Barış ve Demokratik Toplum Süreci kapsamında Meclis’te oluşturulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nda yer alan milletvekilleri, İngiltere merkezli Demokratik Gelişim Enstitüsü’nün (Democratic Progress Institute – DPI) davetiyle dün İrlanda’nın başkenti Dublin’de bir araya geldi.
Toplantıda İrlanda, Filipinler ve Sudan’daki barış süreçlerine yön veren isimler deneyimlerini paylaştı.
İlke TV'de yer alan habere göre, çalıştaya DEM Parti Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit ve Celal Fırat, AK Parti Milletvekili Abdurrahman Babacan, CHP Milletvekilleri Sezgin Tanrıkulu ve Oğuz Kaan Salıcı, Yeni Yol Grubu’ndan Mehmet Emin Ekmen, Mustafa Bilici ve Bülent Kaya katıldı.
DEM Parti'den 'Barış gazeteciliği' çağrısı
"Dil, sürecin toplumsallaşmasına zarar vermemeli"
Toplantıda ilk olarak söz alan İrlanda Adalet ve Eşitlik Bakanlığı eski Müsteşarı Tim Dalton, silahların devre dışı bırakılması, paramiliter mahkumlarla ilgili düzenlemeler ve güvenlik reformlarını anlattı. Dalton, “Bu süreçlerde kullanılan dilin, sürecin olumsuz etkilenmesine yol açmaması, taraflar arasındaki ilişkiye ve sürecin toplumsallaşmasına zarar vermemesi gerekir” ifadelerini kullandı.
"İki Başbakan sürecin arkasında durduk"
Ardından, Kuzey İrlanda barış süreci ve Hayırlı Cuma Anlaşması döneminin İrlanda Başbakanı Bertie Ahern, silahsızlanma ve güvenlik geçiş süreci üzerine konuştu. Ahern, “40 yıl ceza almış birinin serbest bırakılması toplumun kolay kabul edebileceği bir şey değildi. Ama iki Başbakan olarak aldığımız kararların arkasında ısrarla durduk, toplumu ikna etmeye çalıştık” dedi.
Ahern, süreçte İngiltere Başbakanı Tony Blair’le yaşadıkları tartışmaları da anlattı: “Tony Blair ile anlaşamadığımız çok şey vardı ama konuşmaktan, tartışmaktan yorulmayan bir liderdi. Konuşa konuşa, tartışa tartışa bir sonuca ulaştık.”
Bakırhan'dan yerel yönetimlere çağrı: Barış bir hediye değil inşa sürecidir
"İnatla barış çalışmalarına devam ettik"
Bir diğer konuşmacı, İrlanda eski Dışişleri Bakanı Dermot Ahern oldu. Ahern, çatışmadan barışa uzanan siyasal geçişi aktardı ve sürecin risklerine dikkat çekti: “Başbakan benden IRA ile gizli görüşmelere katılmamı istedi ama sızarsa her şeyi inkâr edeceğini söyledi. Bu görevin siyasi açıdan çok riskli olduğunu biliyordum.”
Dermot Ahern, görüşmeler öncesinde yaşanan şiddet olaylarına rağmen sürecin sürdürülmesinin önemini vurguladı: “Planlanan görüşmelerden bir gün önce IRA’nın düzenlediği bombalı saldırıda sekiz İngiliz askeri öldü. Tüm zorluklara rağmen süreci durdurmadık. Oyun bozucular sorununu çok yaşadık ama ne zaman dehşet verici bir olay yaşandıysa biz inatla barış çalışmalarına devam ettik.”
Filipinler deneyimi: Sabır ve uluslararası işbirliği
Programın son oturumunda ise Bangsamoro Sosyal Hizmetler ve Kalkınma Bakanı Raissa H. Jajurie söz aldı. Filipinler Hükümeti ile yürütülen barış görüşmelerinde Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MİKC/MILF) Teknik Çalışma Grubu’na katılan ilk kadın üye olan Jajurie, aynı zamanda Bangsamoro Geçiş Komisyonu üyesi olarak deneyimlerini aktardı.
Jajurie, “Mindanao’da 25-26 bin savaşçı silah bıraktı ama silah bırakmayla ve bırakanlarla ilgili daha yapılması pek çok şey var. Yani çok sabırlı olmak gerekiyor” dedi. Filipinler sürecinde kurulan Uluslararası Kriz Grubu’nun barış sürecinin önündeki zorlukların aşılmasında “çok aktif ve belirleyici bir rol oynadığını” vurguladı.
ÇATIŞMASIZLIK SÜREÇLERİNDE ÇOCUK HAKLARI
Bir sorumluluk: Barış
Konuşmacılar ve Moderatörler
•Aleka Kessler – DPI Kıdemli Uzmanı
•Bertie Ahern – İrlanda eski Başbakanı
•David Gorman – Uluslararası barış inşası uzmanı
•Derek Mooney – İletişim Uzmanı, İrlanda Hükümeti eski Danışmanı
•Dermot Ahern – İrlanda eski Dışişleri Bakanı
•Sir Kieran Prendergast – Büyükelçi, Birleşmiş Milletler eski Siyasi İşler Genel Sekreter Yardımcısı, Birleşik Krallık eski Türkiye Büyükelçisi ve Zimbabve eski Yüksek Komiseri
•Frank Symth – İrlanda Dışişleri Bakanlığı, Avrupa Birliği ve Ticaret Dairesi, Genişleme, Güneydoğu ve Orta Avrupa Birimi Direktörü
•Raissa H. Jajurie – Bangsamoro Sosyal Hizmetler ve Kalkınma Bakanı, Bangsamoro Parlamentosu Üyesi, Meclis Başkan Yardımcısı
•Tim Dalton – İrlanda Adalet ve Eşitlik Bakanlığı eski Müsteşarı
•Vegard Ellefsen – Büyükelçi, Norveç eski Türkiye ve NATO Büyükelçisi
•Padraig Quigley – İrlanda Dışişleri Bakanlığı
(NÖ)
