Küresel Enerji Takipçisi (Global Energy Monitor, GEM) tarafından gerçekleştirilen yeni araştırma, küresel ölçekte planlanan doğal gaz boru hatlarındaki artışın iklim hedeflerini tehdit ettiğini ortaya koyuyor.
Artan doğal gaz boru hattı projeleri aynı zamanda 485,8 milyar dolarlık âtıl varlık riski yaratıyor. 2021'de devreye giren boru hatlarında COVID-19 salgını nedeniyle yaşanan düşüşün ardından; doğal gaz endüstrisi ile Çin, Hindistan, Rusya, Avustralya ve Amerika Birleşik Devletleri liderliğindeki doğal gaz üretimine ağırlık veren ülkeler, 2022 yılında on binlerce kilometre uzunluğunda boru hattını hayata geçirmeye yönelik planlarını sürdürüyorlar.
Boru hattı planlarındaki bu artış, Uluslararası Enerji Ajansı'nın (International Energy Agency, IEA) doğal gaz tüketiminin önümüzdeki birkaç yıl içinde zirveye ulaşması ve sonrasında fosil yakıttan hızla yenilenebilir enerjiye geçişe yönelik uyarılarına rağmen gerçekleşiyor.
GEM tarafından yürütülen araştırma, 2021’de dünyanın bazı bölgelerinde yaşanan iptal ve gecikmelerin, başka yerlerde, özellikle Asya’da, yaşanan hızlı gelişmelerle dengelendiğini ve bu tehlikeli durumun, IEA'nın 1,5ºC ile net sıfır emisyon senaryosu ile uyumlu olmadığını ortaya koyuyor.
Öne çıkan bulgulardan bazıları:
- · Küresel ölçekte 70.900 kilometre uzunluğunda boru hattı inşa ediliyor. Buna ek olarak inşaat aşamasına geçmemiş 122.500 km’lik boru hattı proje aşamasında bulunuyor. Bu projelerin toplamının 485,8 milyar dolar değerinde sermaye harcaması oluşturduğu tahmin ediliyor.
- · 2021 yılında küresel ölçekte işletmeye alınan boru hattı projeleri 1996'dan bu yana en düşük seviyesinde gerçekleşti ve doğal gaz ağına yalnızca 6.500 km’lik doğal gaz boru hattı eklendi. Bu düşüşün önemli kısmı, küresel salgının yol açtığı ekonomik ve lojistik kaostan kaynaklandı. 2022'de işletmeye alınması planlanan 36.800 km’lik projenin yanı sıra, 2023 ile 2030 yılları arasında işletmeye alınması planlanan 59.500 km’lik yeni projelerin hayata geçirilmesiyle, küresel doğal gaz ağı, büyük ölçekli ve hızlı bir genişlemeye hazırlanıyor.
- · Küresel doğal gaz boru hattı geliştirme projelerinde öncü rolü Çin oynuyor. Çin’de 26.300 km uzunluğunda doğal gaz iletim boru hattının inşası devam ediyor. Bunun yanı sıra ülkenin, inşaat aşamasına geçmemiş ve proje aşamasında bulunun 29.800 km'lik boru hattı planı bulunuyor. İnşa halinde ve proje aşamasındaki boru hatlarının âtıl varlık riski 89,1 milyar doları buluyor. Çin’de proje aşamasındaki bu yüksek artış, Rusya'da faaliyet gösteren Gazprom'dan sonra dünyanın en büyük ikinci gaz boru hattı geliştiricisi olan ve yeni kurulan PipeChina holdinginin yönetiminde gerçekleşiyor.
- · Hindistan, küresel ölçekte doğal gaz boru hattı geliştiren ülkeler arasında ikinci sırayı alıyor. Hindistan’da inşa aşamasında 16.200 km'lik ve planlama aşamasında 2.200 km'lik boru hattı projesi bulunuyor. İnşa ve planlama aşamasındaki projelerin âtıl varlık riski 14,7 milyar dolar değerinde.
- · Avustralya, 2020 yılında benimsediği doğal gaz merkezli ekonomik toparlanma planını sürdürüyor. Bu plan doğrultusunda Avustralya’da 12.200 km uzunluğunda doğal gaz boru hattı projesi bulunuyor; ancak günümüzde bu projelerin yalnızca 600 km’lik bölümü inşa halinde. İnşa ve planlama aşamasındaki projelerin âtıl varlık riski 18,6 milyar dolar değerinde.
- · ABD'de, 2020 ile 2021 yılları arasında sivil toplum kuruluşları ve aktivistlerin muhalif duruşu ile yasal ve düzenleyici çerçevede yaşanan değişiklik sonucunda birçok yüksek profilli boru hattı iptal edildi. Ancak, günümüzde, ABD’de yaklaşık 47,6 milyar dolar değerinde botu hattının geliştirme aşamasında ve ABD’nin 2022 yılında dünyanın lider doğal gaz ithalatçısı olması öngörülüyor.
"Ekonomik olarak bir anlamı yok"
GEM araştırmacısı Baird Langenbrunner, "2021'de doğal gaz boru hatları geliştirmede yaşanan durağanlık, ne yazık ki, doğal gazın iklim krizine yaptığı katkının kabulünden ziyade salgın ile ilgiliydi. Geleceğe baktığımızda, planlama aşamasındaki yaklaşık yarım trilyon dolarlık doğal gaz boru hattı projesi, dünya yenilenebilir kaynaklara geçtiğinde âtıl varlık haline geleceğinden, ekonomik olarak hiçbir anlam ifade etmiyor" diyor.
Rapora buradan erişim sağlayabilirsiniz.
159 ülkenin inşaat aşamasında, planlanan ve iptal edilen doğal gaz boru projelerinin özetlendiği tabloya (İngilizce) buradan erişim sağlayabilirsiniz.
Küresel Enerji Takipçisi (Global Energy Monitor, GEM) hakkında
Dünya çapında temiz enerji hareketini desteklemek üzere fosil yakıt projeleri hakkında bilgi üretiyor ve kamuoyuyla paylaşıyor. GEM’in yürüttüğü projeler arasında Küresel Kömür Santralleri Takipçisi (Global Coal Plant Tracker), Küresel Fosil Yakıt Altyapıları Takipçisi (Global Fossil Infrastructure Tracker), Küresel Doğal Gaz Altyapıları Takipçisi (Global Gas Infrastructure Tracker), Küresel Doğal Gaz Santralleri Takipçisi (Global Gas Plant Tracker), Avrupa Doğal Gaz Takipçisi (Europe Gas Tracker) gibi portalların yanı sıra CoalWire ve Inside Gas isimli haber platformları ile fosil yakıtlar, yenilenebilir enerji ve enerji dönüşümü konularında detaylı bilgi sunan GEM wiki yer alıyor.
(EMK)
