Koronavirüs: "Laboratuvardan sızdı" teorisi tekrar gündem

Fotoğraf: AA (Arşiv). 

Wall Street Journal Pazar günü Amerika Birleşik Devletleri (ABD) istihbarat raporuna dayanarak, Çin'in Wuhan Viroloji Enstitüsü'nden (WIV) üç araştırmacının, Çin'in ilk COVID-19 vakalarını bildirmesinden bir ay önce, Kasım 2019'da hastaneye kaldırıldığını haber yaptı.

Gazete, etkilenen araştırmacıların sayısı, hastalıklarının zamanlaması ve hastane ziyaretleri hakkında yeni ayrıntılar sağlayan daha önce açıklanmamış raporun, COVID-19 virüse dair daha kapsamlı bir araştırma yapılması çağrılarına ağırlık katabileceğini söyledi. 

Journal, istihbarata aşina olan mevcut ve eski yetkililerin, raporun destekleyici kanıtlarının gücü hakkında bir dizi görüş ifade ettiklerini ve isimsiz bir kişinin "daha fazla soruşturma ve ek doğrulamaya" ihtiyaç duyduğunu söylediğini belirtti.

Bir süre sonra COVID-19 olarak bilinecek olan ilk vakalar, koronavirüs araştırmalarında uzmanlaşmış gelişmiş laboratuvarın bulunduğu merkezi Çin şehri Wuhan'da resmi olarak Aralık 2019'un sonunda bildirildi.

"Laboratuvar sızıntısı" hep reddedildi

Çinli bilim insanları ve yetkililer, SARS-CoV-2'nin Wuhan'a çarpmadan önce diğer bölgelerde dolaşıyor olabileceğini ve hatta ithal edilen dondurulmuş gıda sevkiyatları veya vahşi yaşam ticareti yoluyla başka bir ülkeden Çin'e girmiş olabileceğini söyleyerek laboratuvar sızıntısı hipotezini sürekli olarak reddettiler.

Çin dışişleri bakanlığı sözcüsü Zhao Lijian Pazartesi günü yaptığı açıklamada, WIV'deki üç personel üyesinin hastalandığı haberinin  "tamamen yanlış" olduğunu ileri sürdü ve ekleid:

"Amerika Birleşik Devletleri laboratuvar sızıntı teorisini yutturmaya devam ediyor. İİzlenebilirliği önemsiyor mu yoksa sadece dikkati dağıtmaya mı çalışıyor?"

TIKLAYIN - Genetik Dedektiflik Hikayeleri ve Teoriler

DSÖ araştırması sürerken... 

WSJ'ın haberi, Dünya Sağlık Örgütü'nün COVID-19'un kökenine ilişkin bir araştırmanın bir sonraki aşamasını tartışması beklenen karar alma organının bir toplantısının arifesinde geldi.

Raporla ilgili sorulan DSÖ sözcüsü Tarık Jasareviç, e-posta yoluyla örgütün teknik ekiplerinin artık sonraki adımlara karar verdiğini söyledi. Hayvan pazarlarının rolü ve laboratuvar sızıntısı hipotezi hakkında daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu söyledi.

Bir ABD Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü haberle igili herhangi bir yorum yapmadı, ancak Biden yönetiminin "Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki kökenleri de dahil olmak üzere COVID-19 salgınının ilk günleri hakkında ciddi soruları" olduğunu söyledi.

ABD hükümetinin, salgının kökenlerinin "müdahale veya siyasallaştırmadan arınmış" uzman odaklı bir değerlendirmesini desteklemek için DSÖ ve diğer üye devletlerle birlikte çalıştığını söyleyen sözcü ekledi: 

"Devam etmekte olan bir DSÖ çalışmasını SARS-CoV-2'nin kaynağına yönlendiren açıklamalar yapmayacağız, ancak sağlam ve teknik olarak güvenilir teorilerin uluslararası uzmanlar tarafından kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi gerektiği konusunda netiz."

Trump yönetimi de öne sürmüştü

DSÖ ve Çin tarafından Mart ayı sonunda yayınlanan COVID-19'un kökenlerine ilişkin ortak bir çalışma, bir laboratuvardan sızmış olma ihtimalinin "son derece düşük bir ihtimal" olduğunu söylemişti.

Trump yönetiminin sonlarına doğru yayımlanan bir Dışişleri Bakanlığı bilgi notu, "ABD hükümeti, her iki COVID ile uyumlu semptomlarla, ilk tespit edilen salgın vakasından önce, WIV içindeki birkaç araştırmacının 2019 sonbaharında hastalandığına inanmak için gerekçelere sahip olduğunu kaydediyordu. 

Laboratuvar teorisi ilk nasıl çıktı? 

İlk olarak 2020 Şubat ayı başında Çinli bir araştırmacı tarafından ortaya atıldı ve 31 Mart'ta Fox News sunucusu Tucker Carlson tarafından da savunuldu.

Bu teori Wuhan'daki hayvan pazarının yakınlarında yarasalar üzerinde çalışan iki laboratuvardan birinde bir kaza olduğunu öne sürüyor.

Söz konusu haber için röportaj yapılan uzmanların büyük çoğunluğu teorinin kanıtlarla desteklenmediğini savundu.

Ancak kimyasal biyoloji profesörü ve Rutgers Üniversitesi'nde çalışan biyo-silah uzmanı olan Richard Virright, laboratuvar kazası teorisinin güvenilir olduğunu savundu.

Virright, geçen yıl e-mail yoluyla CNN'e verdiği demeçte "Virüsün bir laboratuvar kazası yoluyla insanlara bulaşmış olma olasılığı göz ardı edilemez ve reddedilmemeli" dedi.

(PT)