Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, CNN Türk Ankara Temsilcisi Hande Fırat'ın "Gece Görüşü" programında "Süleymaniye’deki KYB liderliği ve onu oluşturan ekibin PKK ile olan ilişkileri, samimiyeti[nin]" kendileri için "artık ulusal bir güvenlik tehdidi ol[duğunu]" söyledi.
Fidan, "Türkiye['nin], bölgesinde istikrarı hakim kılmak için elindeki tüm dış politika araçlarını koordineli şekilde kullanmada kararlı [olduğunu]" vurguladıktan sonra sözü Kürdistan Yurtseverler Birliği'ne getirerek "Süleymaniye’deki liderliği" hedef aldı.
Fidan, "Süleymaniye'deki arkadaşlarımız" dediği Kürdistan Yurtseverler Birliği yönetimini "yol yakınken hatalarından geri dönme[ye]" de davet etti.
KYB'yi "Türkiye'yle dostluklarını, tarihte olduğu gibi bugün de perçinleme[ye] ve ortak geleceğe bizimle beraber hareket etme[ye]" çağırdı.
"Düşmanıma destek..."
Fidan, konuşmasında Erbil, Süleymaniye, Bağdat, Kerkük ve Musul'da "geleceği hep beraber" kuracaklarını, "burada terör örgütlerine yer olmadığını" söyledi: "Bunları artık bizim sistem dışına atmamız lazım. Bunlar kullanım ömrü tamamlanmış örgütler. Sözünü ettiğim şehirler, kültürler kadim kültürler ve daha önce bu türden tehditlerin üstesinden geldiler, inşallah bundan sonra da gelecekler."
Hande Fırat'ın ileri tedbirlerin gündemde olup olmadığı sorusu üzerine Fidan "Siz benim düşmanıma destek verdiğiniz sürece ne yapmamı bekliyorsunuz? Bu konuda açığız. Bu düşmanın senden istifade etmesinin yolunu engellemek benim görevim. Ben bunu yapacağım. Bunu yaparken de sana hile tuzak kurmuyorum, yüzüne söylüyorum. Bundan vazgeç, çünkü bu senin lehine değil, kimsenin lehine değil. Süleymaniye'deki halk Türkiye'nin dostu olan bir halk. Terör örgütüyle işi olabilecek bir halk değil." dedi.
Arka plan
16 Mart 2023 gecesi Duhok'un Amêdî ilçesi Çemankê kasabasına bağlı Berkiyat köyü yakınlarında Kürdistan Bölgesel Yönetimi semalarında düşen bir helikopterde 3'ü kadın 7 kişi ölmüş, bir süre sonra KBY yönetimi AS350 tipi Eurocopter'in içindekilerin "PKK'li olduklarını" açıklamıştı.
Bunun ardından Nisan'da Ankara Türkiye hava sahasından Süleymaniye'ye uçuşları ve Türk Hava Yolları'nın tarifeli uçuşlarını durdurğunu açıklamıştı. Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK) Hewlêr (Erbil) 3. Şubesi de karara ilişkin yaptığı açıklamada kararın Türkiye'nin Kürtlere yönelik "düşman siyasetinin" bir sonucu olduğunu belirmişti. Açıklamada, "Kürdistan'ın 4 parçasında sürdürülen mücadelelere, kutlanan Diyarbakır Newroz'una ve Genel Başkanımız Bafıl Talabani'nin Kürdistan Bölgesi petrolünün SOMO aracılığıyla üretilmesi yönündeki mesajına desteğimizi bir kez daha yineliyoruz. Türkiye, Süleymaniye'ye uçuşları durdurduğunu açıklamıştır. Bu ambargo, yasal değildir." denmişti.
Gelişmeler üzerine Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başbakan Yardımcısı Kubad Talabani ve beraberindeki Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK) heyeti Ankara'da o dönem Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı olan Hakan Fidan ile görüşmüştü.
Görüşmede, Hakan Fidan'ın Türkiye'nin "YNK'nin DSG ve PKK ile ilişkilerinden" rahatsızlığını dile getirdiği, Ankara-Süleymaniye ilişkilerinin normalleşmesi için bu ilişkilere son verilmesi gerektiğini" belirttiği haber verilmişti.
Gerilim sürerken Süleymaniye'deki Erbet Havaalanı'na 18 Eylül'de SİHA saldırısı düzenlendi. KYB'ye bağlı "Anti-Terör Birimi" (CTG Kurdistan), saldırıda üç üyelerinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Ancak Erbil merkezli "Kurdistan Watch", saldırıda Demokratik Suriye Güçleri (DSG) üyelerinin de hedef alındığı ve en az üç DSG'linin hayatını kaybettiğine ilişkin teyit edilmemiş bilgiler olduğunu yazdı.
Irak Silahlı Kuvvetler Komutanlığı Sözcüsü Tümgeneral Yahya Resul ise Türkiye sınırından Irak hava sahasına giren SİHA'nın Erbet Havaalanı'nı bombaladığını belirterek saldırıdan Ankara'yı sorumlu tuttu.
KYB Genel Başkanı Bafıl Talabani, saldırının IKBY'yi "istikrarsızlaştırmayı amaçladığını" belirterek, "Son yıllarda terörle mücadelede en ön saflarda yer alan ve büyük fedakârlıklar yapan biz Kürtler, bu tür terör eylemlerinin hedefi olamayız." dedi.
Irak Cumhurbaşkanlığı ise Erbet Havaalanı'na yönelik SİHA saldırısı nedeniyle Türkiye'yi kınadı ve Ankara'ya protesto notası vereceklerini açıkladı.
Irak hükümeti ve Erbil Yönetimi'yle geçtiğimiz haftalarda yürütülen görüşmelerden genellikle "olumlu yankılar" gelmesine karşın Fidan'ın KYB'ye yönelik söyleminin giderek sertleşmesi, KYB'yle Ankara'nın tutumları arasında bir yakınlaşma sağlanamadığını işaret ediyor.
(AEK)
