.jpg)
Fotoğraf: Pexels.
Mevcut onaylanmış koronavirüs aşılarının koruma süresi hem küresel sağlık için hem de aşı pasaportu gibi hayatımıza girmeye hazırlanan uygulamaların nasıl olacağını belirleme açısından dünya gündeminin en kritik sorularından biri.
Soru işaretleri geçen hafta BionTech'in ABD'li ortağı Pfizer'in CEO'su Albert Bourla'nın açıklamasıyla arttı.
Bourla, koronavirüs aşılarının etkisini artırmak için üçüncü doza gereksinim olabileceğini ve aşılamanın her yıl tekrarlanması gerekebileceğini söyledi.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Hastalıkları Koruma ve Önleme Merkezi (CDC) gibi kurumların bu konudaki resmi cevabı: "Bilmiyoruz". Gelelim ilk verilere...
mRNA aşılarının süresi
"Pfizer aşısı en az altı ay etkili"
Şimdiye kadar, Pfizer/BionTech'in iki dozluk aşısının en az altı ay boyunca etkili olduğunu gösteriyor. Moderna aşısını yaptıran kişilerde de ikinci aşıdan altı ay sonra hala virüsle savaşan antikorlara sahip olduğu görüldü.
- NOT: Gerçek bağışıklık etkisi ve süresini uzmanlara göre antikorlar da anlatmıyor: "Virüsler gibi davetsiz misafirlerle savaşmak için, bağışıklık sistemlerimizde B ve T hücreleri adı verilen başka bir savunma hatları var ve bunlardan bazıları antikor seviyeleri azaldıktan sonra da uzun süre o virüse direnç gösterebilir."
Dünya çapında onay alan aşılar, son analizlere göre hastalığı tamamen önlemeseler bile ciddiyetini azaltmaya yardımcı olacak noktada görülüyor.
"Kızamık aşısı gibi ömür boyu sürmez"
Maryland Üniversitesi'nde aşı uzmanı olan Dr. Kathleen Neuzil, mevcut COVID-19 aşılarının muhtemelen en az bir yıl sürecek bir koruma sağlayabileceğini, ancak kızamık aşılarında olduğu gibi muhtemelen ömür boyu koruma sağlamayacaklarını söyledi ve ekledi:
Neuzil, AP'ye yaptığı açıklamada "Bu çok geniş aralığın ortasında bir yerde olacak," dedi.
Emory Aşı Merkezi'nden Mehul Suthar ise mevcut aşıların koronavirüsteki belirli bir spike (başak) proteinine karşı çalışmak üzere tasarlandığını vurguladı.
Buna göre, "virüs zamanla yeterince mutasyona uğrarsa, etkinliklerini artırmak için aşıların güncellenmesi gerekebilir."
Geleneksel aşıların süresi
Çin aşısı daha uzun süre korur mu?
Şu günlerde etki oranı konusundaki farklı verilerle gündemde olan -Türkiye'nin de öncelikli tercihi- CoronaVac hakkında da Covid-19'a karşı bir miktar koruma sunabilirken, henüz kimse korumanın ne kadar süreceğini söyleyemiyor.
Antikor seviyesinin aylar içinde düşmesi mümkün görülmekle beraber, Çinli uzmanlara göre geleneksel yolla geliştirilen bağışıklık sistemine, koronavirüs hakkındaki bilgileri on yıllarca saklayabilecek hafıza B hücrelerini daha kalıcı olarak da sorabilir.
- NOT: İnaktif (ölü) aşılar virüsü etkisiz hale getirmek için kullanılan yönteme bağlı olarak sınıflandırılır.Virüs, ısı veya formaldehit gibi bir yöntem kullanılarak öldürülür. Virüs, ısı veya formaldehit gibi bir yöntem kullanılarak öldürülür.
Bağışıklık süresi üç faktöre bağlı
Oregon Eyalet Üniversitesi Küresel Sağlık Merkezi direktörü Chunhuei Chi, Washington Post'a verdiği demeçte, aşıların ne kadar koruma sağladığını ve ne kadar süreyle etkileyebileceğini birkaç faktör etkileyebileceğini söyledi.
İlk faktör tabii ki aşı çeşidinin spesifik olarak etki başarısı.
Doktor, bunun yanı sıra, bir aşıya karşı daha güçlü bir bağışıklık tepkisi olan kişilerin daha fazla antikor ve hafıza hücresi üreteceğini ve bu nedenle daha güçlü bir bağışıklığa sahip olacaklarını söyledi.
Diğer bir faktör, aşının etkinliğini azaltabilecek yeni, daha bulaşıcı varyantların ortaya çıkıp çıkmaması.
Maske takalım mı takmayalım mı?
Gulick, "Bağışıklığı baskılanmış sisteme sahip HIV hastalarını her zaman uyarıyorum. Aşı oldunuz, bağışıklık kazanacaksınız, ancak yine de dikkatli olun ve yüz maskesi takın" diyor.
Yeni nesil aşılar nasıl olacak?
1953'te çıkan ilk çocuk felci aşısı enjekte edilebilen bir aşı olarak çıkmıştı. Dokuz yıl sonra, poliovirüsü esasen gezegenden silen versiyonu ise oral yolla alınan bir aşı oldu.
Health Line'a konuşan Vanderbilt Üniversitesi'nde bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. William Schaffner, "Aşıları etkili bir burun spreyi veya hapla verebilseydiniz, aşıları çok sayıda insana çok hızlı bir şekilde güvenli bir şekilde ulaştırabilirsiniz" derken ekliyor:
"Bu sayede iğne yapmak için eğitimli insanlara ihtiyacınız olmayacak. İğne ve şırıngaları güvenli bir şekilde kullanmanın tüm sorunları ortadan kalkacak."
(PT)
