Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, sosyal güvenlik yasası ile Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) "Türklüğü, Cumhuriyeti, Devletin kurum ve organlarını aşağılama" başlıklı 301. maddesinde değişik öngören "Türk Ceza Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunu" dün (7 Mayıs) onayladı.
Gül, "Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile 301. maddeyle ilgili yasayı yayımlanması için Başbakanlığa gönderdi.
AB'ye uyum için çıktı; uyumsuzluk yarattı
Böylece eski TCK'nin 159. maddesinde "Avrupa Birliği'ne Uyum" amacıyla yapılan değişiklikten sonra TCK'nin tümden değiştirilmesiyle 301. madde olarak 1 Haziran 2005 tarihinden itibaren yürürlüğe giren düzenleme, üç yıl sonra yarattığı sanıklar ve tepkiler üzerine gözden geçirilmiş oldu.
Adalet Bakanı Mehmet Ali Şahin, bir soru önergesine verdiği yanıtta, 159 değişikliği ve 301. madde kapsamında son beş yılda 6 bin 75 kişinin yargılandığını, 745 kişinin mahkum olduğunu açıklamıştı.
Helsinki Yurttaşlar Derneği (HYD), İnsan Hakları Derneği (İHD), İnsan Hakları ve Mazlumlarla Dayanışma Derneği (MAZLUMDER) ve Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi'nce kurulan İnsan Hakları Ortak Platformu (İHOP), Düşünce Suçuna Karşı Girişimi ve Irkçılığa ve Milliyetçiliğe Dur De Girişimi'nin (DurDe) de aralarında bulunduğu hak kuruluşları, 301'i kaldırılması gerektiğini açıklarken hükümet, bu önerileri göz önünde bulundurmadı.
65 oya karşı 250 oyla kabul edildi
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), 301. maddesine ilişkin kanun teklifini, 29 Nisan'da Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) itirazlarına karşın 65 oya karşılık 250 oyla kabul etmişti.
Maddedeki "Türklüğü" ibaresi yerine "Türk Milleti", "Cumhuriyeti" kelimesi yerine de "Türkiye Cumhuriyeti Devleti" ifadesi getirilirken, madde başlığı da "Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama" olarak değiştirildi.
301. maddenin yeni hali şöyle oldu: "(1) Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini veya Türkiye Büyük Millet Meclisini, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ve Devletin yargı organlarını alenen aşağılayan kişi, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasına çarptırılır. (2) Devletin askeri veya emniyet teşkilatını alenen aşağılayan kişilere de aynı ceza uygulanır. (3) "Eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmayacak. (4) "Bu suçtan dolayı soruşturma yapılması, Adalet Bakanı'nın iznine bağlıdır."
Soruşturma ve davalar Sulh Ceza'ya taşınacak
Düzenleme 301'den soruşturma açılması iznini Adalet Bakanlığı'na veriyor. Değişikliğin yürürlüğe girmesiyle "sanık lehinde hükümler içerdiği" için başlatılmış soruşturmalar, açılmış ve son bulmuş davaların yeniden ele alınması bekleniyor.
Ceza üst sınırı üç yıldan iki yıla indirildiği için bu dosyaların bundan böyle Sulh Ceza Mahkemeleri'nde görülmesi, Asliye Ceza Mahkemeleri'nde görülmekte olan davaların da görevsizlik kararlarıyla Sulh Ceza Mahkemeleri'ne taşınması öngörülüyor. (EÖ/GG)
