Sırbistan Devlet Başkanlığını kazanan Tadiç, rakibi milliyetçi Nikoliç'le Kosova'nın bağımsızlığına karşıtlıkta buluşuyor. Kosova'da seçimler nasıl değerlendirildi?
Aslında her iki isim de Kosova'nın bağımsızlığına karşı değil. Demokrat Parti lideri Tadiç, Kosova'nın bağımsızlığı hakkında daha olumlu politikalar izleyecektir. Tadiç Sırbistan'ın Avrupa Birliği'yle müzakerelere başlamasını savunuyor. Bu yüzden halkın çoğunluğunun beğenisini kazandı. Radikal Parti lideri Nikoliç ise eski lider Slobodan Miloseviç'le aynı rejimi sürdürme arzusunda. Bu rejimi Kosova'da yaşayan Sırp azınlık da destekliyor.
Kosova'da yaşayanların yüzde 95'i -Arnavutlar- için artık kimin kazandığı pek de önemli değil. Kosova Parlamentosu, ilk önce Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nden çıkacak sonuca bakacak. Rusya'nın veto kullanması halinde tek taraflı bağımsızlık ilan edecektir ve yavaş yavaş diğer devletlerin Kosova'nın bağımsız bir devlet olarak tanınmasını bekleyecek.
Kosova'da medya ifade özgürlüğü açısından rahat mı?
Medya 1999'a göre daha özgür. 90'lı yıllarda Kosova medyası özgür değildi. Bugün azınlık olan Sırpların da kendi radyoları, televizyonları ve yayın hakları var.
Kosovalılar BM yönetiminden ne kadar memnun?
Halkın pek memnun olduğunu söylenemez. Devlete ait kuruluşların, fabrikaların, posta ve telefon hizmetlerinin özelleştirilmesi esnasında bazı kesimlerin rant elde etmesi ve yolsuzlukların yaşanması zaten kötü olan ekonomiyi daha da kötüleştiriyor. BM pasif kaldığı gerekçesiyle halkın tepkisini çekiyor.
BM yönetimi çekilince Kosovalılar ne kadar memnun olacaklar? Birlikte çatışmadan yaşayabilecekler mi? Gençler bu açıdan nasıl düşünüyor?
BM'nin çekilmesi şu anda söz konusu değil. Kosova bağımsızlığını kazanırsa ancak şartlı bir şekilde kazanacaktır. BM'in çekilmesiyle Avrupa Birliği'nin oluşturacağı bir birliğin Kosova'ya gönderilmesi söz konusu. Kosova'daki siyasi, ekonomik ve sosyal alanlardaki düzenlemelerin denetlenmesi, azınlıkların Kosova devletine vatandaş olarak entegre edilmesi, 1999'dan sonra Kosova'dan kovulan Sırpların geri dönmesine ilişkin çalışmalar devam edecek. Eskiler yıllarca beraber yaşayabilmişse yeni nesil de yaşayabilecektir diye inanıyorum. Zaten gençler daha çok işsizliğin nasıl giderileceğiyle ilgileniyorlar. Aslında Bosna'da da Sırplar, Hırvatlar, Boşnaklar savaştan sonra beraber yaşayabiliyorlar.
Kosova'nın kendi kalkınmasını gerçekleştirebilmesi mümkün mü? Kosova bugün kaynaklarını ne derece kullanabiliyor?
Kosova'nın kalkınması ancak Avrupa ülkelerinin yardımıyla gerçekleşebilir. 1991'de Komünizmin çökmesiyle devletin kamu alanlarından etkisizleşmesi, teknolojinin geliştirilememesi, kaynakların yeterince kullanılamaması Kosova'yı olumsuz etkiledi.
AB'den gelecek yardımlarla işsizliğin çözümlenmesi, eğitim sisteminin değişmesi, iç politikaların üretilmesi ile kalkınma mümkün olabilir. İç üretimin yetersizliği, ithalata koyulan vergiler şu anda Kosova ekonomisinde büyük dengesizlikler yaratıyor. Ürünlerin yüzde 85'i ithal. Fakat devlet de yavaş yavaş üretimi desteklemeye başladı. Yugoslavya'ya bir özlem yok. Kosova halkı -Arnavutlar- o dönemde temel insan haklarından yoksundu. (SA/EÜ)
