Zonguldak'ın Çaycuma ilçesinden 1995'te gittiği İstanbul'da 17 yaşından itibaren kot taşlama (kumlama) işinde çalışan Yılmaz Dımbır (32), 2001'de hastalandı.
Sigortasız olduğu için bir süre kendi imkanlarıyla tedavi olmaya çalışan Dımbır'a 2004'te, İstanbul Süreyyapaşa Kalp ve Damar Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde "silikozis" teşhisi konuldu.
Kot taşlamada kullanılan silisyum tozlarını uzun süre soluması sonucunda silikozis hastalağına yakalandığı anlaşılan Dımbır, işinden ayrılarak memleketine döndü.
İşverene ve SGK'ye dava açtı
Evli ve 2 çocuk babası Dımbır, Zonguldak Barosu avukatlarından Ali Osman Odabaş aracılığıyla hukuk mücadelesi başlattı.
Avukat Odabaş, müvekkilinin sigortasız çalıştığı günlerin sigortalı saydırılması ve meslek hastalığının SGK'ca kabul edilip Dımbır'ın sosyal güvenceden yararlandırılması amacıyla, 2005 Şubat ayında Bakırköy 2. İş Mahkemesi'nde dava açtı.
İşveren ve SGK aleyhine açılan dava sonunda mahkeme, Dımbır'ı haklı bularak, sigortasız çalıştığı günlerin sigortalı sayılması gerektiğine karar verdi.
SGK da, mahkeme kararı ve hastalığa ilişkin hastane raporları doğrultusunda, meslek hastalığı nedeniyle çalışma gücünün yüzde 59'unu kaybettiğine karar verdiği Yılmaz Dımbır'a, aylık 565 lira iş göremezlik geliri bağladı.
15 bin kişiye örnek olacak
Dımbır, küçük bir odada sağlıksız koşullarda günde 12-13 saat çalıştıklarını anlattı; "Bu işte çalışıp da benim gibi hastalığa yakalanan bütün arkadaşlarıma sesleniyorum. Dava açsınlar" dedi.
Avukat Odabaş ise, "Yılmaz, verdiği hukuk mücadelesi sonunda haklarını kazanan ilk ve tek arkadaşımız. Bu karar, yaklaşık 15 bin mağdur, hasta, hakkını aramayan işçiye öncülük edecektir. Mutluluğumuzun nedeni bu" dedi. Odabaş, işyerine karşı 60 bin liralık tazminat davası açmaya hazırlandıklarını da söyledi.
44 kişi hayatını kaybetti
Kot taşlama işinde çalışırken silikozis hastalığına yakalan yaklaşık 550 kişi var. Resmi rakamlar bu şekilde ancak, hasta sayısının 3 bin civarında olduğu tahmin ediliyor. Bu sene içinde beş işçinin ölümüyle silikozis hastalığından ölenlerin sayısı 44'e yükseldi. Çalışma Bakanlığı 2009'da bu işi yasakladığı halde kaçak atölyelerde kot taşlama sürüyor.
İsveçli H&M ve Amerikan Levi's, taşlanmış kot üretimini durduracak
İsveçli H&M ve Amerikan Levi's yaşanan sağlık sorunları nedeniyle 31 Aralık 2010 itibariyle taşlanmış kot pantolon üretim ve satışını durduracaklarını açıkladı. Firmaların resmi internet sitelerinde duyurdukları haberde, taşlama işlemlerinin çok tehlikeli olduğu ve dünyanın birçok yerinde işçilerin ölümlerine neden olduğu belirtildi. (EÖ)
* Haberde ntvmsnbc.com, Hürriyet, Vatan, Milliyet haber sitelerinden yararlandık.
