkardı
Sunumunda İskenderiye Kütüphanesi'nden günümüze kadar çeşitli müzelerden örnekler vererek müzecilikteki gelişmeleri özetleyen Starn, artık müzelerin melez (hibrid) özellikler taşıdığını söyledi.
Starn öte yandan sanal ortamın kullanımının; mimari, acı ve politika unsurlarına yer verilmesinin; ticaret gibi bazı alanlarda aşırı öne çıkan özelliklerin müzeleri müze olmaktan çıkardığını belirtti.
Müzelerin kamusal ve sivil misyonları unutulmamalı
Starn sunumu sırasında müzelerin amaçlarını koleksiyon, tasnif, koruma, bilimsel araştırma, gösteri, sergileme, deneyim aktarma ve halkın eğitimi olarak sekiz ana başlıkta grupladı; bunlardan herhangi birinden vazgeçilmesinin yaratacağı sorunları örnekler vererek irdeledi.
Randolph Starn konferansın sonuç bölümünde, müzelerin bir iç değerlendirme yapıp amaç ve sorumluluklarını bir daha gözden geçirmeleri, parçalar ve genel arasında yeniden doğru ilişkiler kurmaları, politikleşmiş ve özelleşmiş bir dünyadaki pozisyonlarını dikkate almaları gerektiğini belirterek, müzelerin kamusal ve sivil misyonlarının önemine dikkat çekti.
Prof. Randolph Starn kimdir?
Kaliforniya Berkeley Üniversitesi Tarih Bölümü'nden 2003 yılında emekli olan, müzecilik ve tarih alanlarında çalışmalarına devam eden Prof. Randolph Starn'un kariyerindeki önemli adımlar şöyle sıralanabilir:
* 1966-2003 Kaliforniya Berkeley Üniversitesi Tarih Bölümü'nde Öğretim Üyesi
* 1994-2003 Kaliforniya Berkeley Üniversitesi İtalya Araştırmaları Bölümü'nde Öğretim Üyesi
* 1975-1978 Kaliforniya Berkeley Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dekan Yardımcısı
* 1980-83/1987-91 Kaliforniya Berkeley Üniversitesi Tarih Bölümü'nde iki farklı dönem Başkanlık ve Başkan Vekilliği
* 1996-2000 Townsend Temel Bilimler Merkezi ve Marion E. Koshland Temel Bilimler Merkezi'nde Müdürlük
* 2001-2003 İtalya Araştırmaları Merkezi ve Programı Yöneticiliği
Makale ve çalışma başlıklarından bazıları:
Rönesans Sanatı, Post- Modern Rönesans, Tarihçiler İçin Yeni Müzecilik Çalışmalarına Kısa Rehber, Arşivlerdeki Gerçekler, Kim Korkar Rönesans'tan, Tarihçiler ve Krizler, Kimliği Saptanan Tarihler: 1989 Öncesi ve Sonrası Doğu Avrupa.
İstanbul Müzesi Projesi
İstanbul Müzesi Projesi, İstanbul'a ve Türkiye'ye yepyeni bir müze ve iletişim-kültür merkezi kazandırmayı amaçlıyor. 1993-1995'te dünyanın önemli müzelerinden 30'un üzerinde uzmanın katıldığı çalışmalardan yararlanılarak bu müzeye ilişkin ilk hazırlıklara başlandı.
İstanbul Müzesi çalışmaları, 28 yıl boyunca çürümeye terk edilen Darphane-i Amire'nin Mart 1995'te 49 yıllık bir süre için, önce Habitat sergilerinde kullanılmak ve daha sonra da restore edilip İstanbul Müzesi'ne dönüştürülmek üzere Tarih Vakfı'na devredildi.
On ayda temizlenip geçici olarak düzenlenen mekanlarda açılan "Dünya Kenti İstanbul", "Tarihten Günümüze Anadolu'da Konut ve Yerleşme" ve "Darphane'den İstanbul Müzesi"ne sergilerini yaklaşık 75 bin kişi ziyaret etti.
Bugüne kadar Darphane'de gerçekleştirilen 600'ün üzerinde kültür sanat etkinliği bir milyonun üzerinde kişi izledi, Darphane İstanbul'un önde gelen kültür merkezlerinden birine dönüştü. www.istanbulmuzesi.org adresinde bir Sanal İstanbul Müzesi açıldı. İstanbul Müzesi Projesi'nin, İstanbul'un Avrupa Kültür Başkenti olacağı 2010 yılına kadar bölümler halinde tamamlanması hedefleniyor. (KÖ)