Koronavirüs varyantları: Her biri ayrı salgın mı?

 *Fotoğraf: AA. Fotoğraf uygulama: bianet.

İskoçya'daki Edinburgh Üniversitesi'nde halk sağlığı profesörü olan Devi Sridhar, "Bizim tarafımızda evrim yok," dedi. "Bu patojen her zaman bizim için bastırmamızı zorlaştıracak şekilde değişiyor" diyor.

Britanya'yı kasıp kavuran ve kıta Avrupası'nda hasara yol açan oldukça bulaşıcı varyant B.1.1.7, Amerika Birleşik Devletleri'nde katlanarak artıyor.

"Ayrı bir salgın olarak düşünülmeliler"

New York Times'ın haberine göre araştırmacılar, yakın zamana kadar B.1.1.7'deki yükselişin genel olarak düşen vaka oranlarıyla kamufle edildiğini ve zamanından önce gevşetilmiş kısıtlamalara yol açtığını söylüyorlar.

London School of Hygiene and Tropical Medicine'de bulaşıcı hastalık dinamikleri profesörü Sebastian Funk, "B.1.1.7 ve diğer varyantlar hakkında düşünmenin en iyi yolu, onları ayrı salgınlar olarak ele almaktır" diyor.

% 60 daha bulaşıcı, %67 daha ölümcül

Bir varyant, yalnızca daha bulaşıcıysa, daha ciddi hastalığa neden oluyorsa veya bağışıklık tepkisini köreltiyorsa endişe yaratır.

Uzmanlara göre İngiltere, Güney Afrika, Brezilya ve Kaliforniya'da tanımlanan varyantların tümü kriterlere uygun.

En yaygın olarak dikkat çeken ilk B.1.1.7, en son tahminlere göre virüsün orijinal formundan yaklaşık yüzde 60 daha bulaşıcı ve yüzde 67 daha ölümcül.

Polonya'nın günlük yeni vaka oranı Şubat ortasından bu yana beş katına çıktı ve çoğu kamuya açık mekanı kapatmaya zorladı.

Almanya'da varyant vakaları ikiye katlandı.

Türkiye'de hangi varyantlar var?

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, geçen hafta mutasyonun Türkiye'deki vakaların yüzde 75'inde olduğunu söyledi.

Koca, "Mutasyon her geçen gün artıyor. Bunun dışında ağırlıklı İngiliz mutantı söz konusu" açıklaması yaptı. Bakan, Türkiye'de bu varyantın yanı sıra Brezilya ve Güney Afrika mutantının da Türkiye'de görüldüğünü söyledi. 

Ancak, istatiksel olarak varyantlı vakaların oranı konusunda net bir çalışma bulunmuyor. 

Aşılar varyantlara karşı ne durumda?

Aşıların çoğu B.1.1.7'ye karşı etkili olsa da, araştırmacılar E484K adı verilen bir mutasyon içeren diğer varyantlar hakkında giderek daha fazla endişe duyuyorlar. 

Bu mutasyon, dünya çapında birçok varyantta bağımsız olarak gelişti ve virüse güçlü bir hayatta kalma avantajı sundu.

Laboratuvar çalışmalarında, Pfizer-BioNTech ve Moderna aşıları, Güney Afrika'da tanımlanan varyant olan B.1.351'e karşı biraz daha az etkili görülüyor. Bu varyant, virüsün vücudun bağışıklık tepkisini kısmen atlatmasını sağlayan Eek mutasyonunu içeriyor.

Johnson & Johnson, AstraZeneca ve Novavax tarafından yapılan aşılar, B.1.351'e karşı daha da az etkiliydi.

"En önemli mutasyon E484K olacak"

Seattle'daki Fred Hutchinson Kanser Araştırma Merkezi'nde bir evrimsel biyolog olan Jesse Bloom, "Önümüzdeki bir veya iki yıl için E484K en çok gündemde olan mutasyon olacak" dedi.

• NOT: Bu mutasyon, uzmanların tespitlerine göre koronavirüsün yüzeyinde oturan sözde başak proteinini biraz değiştirerek, antikorların istilacıya tutunmasını ve yok etmesini biraz daha zorlaştırıyor.

Pfizer, BioNTech ve Moderna ise, blu olarak bilinen tüm varyantlara karşı çalışması gereken B.1.351'e karşı yeni tasarlanmış güçlendirici dozlar üzerinde çalışıyor.

(PT)