Rusya'da yeni eğitim-öğretim yılı devam ederken, Kremlin’in öğretim müfredatına yaptığı değişiklikler dikkat çekiyor. Artık ders kitaplarında yalnızca matematik ya da edebiyat değil, savaş ve “vatan için fedakârlık” anlatıları da yer alıyor.
Amsterdam’dan İngilizce çevrimiçi yayın yapan muhalif The Moscow Times'a göre, müfredatın giderek daha fazla militarist bir çerçeveye oturtulması, eğitimin niteliğini düşürmekle kalmıyor, aynı zamanda Rusya’nın uzun vadeli demografik ve ekonomik istikrarını da tehdit ediyor.
Peki gençler geleceğe mi, yoksa savaşa mı hazırlanıyor?
1 Eylül’de Rusya’da okullar açılırken, öğrencileri bu yıl farklı bir atmosfer bekliyordu. En dikkat çeken değişiklik, ders içeriklerindeki dönüşüm oldu. Kremlin, 2022’den bu yana uyguladığı “Değerler” dersini genişleterek, öğrencileri daha küçük yaşlardan itibaren ideolojik olarak şekillendirmeyi hedefliyor.
Yeni ders kitapları, Batı'yı “Rusya’nın düşmanı” olarak konumlandırırken, gençleri savaşın bir gereklilik olduğuna ikna etmeye çalışıyor.
Okullarda yeni dersler: Dini değerler ve askeri eğitim
Bu yılın en dikkat çekici değişikliklerinden biri, okullarda zorunlu hale getirilen “Dini Kültürün Temelleri” ve “Vatan Güvenliği ve Savunma” dersleri oldu. Kremlin, bu dersleri “Rusya’nın geleneksel değerlerini koruma” amacıyla müfredata eklediğini savunsa da, öğretmenler bunun devlet destekli bir endoktrinasyon, ideolojik yönlendirme, aracı olduğuna dikkat çekiyor.
Eski ‘Sağlık ve Güvenlik’ dersinin yerine konulan yeni derste öğrencilere temel askeri eğitim veriliyor.
İnsansız hava araçları (İHA) kullanımı, modern savaş teknikleri ve silah eğitimi gibi konular lise seviyesindeki öğrencilere öğretilmeye başlandı. Özellikle insansız hava araçlarıyla ilgili eğitimlerin, yalnızca 523 okulda değil, aynı zamanda 30’dan fazla meslek lisesinde de başlaması, Rusya’nın gelecekteki savaş stratejisini şekillendirme çabası olarak yorumlanıyor.
Öğretmen açığı büyüyor: Kim ders verecek?
Rusya, yalnızca müfredatta değil, eğitim kadrosunda da büyük bir krizle karşı karşıya. Son yıllarda öğretmen sayısında ciddi bir azalma yaşanırken, mevcut öğretmenler düşük maaşlar ve aşırı iş yükü nedeniyle istifa ediyor.
ABD’de kurulmuş olan Jamestown Vakfı’na göre, Rusya'da 2023-2024 eğitim yılında öğretmenlerin üçte ikisi görevinden ayrıldı. Bu eksikliği kapatmak için öğretmenlerin ders saatleri artırılırken, maaşlar asgari seviyede tutuluyor. Bazı öğretmenler ek iş yapmak zorunda kalırken, işgal altındaki Ukrayna topraklarında Kremlin'in atadığı öğretmenleri bulmak bile giderek zorlaşıyor.
Sovyetlerin stratejik eğitim anlayışı terk ediliyor
Satranç, matematik olimpiyatları, klasik sanat eğitimi gibi alanlar, bireysel zekâyı ve stratejik düşünmeyi geliştiren enstrümanlar olarak benimsenmişti. Ancak, bugün Kremlin, bu mirasın üzerine askeri ve ideolojik bir perde çekerek bilime ve sanata ağırlığını vermek yerine, askeriyeye dayalı bir müfredata öncelik veriyor.
Genç nesil cepheye sürükleniyor
Kremlin’in eğitim politikalarındaki militarist dönüşüm, yalnızca ideolojik değil, aynı zamanda demografik bir krizin de habercisi. Üniversiteye devam eden öğrenci sayısı azalıyor, yükseköğrenim görmüş gençlerin orduya alınması hızlandırılıyor. Kasım ayından itibaren elektronik celp sistemi yürürlüğe girecek, askerlik çağındaki gençlerin ülkeyi terk etmesi yasaklanacak.
Beyin göçü artıyor
Ayrıca OECD’nin (Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü) 2023 verilerine göre, Rusya'da yılda yaklaşık 70 bin Rusya vatandaşı, eğitim veya iş fırsatları nedeniyle yurtdışına göç ediyor. Yükseköğretim mezunlarının yurtdışına göç etmesi, Rusya’nın en ciddi sorunlarının başında geliyor.
(BG/RT)
