Mariela Castro Espin, bir seksoloji konferansına katılmak üzere İsveç'in Göteborg kentine geldiğinde, "Proleter" yazarı Pear Johansson'la görüştü. Mehmet Yücel, bu röportajı özetleyerek bianet için Türkçeleştirdi.
Mariela Castro Espin, ülkesinde sosyalizmin geleceği hakkında ne düşünüyor?
- Sosyalizmin güçlendiğini görüyorum, yeni şeyler öğrenen ve kendini yeni gerçeklere uyarlayan bir sosyalizm.
M. Castro Espin, her ikisi de devrimin kahramanları olan Küba lideri Raul Castro'yla Wilma Espin'in kızı.
- Benim yetiştiğim ortamda yaşamak çok ilginç, birçok ilginç insanla karşılaştım, tanıştım. Aynı zamanda oldukça da zor. Entelektüel kişiliğimi koruyabilmek için bir hayli mücadele etmek zorunda kaldım. Zaman zaman kendine has görüşleri olan birisi olmaktan çok "falancanın kızı" olarak görülüyorsunuz.
M Castro Espin, Cenesex'in şefi (Cenesex, Küba'da seks konusunda toplumu aydınlatan kurum ). Aynı zamanda eşcinsel, biseksüel, transseksüellerin (EBT) eşit hakları için mücadele ediyor.
- Homofobi tüm Küba toplumunda, her kurum ve düzeyde oldukça yaygın. Yine de, homofobinin yok edilmesi yolunda epey mesafe katettik. Bugün Küba halkı homoseksüellere karşı daha dingin, sinirleri yatışmış bir tutuma sahip. Bu kazanımda Küba Kadın Federasyonu'nun (KKF) rolü büyük.
Kadının özgürleşmesi
- Küba'da EBT'lerin durumunda belirgin bir düzelmenin kadının özgürleşmesiyle ilişkili olduğunu, onun bir sonucu olduğunu söylediniz. Ne demek istediğinizi biraz açar mısınız?
- 60'lı yıllarda, Küba Kadınlar Federasyonu'nun başlattığı kadın hakları mücadelesi, eşcinseller ve diğer ezilenlerin de haklarının genişlemesini getirdi. Tüm ezilenler için eşitlik istemeden kadınların eşitliğini savunmak olanaksız.
M Castro Espin, yakınlarda Kongresi yapılan Küba Kadınlar Federasyonu'nun ulusal yönetimine seçilmiş. KKF, yakınlarda vefat eden annesi Wilma Espin önderliğinde 1959 yılında kurulmuştu.
Maço kültürü?
İsveç'te, Latin Amerika ve özellikle Karayipler'de maço kültürün çok yaygın olduğu kanaati var. Ne diyorsunuz?
M. Castro Espin bunu bir ölçüde kabul ediyor, yalnız Küba'da resmin değiştiğini söylüyor.
- Küba erkeği devrimden bu yana değişiyor. Hem yaşlılar hem de gençler. Tabii, gençler daha hızlı.
- Ev işlerinin paylaşımı tartışılıyor mu?
- Evet, daha 60'lı yıllarda Küba Kadın Federasyonu bu tartışmayı başlattı. 70'li yıllarda aile yasası kabul edildi. Amaç evde eşitliği sağlamaktı. Yasaya göre kadın-erkek eşit sayılıyor ve ev işlerinin paylaşılmasını öngörüyor.
- Kadın ve erkek çocuğun yetiştirilmesinde eşit sorumluluğa sahipler. Yeni doğum yapan anne ve çocuğun babası, ücretlerinden hiçbir kesinti yapılmadan bir yıl çocuk bakım izni alma hakkına sahipler. Ne var ki, maalesef, erkekler bu haklarını nadiren kullanıyorlar.
"Yasa başka şey, bunun gerçek hayatta uygulanması daha başka" diyor M. Castro.
- 60'lı ve 70'li yıllarda, erkekler, kadın-erkek eşitliğine karşı büyük bir direnç gösterdi ve bayağı çatışmalar yaşandı. Sonuçta kadınların kendilerine ait bir meta olmadığını öğrenmeye mecbur kaldılar.
Problemler ve çözümler
Sovyetler'in yıkılması ertesinde, Küba ekonomisi çok zor duruma düştü. Bu koşullarda turizm bir çözüm yolu olarak gündeme geldi. Fakat, beraberinde fuhşa ve iki ayrı para sisteminin doğmasına yol açtı.
- Turizmin ülkemize olumlu ve olumsuz getirileri oldu, ancak olumsuz getirilerinden korkup kendimizi dünyadan soyutlayamayız. Fuhuş mu ortaya çıktı, nedenlerini araştırıyoruz ve bu nedenleri yok etmeye çalışıyoruz. Kadınların satın alınabilir olduğunu varsayan ataerkil kültüre karşı mücadele etmek şart. (PJ/MY/TK)
