Fotoğraf: Ali Ballı / AA
Haberin İngilizcesi için tıklayın
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) verilerinden derlediği “İstihdam İzleme Bülteni”ne göre Eylül’de sigortalı ücretli çalışan sayısı (4a) bir önceki yıla göre yüzde 3,9 oranında (558 bin) artarak 15 milyona ulaştı.
Esnaf ve çiftçi sayısında yüzde 2,7 artış yaşanırken, kamu çalışanı sayısı da yüzde 1,9 arttı.
Sigortalı ücretli çalışan sayısı Eylül’de 14 milyon 999 bine ulaşırken mevsimsellikten arındırılmış değerlere bakıldığında, Ağustos 2020’ye göre artış 72 bin oldu.Aynı dönemde, esnaf ve çiftçi sayısı 2 milyon 859 bine ulaştı, Ağustos 2020’ye göre artış 8 bin oldu.
Diğer taraftan, kamu çalışan sayısı da 3 milyon 112 bine ulaştı ancak mevsimsellikten arındırılmış değerler Ağustos 2020’ye göre 662 azalış gösterdi.
İstihdamı en fazla artan sektör “sağlık”
Raporda sektörel bazlı değişimlere bakıldığında, yıllık en çok artış 154 bin ile insan sağlığı hizmetleri sektöründe oldu. Bu sektörü 142 bin artışla bina inşaatı ve 42 bin artışla giyim eşyaları imalatı sektörleri takip etti.
Çalışan sayısı en hızlı artan sektör ise yüzde 29,5 ile posta ve kurye faaliyetleri sektörü oldu. Bu sektörü de yüzde 28,9 artışla insan sağlığı hizmetleri, yüzde 28,7 artışla ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanlar takip etti.
İstihdamı en fazla azalan sektör “konaklama”
Eylül 2020’de 89 sektörün 26’sında sigortalı ücretli çalışan sayısında azalış görüldü. En çok daralan sektör 101 binlik istihdam kaybı ile konaklama sektörü olmuşdu.
Oransal olarak bakıldığında, istihdam en hızlı ev içi çalışanların faaliyetleri sektöründe (yüzde 52,1) geriledi. Bu sektörü yüzde 23,9’luk azalışla konaklama sektörü takip etti.
İmalat sanayinde kayıtlı istihdam artıyor
Eylül 2020’de imalat sanayinde sigortalı ücretli çalışan sayısında Eylül 2019’a göre 284 bin (yüzde 7,6) artış gerçekleşirken, Ağustos 2020’ye göre artış 62 bin oldu.
İmalat sanayi genelinde gözlenen bu artışın 24 alt sektöre yayıldığı, 42 bin artış ile giyim eşyaları imalatı sektörünün istihdamı en çok artan sektör olduğu görüldü. Bu sektörü 27 binlik artış ile tekstil ürünleri imalatı ve 26 binlik artış ile gıda ürünleri imalatı sektörleri takip etti.
İmalat sanayinde oransal olarak en hızlı artış ise yüzde 21,9 ile tütün ürünleri imalatı sektöründe oldu. Bu sektörü, yüzde 14,9 artış ile eczacılık ve eczacılığa ilişkin malzeme imalatı sektörü takip etti.
1 yılda “kadın istihdamı” 125 bin kişi arttı
Eylül 2020’de sigortalı ücretli kadın istihdamında Eylül 2019’a göre 125 bin artış (yüzde 2,8) gerçekleşirken, Ağustos 2020’ye göre artış 95 bin oldu.
Sektörel bazda bakıldığında, son bir yılda 91 bin artışla insan sağlığı hizmetleri sektörü kadın çalışan sayısında en çok artış yaşanan sektör oldu. Bu sektörü 23 bin artışla giyim eşyaları imalatı ve 13 bin artışla ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanlar sektörleri izledi.
Oransal artışlara bakıldığında, tütün ürünleri imalatı sektörü yüzde 52,8’lik artışla kadın istihdamını en hızlı artıran sektör oldu.
İmalat sanayindeki kadın istihdamı artışı 81 bin
Eylül 2020’de imalat sanayinde çalışan kadın sayısında Eylül 2019’a göre 81 bin artış gerçekleşirken, Ağustos 2020’ye göre artış 17 bin olarak ölçüldü.
Son bir yılda kadın istihdamının en fazla arttığı sektör 23 bin artışla giyim eşyaları imalatı sektörü oldu. Bu sektörü gıda ürünleri imalatı ve elektrikli techizat imalatı sektörleri takip etti.
Kadın istihdamında artış gerçekleşen illerin başında 36 binlik artışıyla İstanbul geldi. İstanbul’u 18 bin artış ile İzmir, 11 bin artış ile Kocaeli ve 9 bin artış ile Bursa takip etti.
62 sektörde işyeri sayısı arttı
Eylül 2020’de Türkiye genelinde faaliyet gösteren işyeri sayısı Eylül 2019’a göre yüzde 3,6 (67 bin) artarak 1 milyon 930 bin oldu.
Sektörel bazda incelendiğinde, Eylül 2019’a göre 13 bin artış ile perakende ticaret sektörü işyeri sayısı en fazla artan sektör oldu.
Yatılı bakım faaliyetleri, posta ve kurye faaliyetleri ve eczacılık ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı sektörleri de hızlı artış sergileyen diğer sektörler arasında yer aldı.
Eylül 2020 verilerine göre Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletme (KOBİ) sayısı da 1 yılda 67 bin artarak 1 milyon 924 bine ulaştı.
Türkiye genelinde esnaf sayısı ise Eylül 2019’a göre 138 bin (yüzde 6,4) artarak 2 milyon 286 bin oldu. Ağustos 2020’ye göre esnaf sayısındaki artış 13 bin olarak ölçüldü.
Çiftçi sayısı 62 bin kişi azaldı
Eylül 2020’de çiftçi sayısında Türkiye genelinde Eylül 2019’a göre 62 bin (yüzde 9,8) azalış gerçekleşirken, Ağustos 2020’ye göre azalış 5 bin oldu.
Bir yılda çiftçi sayısı Eskişehir dışındaki tüm illerde azaldı. Çiftçi sayısı en fazla azalan il Konya oldu. Konya’yı Manisa, Şanlıurfa, Mersin ve Samsun takip etmiştir. Oransal olarak en hızlı azalış ise yüzde 26,4 ile Van’da gerçekleşti.
İşsizlik ödeneği bekleyenlerin sayısı
Eylül 2020’de işsizlik ödeneği bekleyenlerin sayısında Eylül 2019’a göre yüzde 43,6 oranında (64 bin) azalış görüldü. İşsizlik ödeneği bekleyenler en çok İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa’da azaldı. Bu dönemde, işsizlik ödeneği alanların sayısı 49 bin (yüzde 62,3) gerilerken, en fazla azalış İstanbul’da gözlendi; İstanbul’u Ankara, İzmir, Bursa ve Adana takip etti.
“Kısa Çalışma Ödeneği”ni alan sayısında 911 binlik artış
Ekim 2020’de 928 bin kişi kısa çalışma ödeneğinden yararlandı. Pandemi döneminde, Nisan ve Mayıs aylarında yoğunluk kazanan uygulamada, ödeme yapılan kişi sayısı 3,3 milyona ve ödenek miktarı da 5,6 milyar TL ile en yüksek değerlerine ulaştı ve izleyen aylarda tedrici olarak geriledi.
Bu çerçevede, Ekim 2020’de faydalanan sayısı bir önceki aya göre 124 bin azaldı, ödeme miktarı da geçen aya göre 179 bin TL düştü. (HA)
