Haberin Kürtçesi için tıklayın
“Babam, ve annem kafilelerden kurtulmuşlar. Babamı Mardinliler, annemi ise Viranşehirliler büyütmüş.”
1915 Ermeni Soykırımı sırasında hayatta kalıp sonradan zorla Müslümanlaştırılmış anne ve babanın çocuğu olan Hacı Lütfiye söylüyor bu sözleri. Yaşını tam olarak bilmeyen Hacı Lütfiye 90 yaşını aştığnı tahmin ediyor.
Mardin’in Kızıltepe ilçesine bağlı Tibyat köyünde uzun yıllar yaşadıktan sonra, şimdilerde çocuklarının oturduğu Kızıltepe ilçesinde kalıyor. Annesi ve babasının anlattığı soykırım döneminde yaşananların önemli bir kısmını unutmamış. Soykırım esnasında annesinin teyzesinden ayrı düşmesini ve daha sonra birbirlerini bulmasını ayrıntılarıyla hatırlayan Hacı Lütfiye, o dönem yaşananlara ilişkin önemli detaylar veriyor.
1915 Ermeni Soykırımı sırasında Anadolu’nun pek çok yerinden Ermeniler kafileler halinde, Halep ve Dera Zor’da bulunan kamplara yola çıkarıldı. Yollarda erkeklerden pek çoğu öldürüldü. Kadın ve çocuklar ise yol boyunca kurulu olan yerleşim yerlerindeki insanlar tarafından alıkonuldu. Bunlar arasında Süryani ve Êzidî Kürtler de bulunmaktaydı.
Bu yıllarda tam sayıları bilinmemekle birlikte çok sayıda Ermeni, Süryani ve Êzidî Kürt zorla müslümanlaştırıldı.
Müslümanlarla evlenerek kurtulan kadınların ve yine erkeklerin olduğu biliniyor. Bu şekilde hayatta kalan Ermenilerin, Süryani ve Êzidi Kürtlerin bir kısmı ilerleyen yıllarda aileleriyle tekrar bir araya gelmiş ancak pek çoğu Türk, Kürt, Arap isimleri alarak/verilerek hayatlarının kalanını Müslüman olarak geçirmişlerdi. Bunlar hikâyelerini kendilerinde saklı kaldı.
Hacı Lütfiye’nin hikayesi de bunlardan biri. (FD)
* Fotoğraf/Video: Ferid Demirel / bianet
