"Bir aydır taksinin sahibine cebimden para veriyorum. Günlerdir boşuna direksiyon sallıyorum anlayacağın. Ama bunu yapmazsam kendimi daha kötü hissediyorum. İş aramak bir dert, evde veya kahvede oturmak başka bir dert. Ben de hâlâ bir umutla şehirde müşteri arıyorum."
İki yıldır İstanbul'da, Levent'teki bir durağa bağlı olarak taksicilik yapan Muzaffer Kaya (38) "özellikle ekonomik krizle ilgili haberlere gazetelerde ve televizyon kanallarında yer verilmesinin ardından işlerinin bıçak gibi kesildiğini" söyledi.
Günün 12 saatini direksiyon başında geçiren Kaya "iş yok, boşuna çalışıyorum" dese de "en azından bir işim var" diyerek teselli bulduğunu belirtti.
Patrona her gün 90 YTL vermem gerek
Kaya iki yıl önce bir belediyede şoför olarak çalışıyormuş. Sigara içerken yanına gelen belediye başkan yardımcısının şikayetiyle işine son verilmiş. O da bir süre boşta gezdikten sonra birinin arabasıyla taksicilik yapmaya başlamış. İşin yoruculuğundan değil, para kazanamamaktan şikayetçi.
"Her günün sonunda patrona 90 YTL vermem gerekiyor. Eskiden iyi para kazanıyordum ama krizle birlikte işler çok azaldı." Yaşanan ekonomik krizde insanların taksiye binmemesini anladığını söyleyen Kaya "Para yok, pul yok. işsiz bir sürü insan var, bir çoğu da ya işten çıkartıldı ya da işten çıkartılma korkusu yaşıyor. Taksi bu ortamda lüks herkes için" diyor. Kaya diğer taksici arkadaşlarının da benzer şikayetleri olduğunu belirtiyor:
"Sırf ben ya da birkaç taksici değil. Neredeyse tüm taksicilerin şikayetleri. Bazen durağa gelip, gün boyu çay içip, tavla oynayıp eve dönüyoruz. Dolaş dolaş benzin boşa gidiyor, o da ayrı bir masraf."
Taksiciler arasındaki bu havanın somut bir harekete dönüşmediğinin altını çizen Kaya "birlik olsak belki farklı olur" diyor.
"Her meslek grubu derdini sokakta söylüyor, eylem yapıyor. Ya derneği ya sendikası var. Biz ne birlik oluyoruz ne de örgütleniyoruz. Bizim tek birlik olduğumuz olay taksici cinayetleri. Onun dışında sesimiz çıkmıyor."
ŞÖF-DER tüm şoförler için var
İstanbul'da 1993'den bu yana taksi şoförlerinin örgütlenebileceği bir dernek var: Ticari Araç Çalışanları Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (ŞÖF-DER).
Dernek başkanı İmdat Papuç, bianet'e, "işten haksız şekilde çıkartılan şoförlerin sosyal, ekonomik ve mesleki ve hukuki haklarını aramak ve geliştirmek için çalıştıklarını" anlattı.
"Türkiye'de ulaşım sektörü kayıt dışı, devlet de buna göz yumuyor. Bu sektör insan istihdamının en yoğun olduğu sektör. Özellikle taksi, tır, minibüs ve otobüslerde çalışan profesyonel sosyal ve iş güvencesinden yoksun durumdalar. Ancak mevcut yasalar bu kişilerin sigortaları olması gerektiğini söylüyor."
Avrupa ülkelerinde işçi sınıfının kazandığı sosyal haklardan yararlanmayan şoförlerin haklarını elde etmek için sendikalaşmak istediklerini ifade eden Papuç, şoförleri var olan haklarını kazanmaları için derneklerine üye olmaya çağırıyor.(BÇ/EÜ)
* ŞÖF-DER:Adres: Soğanlı mahallesi, Ülkü sokak, No:11/A Bahçelievler İstanbul. Telefon: 0212 677 28 29.
